Met 25 jaar aan permanente bemensing faciliteerde het ISS serieuze prestaties in de wetenschap en techniek. Maar achter de schermen heerst ook humor, soms ontsteltenis. Een kijkje in de lichtere, menselijke kant van het leven in een baan om de aarde…
Twee dagen geleden blikten we terug op de immense wetenschappelijke en historische waarde van het internationale ruimtestation ISS, dat deze week 25 jaar onafgebroken bemensing viert. Maar naast een laboratorium is het ISS ook een thuis. En waar mensen zijn, is humor. Vandaag duiken we in de lichtere kant van het leven in de ruimte, aan de hand van opmerkelijke beelden uit de afgelopen kwart eeuw.
Een kosmische fruit jongleer act, Lavazza koffie en Pizzahut pizza
Het leven aan boord draait niet alleen om ingewikkelde experimenten en stationsonderhoud. Soms gaat het om de simpele vreugde van een vers aangekomen lading fruit. Astronaut Scott Kelly maakte van de gelegenheid gebruik om te demonstreren wat gewichtloosheid mogelijk maakt: het moeiteloos ‘jongleren’ van maar liefst 16 stukken fruit, van appels tot sinaasappels; op aarde een hele een kluif, in het ISS een peulenschil…
Merken als Lavazza (koffie) en Pizzahut (Pizza) gingen de samenwerking aan met de ruimtevaartorganisaties om hun espresso of vers gebakken pizza aan de astronauten te kunnen bieden. Om daar zelf wat naamsbekendheid en blije gezichten aan over te houden, maar ook ter introductie van nieuwe voedseltechnieken in microgravitatie. Astronauten zijn namelijk naast kort houdbare versproducten vooral aangewezen op niet-altijd-even-smaakvolle gevriesdroogde voeding en siropen, te consumeren uit plastic zakjes en rietjes.
Lego, US Forest Service en een beetje 42
Niet alleen Pizzahut en Lavazza, maar ook de mascotte beer van het Amerikaanse boswachters agentschap ‘Smokey Bear’, een schaalmodel van het ISS gemaakt van LEGO en getoond in het ISS zelf, of ESA-astronaut / Expeditie 42-lid Samantha Cristoforetti die op internationale handdoekdag (25 mei – een referentie naar Douglas D. Adams’ ‘Hitchhikers Guide to the Galaxy’ waar ook wij veel van houden), anders Tom Peake het jaar erna, een ode brengt; het hield de gemoederen bij mission control en in de media doorheen de jaren steeds weer bezig…
When we had a chance to send something up to @astro_timpeake on the ISS, this is what we sent. Happy #TowelDay! pic.twitter.com/9QOFshn9Sv
— Royal Institution (now on Bluesky) (@Ri_Science) May 25, 2016
Van muziek en video tot muziek video (en film)
De unieke omgeving van het ISS dient soms als decor voor kunst. Astronauten hebben meerdere muziekvideo’s in de ruimte opgenomen. Terwijl Chris Hadfield in 2013 een iconische cover van David Bowie’s ‘Space Oddity’ maakte, compleet met zwevende gitaar, zong Drew Feustel in 2018 een zelfgeschreven nummer.
Naast de gitaren uit de twee videoclips, werden ook andere instrumenten ingevlogen en bespeeld. Zie onderstaand de doedelzak kunsten van NASA astronaut Kjell Lindgren, of eronder de dwarsfluit kunsten van expeditie 26 vlucht engineer Cady Coleman tijdens een interview voor TV:
De eerste TikTok-short, gemaakt in de ruimte, werd in 2022 ook een feit, met deze post van ESA astronaut Samantha Cristoforetti bij aanvang van haar tweede ISS-verblijf:
(klik hier indien de embedded video niet werkt)
@astrosamantha Back on the International Space Station!🙋🏻♀️ #MissionMinerva #HomeAwayFromHome #SpaceTok
Het Russische ruimteagentschap Roscosmos en de Russische filmindustrie gingen nog een stap verder en filmde delen van een speelfilm, ‘Вызов‘ (Engelse titel: ‘The Challenge’ l) uitgebracht in 2023, daadwerkelijk in het station zelf (als enige speelfilm tot op heden):
Tijdens het ISSpresso drinken zag je het misschien al aan haar af eerder terug in dit artikel, maar Samantha Cristoforetti is ook fervent Star Trek fan en deed een ode aan mede-Trekkies en de hele franchise:
…hoewel ook de Star Wars franchise vertegenwoordigd is geweest aan boord van het ISS, met het meenemen van de originele film rekwisiet, gebruikt door Mark Hamill in de speelfilm Return of the Jedi (1983) op spaceshuttle-missie STS-120 door NASA astronaut Jim Reilly…
Deze creatieve uitspattingen tonen aan hoe vertrouwd de mens is geraakt met het leven in de ruimte. Soms gaat die vertrouwdheid gepaard met een portie humor…
Verstoppertje in de ruimte
Ook astronauten houden van een practical joke. Eén van de klassiekers is het zich verstoppen in een grote stoffen tas. Recordhoudster Peggy Whitson wist zich hier zo in te vouwen dat collega’s haar onopgemerkt naar het Russische segment konden duwen, zodat zij er vervolgens onverwachts uit zou springen.
Verstoppertje spelen, collega’s (of missieleiding) de stuipen op het lijf jagen, dat kan nog veel extremer dacht Scott Kelly, die een gorilla pak meekreeg van zijn collega en broer Mark Kelly tijdens zijn bijna jaar durende missie aan boord van het ISS. Nadat hij zich omkleedde, zich verstopte, zette hij de camera aan en ging collega astronaut Tim Peake achterna…
Slot
Terwijl het ISS langzaam zijn levenseinde nadert door ouderdom, metaalmoeheid en lekkages, wij de Chinezen in hun ruimtestation nog niet veel humor zagen vertonen en opvolgers voor het ISS nog in ontwikkeling zijn, herinneren deze beelden ons aan iets essentieels: het huidige station is niet alleen een wetenschappelijk en technisch hoogstandje, maar ook een plek waar mensen leven – met al zijn vreugde en gekkigheid. Dat is een even waardevolle erfenis.
