Meer dan twintig medicijnen ontdekt die SARS-CoV-2 dwarsbomen

De medicijnen voorkomen dat het virus zich kan vermenigvuldigen.

Onderzoekers hebben een grote stap gezet in de zoektocht naar een werkend medicijn tegen COVID-19. In een nieuwe studie ontdekten ze 21 al bestaande geneesmiddelen die tevens korte metten lijken te maken met SARS-CoV-2. Het is veelbelovend. Want mogelijk kunnen deze medicijnen – die grotendeels al veilig zijn verklaard – ingezet worden in de strijd tegen het coronavirus.

Bekende medicijnen
In de studie bogen de onderzoekers zich over ’s werelds grootste verzameling van bekende geneesmiddelen. En dat is niet zonder reden. Normaal gesproken duurt het ontwikkelen van een vaccin tegen een infectieziekte zo’n vijf tot tien jaar. Maar die tijd hebben we nu niet. Daarom kunnen onderzoekers niet helemaal vanaf het begin beginnen. Ze storten zich daarom op al bestaande medicijnen in de hoop op een geneesmiddel te stuiten dat ook werkt tegen het nieuwe coronavirus. De onderzoekers analyseerden meer dan 12.000 medicijnen en bekeken in hoeverre deze konden voorkomen dat het coronavirus zich vermenigvuldigde. Laboratoriumtests wezen uit dat maar liefst honderd moleculen de virale activiteit remmen. Bovendien bleken vier middelen de werkzaamheid van remdesivir te verbeteren; een oorspronkelijk ebola-medicijn dat ondertussen ook gebruikt wordt als behandeling voor COVID-19.

Remdesivir
Hoewel remdesivir dus eigenlijk voor een andere infectieziekte werd ontwikkeld, bleek uit klinisch onderzoek dat ook coronapatiënten er gebaat bij zijn. Patiënten die het middel toegediend krijgen, herstellen namelijk sneller. Toch is het geen wondermiddel. “Remdesivir is succesvol gebleken in het verkorten van de hersteltijd van patiënten in het ziekenhuis, maar het medicijn werkt niet voor iedereen die het toegediend krijgt,” vertelt onderzoeker Sumit Chanda. “Het is daarom niet goed genoeg. Aangezien het aantal besmettingen in Amerika en over de hele wereld blijft stijgen, is er een dringende behoefte aan betaalbare, effectieve en gemakkelijk verkrijgbare geneesmiddelen. Deze moeten niet alleen remdesivir kunnen aanvullen, maar ook uit voorzorg of bij de eerste tekenen van een infectie ingezet kunnen worden.”

Meer over remdesivir
Nadat het ebola-medicijn remdesivir eerder met succes werd ingezet onder makaken die met het nieuwe coronavirus SARS-CoV-2 geïnfecteerd waren, was het onlangs de beurt aan menselijke coronapatiënten. En de resultaten bleken bemoedigend. Zo wees onderzoek uit dat patiënten die remdesivir toegediend kregen 31% sneller herstelden dan degenen die een placebo ontvingen. Heel concreet duurde de herstelperiode van patiënten behandeld met remdesivir gemiddeld zo’n elf dagen, terwijl deze voor patiënten die een placebo ontvingen, zo’n 15 dagen duurde. Bovendien bleek dat ook de overlevingskansen van de coronapatiënten na een behandeling met remdesivir verbeteren. De Verenigde Staten besloten daarom hun kans te grijpen en reserveerden meer dan 500.000 doses van het middel. Dat is trouwens de volledige remdesivir-voorraad voor juli en 90 procent van de voorraad die in augustus en september zou worden geproduceerd.

