Een hoge bloeddruk is een van de belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten. Er zijn goede medicijnen voor, maar door je leefstijl te veranderen, kun je ook een hoop bereiken. Zo kan het enorm helpen om minder zout te eten. Zelfs als je al bloeddrukverlagers slikt. Dat laatste is voor het eerst aangetoond.
“In onze studie verminderden ouderen en mensen van middelbare leeftijd hun zoutinname met ongeveer een theelepeltje per dag”, begint onderzoeker Deepak Gupta van de Amerikaanse Vanderbilt University. Het resultaat was opmerkelijk. “Hun systolische bloeddruk nam af met zo’n 6 millimeter kwik (mm Hg). Dat is vergelijkbaar met het effect van bloeddrukverlagers.”
Ook met hoge bloeddruk
De Amerikaanse studie is een van de grootste die het effect van zout op de bloeddruk onderzoekt en bovendien mensen, die bloeddrukverlagers slikken, meeneemt. “We ontdekten dat bij bijna driekwart van alle deelnemers, ongeacht of ze bloeddrukverlagers slikten of niet, de bloeddruk omlaagging als ze de hoeveelheid zout in hun dieet verminderden”, bevestigt geneeskundeprofessor Norrina Allen van de Northwestern University. Dat was tot nu toe nog niet bekend. “We wisten eerder niet of mensen die al bloeddrukverlagers slikten hun bloeddruk nog meer konden verlagen door hun zoutinname te verminderen”, aldus Allen. “Het kan een uitdaging zijn, maar minder zout eten, al is het een klein beetje, heeft al voordelen.” Omdat een hoge bloeddruk extra druk legt op je bloedvaten kan het hartfalen, hartaanvallen en beroertes veroorzaken. “Het heeft effect op het vermogen van het hart om effectief te werken en bloed rond te pompen”, legt de onderzoeker uit.
Het onderzoek
De deelnemers aan het onderzoek waren allemaal tussen de 50 en eind 70. Ze moesten een week lang óf veel zout eten, namelijk 2,2 gram meer dan gebruikelijk óf juist weinig zout, maximaal een halve gram per dag. In de week daarna wisselden ze om. Ondertussen werd hun bloeddruk gemeten en hun urine ingezameld. Bij 213 deelnemers ging de bloeddruk met 7 tot 8 mm Hg omlaag als ze het zoutarme dieet aten vergeleken met het zoutrijke dieet. Zelfs vergeleken met hun gebruikelijke eetpatroon daalde de bloeddruk nog met 6 mm Hg. Om precies te zijn was bij 72 procent van de deelnemers de bloeddruk lager bij het zoutarme dieet dan met hun normale eetpatroon. Dat gold voor zowel mensen met een gezonde bloeddruk als voor wie al een hoge bloeddruk had.
Alle beetjes helpen
“Net als voor de meeste mensen een beetje lichaamsbeweging beter is dan helemaal niet, is ook elk klein beetje minder zout ten opzichte van het oude dieet een verbetering voor de bloeddruk”, aldus Gupta. Het bloeddrukverlagende effect werd ook al heel snel, namelijk binnen een week, bereikt. “Dit maakt eens te meer duidelijk dat een verminderde zoutinname helpt om de bloeddruk onder controle te houden, en dus ook bij mensen die er al medicijnen tegen slikken”, voegt Allen toe.
“Het feit dat de bloeddruk al in één week flink zakte, benadrukt de grote impact van zoutreductie op de volksgezondheid, zeker omdat hoge bloeddruk wereldwijd zo’n gigantisch gezondheidsprobleem is”, verklaart professor Cora Lewis van de University of Birmingham. “Het is vooral mooi dat de producten die we gebruikten in het zoutarme dieet voor iedereen beschikbaar zijn, dus mensen hebben echt een goede kans om hun gezondheid te verbeteren door hun dieet op deze manier aan te passen.”
Maar hoeveel zout mag je dan?
Zoals de onderzoekers zeggen: minder zout is altijd beter. Maar zout is ook lekker dus vermoedelijk wil je het niet helemaal uit je leven bannen. Hoeveel dan nog gezond is? De Hartstichting adviseert maximaal 6 gram per dag. Dat is behoorlijk wat, want volgens diezelfde stichting hebben we maar 1 tot 3 gram nodig, onder meer voor de samentrekking van spieren, de opname en afvoer van vocht en de prikkeling van de zenuwen.
Het probleem? We eten gemiddeld 9 gram zout per dag. Dat is niet zo gek. In drie boterhammen zit bijvoorbeeld al meer dan 1 gram zout. In één voorgesneden plak jong belegen kaas van 30 gram zit al bijna 0,5 gram zout. Eet je dus drie boterhammen met kaas voor de lunch dan heb je al bijna de helft van je dagelijks aanbevolen hoeveelheid zout binnen. En dan hebben we het nog niet over het zout in potten pastasaus of koekjes. Bestel je een pizza dan heb je volgens het Voedingscentrum je 6 gram zout zelfs in één keer binnen.
