Natuurlijk, groenten en fruit zijn gezond, maar je wist waarschijnlijk niet dat ze zó gezond zijn: wie een hoge bloeddruk heeft en zijn dagelijkse dosis bessen en broccoli flink opschroeft, ziet zijn gezondheid met rasse schreden verbeteren.
De bloeddruk gaat omlaag en de nieren en het hart worden gezonder. Het draait hierbij allemaal om de basen en zuren die ontstaan in het lichaam bij de verwerking van het voedsel dat je binnenkrijgt. Amerikaanse wetenschappers deden vijf jaar onderzoek en raden nu aan om groenten en fruit centraal te stellen in de behandeling van hoge bloeddruk en niet meteen pillen voor te schrijven.
Een op de vier
Ongeveer een kwart van de Nederlanders heeft een hoge bloeddruk. Het hart pompt bloed in de bloedvaten door zich bij elke hartslag samen te knijpen en dan weer te ontspannen. Dit zorgt voor een bepaalde druk in de vaten: de bloeddruk. De zogenaamde bovendruk (systolische bloeddruk) geeft de druk aan wanneer het hart zich samenknijpt. De onderdruk (diastolische bloeddruk) is de druk wanneer het hart zich ontspant.
De bloeddruk wordt uitgedrukt in millimeters kwik, afgekort tot mmHg. Bij een verhoogde bloeddruk is de bovendruk hoger dan 140 mmHg en de onderdruk hoger dan 90 mmHg. De bloeddruk verandert voortdurend, afhankelijk van bijvoorbeeld emoties en activiteiten. Een aantal metingen op verschillende dagen is daarom vaak nodig om de diagnose hypertensie te kunnen stellen.
Ondanks inspanningen om hoge bloeddruk met medicijnen te behandelen, nemen ziekten die aan hypertensie zijn gerelateerd hand over hand toe. Het gaat hierbij onder andere om chronische nierziekten en ernstige hart- en vaatziekten. Hartziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij patiënten met chronische nieraandoeningen.
De kracht van het DASH-dieet
Het DASH-dieet (Dietary Approaches to Stop Hypertension) is rijk aan groenten en fruit, verlaagt de bloeddruk en wordt aanbevolen als eerste behandeloptie bij hypertensie. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat diëten zoals DASH gelinkt zijn aan een lagere bloeddruk, minder risico op chronische nierziekten en een lagere sterfte door hart- en vaatziekten. Helaas wordt dit dieet in de praktijk nog te weinig voorgeschreven door artsen en gevolgd door patiënten.
Minder zuur, meer gezondheid
Hoofdonderzoeker van de University of Texas Donald Wesson benadrukt dat een basenvormend dieet, rijk aan groenten en fruit, goed is voor zowel de nieren als het hart. “Als nefroloog richt mijn zuur-base-laboratorium zich op de manieren waarop de nieren zuur uit het bloed verwijderen en in de urine afscheiden. Onze dierstudies toonden jaren geleden al aan dat langdurige blootstelling aan een zuurvormend dieet, rijk aan dierlijke producten, schade kan aanrichten in de nieren. Terwijl een basenvormend dieet, rijk aan groenten en fruit, juist gezond is voor de nieren. Andere onderzoekers hebben bovendien ook aangetoond dat een dieet met veel groenten en fruit gunstig is voor het hart.”
Onderzoeksopzet
In een vijf jaar durende studie werden 153 mensen met hoge bloeddruk zonder diabetes, maar met een hoog gehalte van het eiwit albumine in de urine, in drie groepen verdeeld: patiënten die twee tot vier koppen groenten en fruit per dag toevoegden aan hun normale dieet, patiënten die tweemaal daags natriumbicarbonaat slikten en patiënten die de standaard medische zorg ontvingen, en niks veranderden aan hun dieet (de placebogroep).
De resultaten tonen aan dat zowel groenten en fruit als natriumbicarbonaat de niergezondheid verbeterden. Maar alleen het eten van veel groenten en fruit verlaagde de bloeddruk en verbeterde de biomarkers gelinkt aan hartgezondheid.
Groenten en fruit als basis
Het onderzoeksteam benadrukt dat groenten en fruit de basis moeten vormen van de behandeling van hypertensie. Veel artsen starten vaak met medicijnen en voegen pas dieetadvies toe als de bloeddruk niet goed onder controle te krijgen is met pillen. Uit deze studie blijkt echter dat het juist andersom moet: eerst groenten en fruit en als dat niet helpt medicijnen.
Meer groente en fruit eten helpt dus niet alleen tegen een hoge bloeddruk, maar bevordert ook de gezondheid van hart en bloedvaten en de nieren. En zeg nou zelf: we gaan toch allemaal liever gezonder eten dan dat we elke dag een pilletje moeten slikken.
