ESA’s Rosetta-ruimtesonde heeft meer dan honderd plekjes met waterijs gevonden op het oppervlak van komeet 67P/Churymov-Gerasimenko. Veel van deze plekken zijn niet groter dan een paar meter.
De foto’s van het oppervlak zijn gemaakt toen de afstand tussen Rosetta en het oppervlak circa tien kilometer was. Hierdoor kon de ruimtesonde zeer gedetailleerde foto’s van het komeetoppervlak maken.
Kometen zijn objecten met veel ijs. Naarmate een komeet dichter bij de zon in de buurt komt, wordt het oppervlak verwarmt, waardoor ijs en stofdeeltjes in gas sublimeert. Een deel van het stof blijft op het oppervlak liggen of valt terug op het oppervlak, wat verklaart waarom de meeste kometen een donkere kleur hebben.
In totaal hebben de instrumenten van Rosetta 120 regio’s op komeet 67P geïdentificeerd met waterijs. Deze gebieden zijn tien keer helderder dan de gemiddelde helderheid van het oppervlak van de komeet. Sommige plekjes met ijs bevinden zich dicht bij elkaar, terwijl er ook een paar solisten zijn aangetroffen.
Al het ijs bevindt zich op delen van de komeet waar minder zonlicht het oppervlak bereikt, bijvoorbeeld in een klif of in een schaduw. Ook troffen de wetenschappers geen veranderingen aan in foto’s die een maand later zijn gemaakt.
Waterijs of iets anders?
“Het is zeer aannemelijk dat het waterijs is en dus geen koolstofdioxideijs of koolstofmonoxideijs”, zegt onderzoeker Antoine Pommerol van de universiteit van Bern. “De laatste twee varianten zouden namelijk veel sneller sublimeren. In dat geval zou er niets te zien zijn op het oppervlak van komeet 67P.”
Het is jammer dat een laag stof een groot deel van het waterijs bedekt. “Een laagje stof met een dikte van één millimeter is al genoeg om het waterijs te verbergen voor onze optische instrumenten”, bevestigt wetenschapper Holger Sierks van het Max Planck Instituut.
Ontstaan van de ijsafzettingen
Wetenschappers speculeren nog over het ontstaan van deze plekjes met ijs. Een hypothese is dat de plekjes 6,5 jaar geleden zijn ontstaan, toen de afstand tussen de zon en de komeet het kleinst was. Omdat het in sommige regio’s permanent donker is, slaagden de ijsafzettingen erin om jarenlang te overleven op het oppervlak van komeet 67P.