De onderzoekers testten de geneesmiddelen uitvoerig op menselijke longen die met het virus waren geïnfecteerd. Vervolgens bekeken ze in hoeverre de medicijnen een wisselwerking aangingen met remdesivir en hoeveel er van het middel toegediend moest worden om de activiteit van het coronavirus te remmen. Het team kwam tot een aantal ontdekkingen. Zo blijkt dat 21 medicijnen effectief SARS-CoV-2 lijken te dwarsbomen. Dertien van de 21 medicijnen zijn al eerder klinisch getest en kunnen dus veilig worden toegediend aan coronapatiënten. Sterker nog, twee – het antihistaminicum astemizol en clofazamine (dat gebruikt wordt voor de behandeling van lepra) – zijn al door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) officieel goedgekeurd. Zoals gezegd blijken vier medicijnen de werkzaamheid van remdesivir te verbeteren, waaronder hanfangchin A, een antimalariamiddel dat ondertussen al onderzoeksfase 3 in is gerold.

Veelbelovend
De resultaten zijn veelbelovend. “De studie breidt de mogelijke opties voor coronapatiënten aanzienlijk uit,” zegt Chanda. “Vooral omdat veel van de moleculen al klinisch zijn getest en veilig zijn. De studie biedt de wetenschappelijke gemeenschap dan ook een groter arsenaal aan ‘wapens’ die ingezet kunnen worden in de strijd tegen de aanhoudende wereldwijde pandemie.” Een aantal medicijnen lijken er bovendien uit te springen. “Op basis van onze huidige analyse zijn clofazamine, hanfangchin A, apilimod (dat oorspronkelijk werd ontwikkeld voor de behandeling van auto-immuunziekten, red.) en ONO 5334 (een middel dat wordt ingezet bij broze botten en snelle botontkalking, red.) de beste korte termijn opties voor een effectieve behandeling van COVID-19,” zegt Chanda.

Verder onderzoek
Onderzoek gaat door. Want momenteel worden alle 21 potentiële coronamedicijnen uitvoerig getest in dieren en nagebootste menselijke weefsels. Als ook deze resultaten positief zijn, zal het team de FDA benaderen om klinische proeven op poten te zetten en te bespreken of de geneesmiddelen kunnen worden ingezet als behandeling voor COVID-19. Toch houden de onderzoekers nog niet met hun zoektocht naar nieuwe medicijnen op. “We vinden het belangrijk om naar nog meer potentiële medicijnen te zoeken zodat we meerdere opties hebben als er bijvoorbeeld resistentie optreedt,” aldus Chanda.

Ook andere experts die niet bij de studie betrokken zijn, zijn enthousiast. “De studie is op indrukwekkende schaal en goed uitgevoerd, waarbij tal van verbindingen met een meetbare potentie in kaart zijn gebracht,” stelt onderzoeker Stephen Griffin, verbonden aan de Universiteit van Leeds. “De resultaten zijn bemoedigend.” Ook viroloog Ian Jones van de Universiteit van Reading is over de studie te spreken. “De studie laat de potentie zien van het analyseren van al bestaande geneesmiddelen die het coronavirus kunnen aanpakken,” zegt hij. “Het voordeel is dat de medicijnen al in gebruik zijn voor andere aandoeningen, zodat ze onmiddellijk opnieuw kunnen worden gebruikt voor COVID-19-gevallen.” De onderzoeker onderstreept echter ook een kritisch punt. “Het nadeel van de genoemde geneesmiddelen is dat ze zo vroeg mogelijk moeten worden toegediend om de door het virus veroorzaakte schade te stoppen. Het aanvallen van het virus nadat deze al longen heeft geïnfecteerd is mogelijk niet heel effectief. De ideale situatie is een grootschalige test, waarna iedereen die positief is getest gelijk wordt behandeld. Dat zou het aantal ernstig zieke mensen alsmede de overdraagbaarheid aanzienlijk verminderen.”

Bronmateriaal

"Nature study identifies 21 existing drugs that could treat COVID-19" - Sanford Burnham Prebys Medical Discovery Institute



"expert reaction to study looking at a large-scale screen of potential anti-SARS-CoV-2 drugs" - Science Media Centre




Afbeelding bovenaan dit artikel: Sanford Burham Prebys Medical Discovery Institute

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd