Mensen kunnen moreel standpunt veranderen zonder het zelf te merken

Een opvallend experiment toont aan dat mensen hun standpunt in een morele kwestie zomaar kunnen veranderen, zonder dat ze zich ervan bewust zijn dat ze dat doen. Blijkbaar is onze opinie heel flexibel.

Onderzoekers van de Lund Universiteit in Zweden benaderden proefpersonen in het park en gaven ze een klembord met daarop twee papiertjes met morele stellingen. De proefpersonen moesten aangeven hoe ze tegen die stellingen aankeken. Om de vragen op de tweede pagina te beantwoorden, moesten ze de eerste pagina achter het klembord slaan. Wat de proefpersonen niet wisten, was dat de stellingen losjes op de eerste pagina gelijmd zaten. Op de achterkant van het klembord zat ook lijm en wanneer ze de pagina omsloegen, bleef het losse papiertje aan die lijm plakken. Wanneer de proefpersonen de eerste pagina weer terugsloegen, zagen ze stellingen die haaks stonden op de stellingen waar ze eerder hun mening over gegeven hadden. Bijvoorbeeld: ‘Het geweld van de Israëliërs in het conflict met de Palestijnen is gerechtvaardigd’ werd dan ‘Het geweld van de Israëliërs in het conflict met de Palestijnen is niet gerechtvaardigd’. Hun mening was echter onveranderd gebleven (zie ook onderstaand filmpje), een proefpersoon die het dus met de eerste stelling eens was, was het nu opeens met de tweede stelling eens.

Vervolgens bespraken de onderzoekers de standpunten die de proefpersonen ingenomen hadden. Maar die standpunten stonden dus haaks op wat ze eigenlijk hadden ingevuld. Opvallend genoeg verdedigden de proefpersonen de stelling die ze op het stuk papier onderschreven (terwijl deze dus haaks stond op hun eigenlijke mening). 69 procent van de proefpersonen was zich bij minstens één stelling niet bewust van het feit dat het hun stelling niet was.

“Het is gemakkelijk om dit onderzoek samen te vatten,” zo schrijven de onderzoekers in het blad PLoS ONE. “Proefpersonen geven hun mening en enkele momenten later zien ze niet dat de uitkomst anders is en omarmen ze de tegenovergestelde mening.” Maar hoe kan dat? Dat is niet helemaal duidelijk. Het kan dat stellingen er niet goed in slagen om onze positie te verwoorden en dat we daardoor gemakkelijker meegaan in een stelling die het tegenovergestelde beweert. Een andere optie is dat onze opinie simpelweg flexibeler is dan gedacht.

Bronmateriaal

"Lifting the Veil of Morality" - LUCS.lu.se
"People Change Moral Position Without Even Realizing It" - PLoS ONE (via Sciencedaily.com).
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door Mutiara Karina (cc via Flickr.com).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd