Kinderen die op jonge leeftijd veel tijd achter een scherm doorbrengen scoren gemiddeld lager op toetsen voor lezen en rekenen. Per extra uur schermtijd per dag daalt de kans om een hoger prestatieniveau te halen met ongeveer 10 procent.
Dat blijkt uit een nieuwe, langlopende observatiestudie in Ontario, gepubliceerd in JAMA Network Open. Het onderzoek is uitgevoerd door TARGet Kids! in samenwerking met de Education Quality and Accountability Office (EQAO). De onderzoekers volgden meer dan 3.000 kinderen vanuit de vroege kindertijd tijdens de periode van 2008 tot 2023 en koppelden door ouders gerapporteerde schermtijd aan latere schoolprestaties.
Het ging om EQAO-toetsen in Grade 3 (vergelijkbaar met groep 5) voor lezen en rekenen, en in Grade 6 (groep 8) voor alleen rekenen. Voor de analyses was de volgende informatie relevant: de kinderen uit Grade 3 waren gemiddeld 5,5 jaar oud en gemiddeld 1,6 uur per dag achter een scherm. Voor Grade 6 was de gemiddelde leeftijd 7,5 jaar en was de gemiddelde schermtijd 1,8 uur per dag.
Videogames
De kernbevinding is consequent: meer schermtijd in de vroege jaren hangt samen met lagere scores in lezen en rekenen – ook op latere leeftijd. De invloed op schrijfvaardigheid bleek daarentegen beperkt. Vooral het gebruik van digitale media – zoals televisie, computers en handhelds – bleek een duidelijk verband te hebben met het behalen van lagere resultaten bij zowel jongens als meisjes. Ook kwam de opmerkelijke observatie naar voren dat videogamegebruik alleen bij meisjes samenhangt met lagere prestaties, al vanaf Grade 3. Hierbij dient wel gezegd te worden dat slechts één op de vijf ouders aangaf dat hun kind überhaupt gamede. De onderzoekers benadrukken dat vervolgonderzoek nodig is om deze sekseverschillen beter te begrijpen.
“Schermtijd is voor de meeste gezinnen onderdeel van het dagelijks leven. Een hoge blootstelling – zeker aan tv en digitale media – kan meetbare gevolgen hebben voor de schoolprestaties van kinderen,” zegt kinderarts Catherine Birken. “Dit benadrukt hoe belangrijk het is om al vroeg interventies uit te voeren die gezonde schermgewoonten stimuleren.”
De studie baseert zich op oudervragenlijsten en is hoofdzakelijk observationeel. Dat betekent dat er nog geen oorzakelijk verband kan worden vastgesteld: meer schermtijd hoeft niet per se de lagere scores te veroorzaken. Er kunnen andere (niet onderzochte) factoren meespelen. Wel helpt de koppeling van gezondheidsdata aan gestandaardiseerde toetsresultaten om patronen te ontdekken die voor onderwijs en gezondheidszorg relevant zijn.
“Dit onderzoek biedt belangrijke inzichten in hoe vroege ervaringen samenhangen met schoolprestaties,” zegt Jennifer Hove, medeonderzoeker en Director of Data and Reporting bij EQAO. “Door gezondheidsgegevens te koppelen aan onze gestandaardiseerde toetsen verdiepen we ons begrip van de factoren die leeruitkomsten sturen en helpen we leraren, gezinnen en beleidsmakers om gefundeerde keuzes te maken.”
Inhoud en gebruik
Volgens de onderzoekers is niet alleen de hoeveelheid schermtijd van belang, maar waarschijnlijk ook het soort content en hoe deze wordt gebruikt. “Hoewel onze resultaten benadrukken dat de hoeveelheid schermtijd ertoe doet moeten interventies ook rekening houden met het type inhoud dat kinderen zien. Daarnaast is het ook belangrijk bezig te zijn met de vraag of ze kijken in gezelschap van een verzorger of leeftijdsgenoot,” zegt teamlid Xuedi Li. Zulke interventies moeten wat het team betreft samen met zorgverleners, leerkrachten, beleidsmakers en gezinnen worden ontwikkeld.
De betrokkenheid van ouders komt ook terug in de studie zelf. “Als een ouder die samen met mijn dochters de digitale wereld probeert te navigeren is dit onderzoek enorm herkenbaar,” zegt teamlid Jennifer Batten. “Het is bemoedigend dat we samen dit belangrijke werk voortzetten om beter te begrijpen in welke digitale omgeving onze kinderen opgroeien.” De onderzoekers willen tijdens een vervolgonderzoek onder meer kijken naar andere maatstaven voor schoolsucces, zoals rapportcijfers en aanwezigheid.
Ook elke dag vers het laatste wetenschapsnieuws in je inbox? Of elke week?
Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief!
Luister ook naar de Scientias Podcast:
