Een nieuwe studie legt een verband tussen het gebruik van antidepressiva en ernstige hartproblemen.
Zeker 1,2 miljoen Nederlanders slikken antidepressiva volgens de meest recente cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen. Wie met langdurige depressieve klachten naar een psycholoog of huisarts gaat, kan al snel rekenen op een recept voor de pilletjes, die verkocht worden onder bekende merknamen als Xanax, Zoloft en Prozac.
Er is inmiddels heus wel een en ander bekend over de bijwerkingen, maar deze nieuwe studie komt toch als een verrassing. De onderzoekers keken naar de impact van de medicijnen op de kans op plotselinge hartdood, een algemene term voor onverwacht overlijden vermoedelijk door een hartprobleem.
Eerder onderzoek heeft wel aangetoond dat patiënten met psychiatrische stoornissen een dubbel zo hoog risico lopen op plotse hartdood. Het effect van antidepressiva was tot nu toe echter onduidelijk.
Alle sterfgevallen in 2010
De onderzoekers, die hun bevindingen presenteren op het jaarlijkse congres van de European Society of Cardiology, bekeken daarom alle overlijdensaktes en autopsierapporten in Denemarken in 2010. Ze categoriseerden de sterfgevallen als wel of niet het gevolg van plotselinge hartdood. Iemand gebruikte antidepressiva als hij minstens twee keer per jaar een recept had gekregen in de twaalf jaar voorafgaand aan de follow-up in 2010. Gebruikers werden in twee groepen verdeeld: een tot vijf jaar gebruik en zes of meer jaar.
Er waren ruim 6000 gevallen van plotselinge hartdood in 2010. Van deze mensen slikten er een kleine 2000 antidepressiva en dus ruim 4000 niet. Als je uitgaat van 4,3 miljoen volwassen Denen in 2010 van wie er 644.000 antidepressiva namen in het jaar voor de follow-up dan zie je dat er veel meer mensen, die antidepressiva slikten, stierven aan plots hartfalen dan gemiddeld voor de bevolking.
De groep die een tot vijf jaar was blootgesteld aan antidepressiva had 56 procent meer kans op plotselinge hartdood en de groep die al meer dan zes jaar de middelen nam liep een meer dan dubbel zo hoog risico.
Grootste gevolgen op middelbare leeftijd
Bij personen in de leeftijd van 50-59 jaar waren de gevolgen het grootst: vergeleken met de rest van de bevolking, hadden degenen die een tot vijf jaar antidepressiva namen een dubbel zo hoog risico op plotse hartdood en mensen die de middelen zes jaar of langer namen hadden een vier keer zo hoog risico. Het verhoogde risico nam af bij oudere groepen.
“Blootstelling aan antidepressiva wordt in verband gebracht met een hoger risico op plotselinge hartdood en daarbij maakte het uit hoe lang de persoon was blootgesteld aan antidepressiva”, reageert onderzoeker dr. Jasmin Mujkanovic uit Kopenhagen. “Degenen die zes jaar of langer antidepressiva namen, liepen een nog groter risico dan degenen die een tot vijf jaar blootgesteld waren, vergeleken met mensen die geen antidepressiva namen.”
Niet per se causaal verband
Over de mogelijke verklaringen vertelt ze: “Het verhoogde risico op plotselinge hartdood kan worden toegeschreven aan de mogelijke nadelige effecten van de antidepressiva. De periode van blootstelling aan antidepressiva kan echter ook dienen als een marker voor ernstigere onderliggende ziekten. Daarnaast kan het risico beïnvloed worden door gedrags- of leefstijlfactoren die samenhangen met depressie, zoals het later zoeken van zorg en een slechte hartgezondheid.”
Met andere woorden: het is geen causaal verband. Het is bekend dat depressieve mensen ongezonder leven. Ze sporten minder, drinken meer alcohol en hebben bijvoorbeeld minder sociale contacten. Als dit lang aanhoudt kan het mede van invloed zijn op de grotere kans op hartproblemen. Maar meer onderzoek is nodig om dit te bepalen.
