Mensen blijken technieken te kunnen verbeteren zonder het proces te snappen

Nieuwe uitvindingen komen niet alleen voort uit intelligentie.

Dat klinkt misschien een beetje gek. Toch blijkt dit volgens een nieuwe studie gepubliceerd in het vakblad Nature Human Behavior het geval te zijn. In traditionele samenlevingen is de menselijke technologie vaak te complex om alleen het product te zijn van de menselijke vindingrijkheid. En onderzoekers hebben nu aangetoond dat complexe technieken vaak voortkomen uit vele, meestel kleine en vaak slecht begrepen verbeteringen die over generaties heen zijn overgedragen.

Experiment
Dit komt nog beter tot uiting in een experiment. Deelnemers kregen een wiel met vier spaken op een schuine helling te zien. Elke spaak was voorzien van een gewichtje dat dichterbij, of verder weg van de as verplaatst kon worden. De taak voor de deelnemers was om het gewichtje zo aan te passen, dat het wiel zo snel mogelijk naar beneden zou rollen (zie foto hieronder).

De taak is om de positie van het gewichtje zo aan te passen dat het wiel zo snel mogelijk naar beneden rolt. Afbeelding: Maxime Derex

Deelnemers
De deelnemers werden opgedeeld in veertien groepen van vijf. Elke deelnemer kreeg vervolgens de tijd om te experimenteren met de gewichtjes. De tweede, derde, vierde en vijfde deelnemer in de ketting konden meekijken met de vorige deelnemers. De resultaten werden steeds beter en beter en toen de laatste groep aan zet was, rolde het wiel bijna zo snel mogelijk naar beneden.

Test
Na het experiment moest elke deelnemer een test maken waarin vragen werden gesteld over het wiel en welke positie van de gewichtjes ertoe leidde dat het wiel sneller rolde. Maar uit de antwoorden bleek al snel dat de deelnemers niet echt begrepen wat ze hadden gedaan. Zo had de vijfde deelnemer uit de ketting bijvoorbeeld geen beter inzicht in de taak dan de eerste deelnemer. Ook moesten de deelnemers uitleg geven over de reden waarom ze het gewichtje naar een specifieke plek hadden verplaatst. Echter kon de meerderheid hier geen duidelijk antwoord op geven.

Culturele evolutie
Uit het experiment blijkt dat culturele evolutie nieuwe adaptieve kennis kan genereren, ook al begrijpen mensen niet precies wat ze doen. Hoewel mensen in de loop van de tijd nieuwe, complexe gereedschappen en technologieën hebben bedacht, blijft het begrip over hoe deze werken een beetje achter. We hebben eigenlijk gewoon voortgeborduurd op wat onze voorouders deden. We zijn meester geworden in het kopiëren en bewerken van anderen in plaats van onze hersenkracht te gebruiken om een probleem op te lossen. Samenvattend betekent dit dat mensen beter in staat zijn causaal te redeneren dan elk ander dier en dit stelt ons in staat om bruikbare hulpmiddelen te bedenken. Hierdoor hebben we ons met succes – succesvoller dan elk ander dier op aarde – weten te verspreiden naar alle uithoeken van de wereld; van de amazone, tot aan de Noordpool.

“Natuurlijk is intelligentie belangrijk voor de menselijke aanpassing,” zegt onderzoeker Rob Boyd. “Maar het is niet genoeg. Ons unieke vermogen om van elkaar te leren maakt de cumulatieve culturele evolutie mogelijk. De verbeterde aanpassingen – die vaak slechts ten dele worden begrepen – hebben onze soort in staat gesteld om zich aan te passen en zich te verspreiden.”

Bronmateriaal

"Can technology improve even though people don’t understand what they are doing?" - Arizona State University

Afbeelding bovenaan dit artikel: Maxime Derex

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd