‘Melkweg telt tientallen miljarden leefbare planeten’

melkweg

Eén op de vijf zonachtige sterren in ons sterrenstelsel bezit planeten die net zo groot zijn als de aarde en een oppervlaktetemperatuur hebben die heel bevorderlijk is voor leven. Dat schatten onderzoekers. Heel concreet betekent het dat onze Melkweg tientallen miljarden planeten bevat die ongeveer net zo groot zijn als de aarde en zich in de leefbare zone bevinden.

Onderzoekers baseren die schatting op gegevens die ruimtetelescoop Kepler de afgelopen vier jaar verzamelde. Een statistische analyse van die gegevens suggereert dat rond zo’n twintig procent van alle zonachtige sterren planeten draaien die op meerdere gebieden vergelijkbaar zijn met onze aarde. Wie vervolgens bedenkt dat zo’n twintig procent van alle sterren in ons sterrenstelsel zonachtig is, komt al gauw uit op een concretere schatting van het aantal leefbare planeten: tientallen miljarden.

Algoritme
“Het belangrijkste doel van de Kepler-missie was een antwoord vinden op de vraag: ‘Wanneer je naar de nachthemel kijkt, welk deel van de sterren die je ziet heeft aardachtige planeten met lauwwarme temperaturen, zodat water er niet bevriest of verdampt, maar vloeibaar blijft, omdat vloeibaar water wordt gezien als een eis voor leven?,” vertelt onderzoeker Geoffrey Marcy. “Tot op heden wisten we niet precies hoeveel mogelijk leefbare planeten zich rondom zonachtige sterren in ons sterrenstelsel bevonden.” Om daar een einde aan te maken, lieten de onderzoekers een algoritme – ontwikkeld om planeten op te sporen – los op de Kepler-gegevens. Ze waren zich ervan bewust dat het algoritme lang niet alle planeten zou opsporen. Om te achterhalen hoeveel planeten het algoritme zou missen, stopten ze in de Kepler-gegevens een aantal neppe planeten. Door te kijken hoeveel van die neppe planeten het algoritme eruit viste, konden ze achterhalen welk percentage echte planeten het algoritme ongeveer zou missen. Door rekening te houden met die gemiste planeten en het feit dat Kepler – die planeten kan opsporen doordat ze voor hun ster langs bewegen – lang niet alle planeten kan zien, konden de wetenschappers een schatting maken van het aantal leefbare planeten in ons sterrenstelsel.

Een leefbare zone is een denkbeeldige zone rondom een ster. In die zone is het niet te warm, zodat vloeistoffen niet verdampen. Maar ook niet te koud, zodat vloeistoffen bevriezen. Een planeet die zich in die zone bevindt, kan dus vloeibaar water op het oppervlak hebben. Afbeelding: via University of California Berkeley.
Een leefbare zone is een denkbeeldige zone rondom een ster. In die zone is het niet te warm, zodat vloeistoffen niet verdampen. Maar ook niet te koud, zodat vloeistoffen bevriezen. Een planeet die zich in die zone bevindt, kan dus vloeibaar water op het oppervlak hebben. Afbeelding: via University of California Berkeley.
Dichtbij
Het onderzoek suggereert bovendien voorzichtig dat de dichtstbijzijnde leefbare planeet wel eens dichterbij kan zijn dan gedacht. “Als de sterren in het gezichtsveld van Kepler representatief zijn voor de sterren in de omgeving van ons zonnestelsel, dan mogen we verwachten dat de dichtstbijzijnde planeet ter grootte van de aarde rondom een ster cirkelt die zich op minder dan twaalf lichtjaar van de aarde bevindt en dus met het blote oog te zien is,” stellen de onderzoekers. “Voor NASA is deze ontdekking heel belangrijk,” vertelt onderzoeker Andrew Howard. “Omdat tijdens toekomstige missies geprobeerd zal worden om echt een foto te maken van een exoplaneet en de grootte van de telescoop die daarvoor gebouwd moet worden, is afhankelijk van hoe groot de afstand tot de dichtstbijzijnde aardachtige planeet is. Een overvloed aan planeten die rondom nabijgelegen sterren draaien, maakt zo’n missie simpeler.”

Ons sterrenstelsel telt dus mogelijk tientallen miljarden planeten die in de leefbare zone cirkelen en ongeveer net zo groot zijn als de aarde. Maar: dat wil niet zeggen dat op al die planeten ook daadwerkelijk leven mogelijk is, zo waarschuwt Marcy. “Sommige planeten hebben mogelijk een dikke atmosfeer, waardoor het op het oppervlak te warm is voor DNA-achtige moleculen om te overleven,” legt onderzoeker Geoffrey Marcy uit. “Andere planeten hebben mogelijk rotsachtige oppervlakken en bevatten vloeibaar water en zijn daarmee geschikt voor levende organismen. We weten niet welke typen planeten en omgevingen geschikt zijn voor leven.”

Bronmateriaal

"Astronomers answer key question: How common are habitable planets?" - Berkeley.edu
De foto bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA / JPL-Caltech.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd