We weten allemaal dat ons westerse voedingspatroon niet de gezondste keus is, maar een nieuwe studie in Nature toont het wel heel scherp aan: deelnemers die twee weken lang overstapten op een traditioneel Afrikaans dieet werden direct een stuk gezonder.
Aan de studie van het Radboudumc en de Tanzaniaanse KCMC University deden 77 mannen uit Tanzania mee. Een deel van hen ging twee weken westers eten, terwijl ze een traditioneel Afrikaans dieet met veel groenten, fruit en peulvruchten gewend waren en een deel deed precies het tegenovergestelde: van een westers eetpatroon stapten ze over op Afrikaans eten. Een derde groep kreeg dagelijks gefermenteerde bananendrank. Tien deelnemers vormden de controlegroep en aten wat ze altijd aten. De onderzoekers controleerden de functie van het immuunsysteem, ontstekingswaarden in het bloed en stofwisselingsprocessen aan het begin van de studie, na twee weken en nog eens na vier weken.
Meer ontstekingen
De resultaten waren behoorlijk schokkend: degenen die aan de westerse voeding gingen, hadden meer ontstekingseiwitten in hun bloed. Ook reageerden hun afweercellen minder goed op ziekteverwekkers en werden allerlei biologische processen actief die gelinkt zijn aan welvaartsziektes. Degenen die het traditionele Afrikaanse dieet kregen of de gefermenteerde drank dronken, werden juist gezonder. Zij zagen een afname van ontstekingsstoffen. Vier weken later waren sommige positieve effecten nog steeds te zien. Wellicht is het Afrikaanse dieet dus ook op de lange termijn gunstig.
Er zijn wel enkele beperkingen. Zo waren de deelnemers allemaal gezonde mannen. Ook was de interventieperiode relatief kort en werden de voedingsinterventies strikt gecontroleerd, wat kan afwijken van een realistisch eetpatroon in het dagelijks leven. Vervolgonderzoek is dus nodig om deze bevindingen te testen bij bijvoorbeeld vrouwen en mensen met gezondheidsproblemen. Ook zijn de onderliggende mechanismen nog niet helemaal duidelijk.
Welvaartsziektes rukken op
Welvaartsziektes, zoals diabetes en hart- en vaataandoeningen rukken op in Afrika, doordat steeds meer Afrikanen overstappen op een westers voedingspatroon. Deze studie is de eerste die zo gedetailleerd de gezondheidseffecten vergelijkt van een westers en een traditioneel Afrikaans dieet. “Er is eerder wel onderzoek gedaan naar andere traditionele diëten, zoals het Japanse of Mediterrane dieet”, vertelt internist Quirijn de Mast van het Radboudumc. “Maar ook van Afrikaans eten kunnen we veel leren, zeker nu de levensstijl daar snel verandert en welvaartsziekten sterk toenemen. Afrika kent bovendien een grote diversiteit aan traditionele voedingspatronen, wat unieke kansen biedt om beter te begrijpen hoe voeding onze gezondheid beïnvloedt.”
De onderzoeker was verbaasd over de grote gevolgen van voeding, zelfs al na twee weken. “Het Afrikaanse dieet bevat veel groenten, fruit, bonen, granen en gefermenteerde producten. We laten nu zien hoe gunstig deze traditionele voedingsproducten zijn voor ontsteking en metabole processen in het lichaam. Tegelijkertijd tonen we hoe ongunstig een ongezond westers voedingspatroon is. Dat bevat vooral bewerkte en calorierijke producten, zoals friet en witbrood, met veel zout, snelle suikers en verzadigd vet. Ontsteking ligt aan de basis van veel chronische aandoeningen en daarom is deze studie ook belangrijk voor westerse landen”, besluit de onderzoeker.
