Met name het nachtelijke lawaai lijkt een negatieve invloed te hebben, waarschijnlijk door verstoorde slaap en andere stressfactoren.
Wonen dicht bij een vliegveld is niet voor iedereen weggelegd. Overvliegende vliegtuigen maken flink wat lawaai, wat voor velen als storend wordt ervaren. Maar dat is niet het enige. Een nieuwe studie laat namelijk zien dat langdurige blootstelling aan vliegtuiglawaai zelfs schadelijke gevolgen kan hebben voor je hart.
Studie
In de studie, gepubliceerd in het Journal of the American College of Cardiology, analyseerden onderzoekers van de University College London gedetailleerde hartbeelden van 3.635 mensen die dicht bij vier grote luchthavens in Engeland wonen. Vervolgens vergeleken ze de harten van mensen die in deze lawaaierige gebieden wonen met die van mensen die in rustigere, stillere gebieden verblijven. De onderzoekers bekeken ook hoe luid het lawaai was. Ze bestempelden vliegtuiglawaai als ‘hoog’ bij een gemiddeld geluidsniveau van meer dan 50 decibel overdag en 45 decibel ’s nachts (tussen 23:00 en 07:00). Deze niveaus liggen boven de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie, die 45 decibel overdag en 40 decibel ’s nachts adviseren.
Hartspieren
Het onderzoeksteam ontdekte dat mensen die in gebieden wonen met meer vliegtuiglawaai dan aanbevolen, dikkere en stuggere hartspieren hebben. Deze verminderde flexibiliteit van de hartspieren maakt het voor het hart moeilijker om efficiënt samen te trekken en uit te zetten, waardoor het bloed minder effectief door het lichaam wordt gepompt. Dit probleem is vooral merkbaar bij mensen die ’s nachts blootgesteld worden aan het lawaai. De onderzoekers vonden ook dat deelnemers die in lawaaierige gebieden wonen, 10 tot 20 procent slechtere hartstructuur en -functie hebben dan degenen die naar rustigere plekken waren verhuisd.
Hartaanval
Het onderzoeksteam bestudeerde in aparte analyses hoe hartafwijkingen door veel vliegtuiglawaai het risico op ernstige hartproblemen kunnen verhogen. En de bevindingen zijn tamelijk zorgelijk. Zo stellen ze dat mensen die dichtbij een luchthaven wonen en daardoor aan veel vliegtuiglawaai worden blootgesteld, tot vier keer meer kans hebben op een hartaanval, abnormaal hartritme of beroerte. “Onze studie is observationeel, dus we kunnen niet met zekerheid zeggen dat hoog vliegtuiglawaai deze veranderingen in hartstructuur en -functie veroorzaakt”, benadrukt onderzoeker Gaby Captur cardioloog bij het Royal Free Hospital in Londen. “Maar onze bevindingen voegen zich bij een groeiend aantal aanwijzingen dat vliegtuiglawaai een negatieve invloed kan hebben op de gezondheid van het hart en ons welzijn in het algemeen.”
Gezondheid
Het is al langer bekend dat blootstelling aan veel vliegtuiglawaai verband houdt met hogere bloeddruk en obesitas. In de nieuwe studie ontdekten de onderzoekers dat beide factoren een groot deel van de relatie tussen vliegtuiglawaai en veranderingen in hartstructuur en -functie verklaren. Hoe dat zit? “Tussen een kwart en de helft van het verband kan worden toegeschreven aan een hoger BMI (body mass index) bij deelnemers die meer vliegtuiglawaai horen”, legt co-auteur Cristian Topriceanu uit. “Tussen de 9 procent en 36 procent van het verband kan worden verklaard door een hogere bloeddruk bij deze deelnemers, maar dit geldt alleen voor degenen die overdag aan vliegtuiglawaai worden blootgesteld. Andere factoren die door de stress van vliegtuiglawaai kunnen worden aangewakkerd, zijn verstoorde slaap, ontstekingen en atherosclerose (de opbouw van vet, cholesterol en andere stoffen in onze slagaders).”
Slaap en stress
Vliegtuiglawaai kan vervelender zijn dan weg- of spoorweglawaai. Dat komt voornamelijk door de harde, onregelmatige geluiden en de onvoorspelbaarheid ervan, waardoor het lastig is om eraan te wennen. “We maken ons zorgen dat de afwijkingen die we bij mensen zagen die vooral ’s nachts aan vliegtuiglawaai worden blootgesteld, mogelijk het risico op hartproblemen en beroertes verhogen”, aldus onderzoeker Anna Hansell van de Universiteit van Leicester. “Vliegtuiglawaai ’s nachts heeft namelijk bewezen invloed op de slaapkwaliteit, wat een belangrijke factor kan zijn voor de gezondheid.” Naast het verstoren van de slaap kan omgevingslawaai stressreacties uitlokken en het sympathische zenuwstelsel overactiveren (het netwerk van zenuwen dat onze vecht-of-vluchtreactie regelt), wat de bloeddruk verhoogt, de slagaders vernauwt of verwijdt en de spijsvertering vertraagt. Het kan ook de afgifte van het stresshormoon cortisol stimuleren, wat de eetlust verhoogt en kan leiden tot gewichtstoename.
Volgens de onderzoekers zijn er gezamenlijke inspanningen van de overheid en de industrie nodig om de blootstelling aan vliegtuiglawaai te verminderen en de gevolgen ervan voor de gezondheid van miljoenen mensen die dicht bij luchthavens of onder vliegroutes wonen, te verlichten. “Voor velen is een vliegtuig synoniem voor vakantie en ontspanning”, stelt James Leiper, medisch directeur bij de British Heart Foundation. “Maar deze nieuwe studie laat zien hoe dicht bij grote luchthavens wonen onopgemerkt schadelijke gevolgen kan hebben voor de gezondheid. Er is meer onderzoek nodig om de langetermijneffecten van vliegtuiglawaai op de gezondheid van mensen met de grootste blootstelling beter te begrijpen.”
