Ruimtesonde MESSENGER is op sterven na dood, maar heeft op de valreep de planeet Mercurius nog van ietsje dichterbij bekeken. Het levert de beste beelden op die we van Mercurius’ schaduwrijke kraters hebben.
Op slechts enkele tientallen kilometers afstand scheerde MESSENGER onlangs over het oppervlak van Mercurius. En tijdens die vlucht maakte de sonde fantastische foto’s van de kraters nabij de polen van de kleinste planeet die ons zonnestelsel rijk is.
Warm
Mercurius is niet alleen de kleinste planeet in ons zonnestelsel: het is ook de planeet die het dichtst bij de zon staat. De temperatuur kan er dan ook flink oplopen, tot boven de 400 graden Celsius. Je zou denken dat op de planeet geen waterijs kan bestaan. Maar enkele jaren geleden kwamen wetenschappers voor een verrassing te staan: er was wel waterijs op Mercurius! Het bevond zich in diepe kraters nabij de noordpool. In de kraters kon geen zonlicht komen en daardoor kon het waterijs standhouden.
Hoge resolutie
MESSENGER heeft nu opnieuw beelden van deze schaduwrijke kraters afgeleverd. Nog nooit zijn van deze kraters beelden met zo’n hoge resolutie gemaakt.
Kliffen
Naast de kraters heeft MESSENGER ook foto’s gemaakt van hellingen op Mercurius. Bijvoorbeeld Enterprise Rupes, een 1000 kilometer lange heuvelrug die een breuklijn herbergt en het resultaat is van inkrimping van de planeet.
Naast Enterprise Rupus zijn er op Mercurius nog veel meer van dit soort breuklijnen te vinden. Mercurius heeft een aantal van die (kleinere) breuklijnen nu in close-up gefotografeerd (zie hieronder).
Holtes
Ook heeft MESSENGER foto’s met een hoge resolutie gemaakt van ‘holtes’ op Mercurius. Deze holtes zijn waarschijnlijk ontstaan doordat vluchtig materiaal sublimeerde.
Bezig baasje
Op basis van al deze sterk uiteenlopende foto’s kunnen onderzoekers een heldere conclusie trekken: Mercurius leeft! Lang werd de planeet gezien als een soort dode reliek, maar de nieuwste foto’s schetsen een heel ander beeld. Wie goed naar de foto’s van de kleinere breuklijnen kijkt, ziet dat ze niet onderbroken worden door kraters. En dat is opvallend, aangezien Mercurius regelmatig door meteorieten wordt getroffen. Dat de kleinere breuklijnen daar niet door zijn aangetast, suggereert dat ze nog heel jong zijn. “Het voorziet ons van bewijs dat jonge breuklijnen ontstaan om de afkoeling van de kern van Mercurius en de inkrimping van de planeet mogelijk te maken,” stelt onderzoeker Thomas Watters. “Het is zelfs mogelijk dat deze kleine, jonge breuklijnen vandaag de dag nog actief zijn.” Voor de holtes geldt een soortgelijk verhaal. Hoewel de omgeving van deze holtes flink is aangetast door inslagen, zijn de holtes zelf van die ellende verschoond gebleven. “Deze ontdekking suggereert dat het oppervlak van Mercurius nog steeds evolueert,” concludeert onderzoeker David Blewett.
Er is een goede reden om de fantastische beelden van MESSENGER te koesteren: de sonde is nog maar een kort leven beschoren. Op 30 april zal deze zich in het oppervlak van Mercurius boren. En daarmee komt een einde aan het dienstzame leven van de eerste ruimtesonde die zich in een baan rond Mercurius nestelde. MESSENGER werd in 2004 gelanceerd en ging in 2011 rond Mercurius vliegen.
