Meer dan één miljard sterrenstelsels in kaart gebracht: dit is de grootste 2D-kaart van ons universum

Elk sterrenstelsel op deze kaart is een verzameling van tientallen miljoenen tot miljarden sterren. Duizelingwekkend!

De 2D-kaart is gemaakt met data van de DESI Legacy Imaging Surveys. Het uiteindelijke doel van deze kaart is om meer te weten te komen over donkere energie. Wetenschappers gaan veertig miljoen sterrenstelsels selecteren om nader te onderzoeken. Wie weet krijgen we eindelijk antwoord op de prangende vraag: hoe is het universum de afgelopen twaalf miljard jaar uitgedijd?

Wat is donkere energie?
Naar schatting bestaat het universum voor zo’n vijf procent uit zichtbare materie. Daarnaast zou het universum voor 70% zijn opgebouwd uit donkere energie: de nog altijd mysterieuze drijvende kracht achter de versnelde uitdijing van het heelal. Maar waar komt die energie nu precies vandaan? Het is voor onderzoekers een raadsel. De overige 25% is donkere materie en dat is ook een hoofdpijndossier voor astronomen.

Regelmatig brengen wetenschappers die meewerken aan het onderzoek nieuwe datacollecties uit. Hierdoor wordt de 2D-kaart alsmaar groter en groter. Deze week is de tiende dataset toegevoegd aan de kaart, waardoor er nu meer dan één miljard sterrenstelsels te bewonderen zijn. Je kunt de 2D-kaart hier bekijken. Probeer maar eens eindeloos in te zoomen.

Wil je weten welke sterrenstelsels je ziet? Vink de labels aan de rechterkant aan.

Infrarooddata geeft meer verdieping
De nieuwe gegevens zijn afkomstig van het Kitt Peak National Observatory in Arizona en het Cerro Tololo Inter-American Observatory in Chili. Op dit moment is ongeveer de helft van de nachthemel in kaart gebracht. Daarnaast hebben de onderzoekers een kleurenfilter toegevoegd, waardoor het mogelijk is om infraroodbeelden te bekijken van objecten.

“Nu infraroodgegevens zijn toegevoegd aan de kaart kunnen we roodverschuivingen van verre sterrenstelsels beter berekenen”, vertelt astronoom Alfredo Zenteno van NOIRLab. Als een sterrenstelsel zich op grote afstand van ons vandaan beweegt, verschuift het spectrum van uitgezonden licht (of andere elektromagnetische straling) naar de langere golflengtes. Het uitgerekte licht van vroege sterrenstelsels heeft daardoor een veel rodere kleur dan toen het werd uitgezonden. Door te kijken naar de kleur van het licht kunnen onderzoekers dan ook een schatting maken van hoe snel het object van ons vandaan beweegt. “Zo kunnen we meten hoeveel tijd licht nodig heeft gehad om de aarde te bereiken.”

Iedereen kan ontdekkingen doen
De 2D-kaart is voor iedereen in te zien. Hierdoor is het niet alleen een cadeautje voor wetenschappers, maar eigenlijk voor iedereen die enthousiast is over sterrenkunde. “Iedereen kan de onderzoeksgegevens gebruiken om het heelal te verkennen en ontdekkingen te doen”, zegt onderzoeker Arjun Dey van NOIRLab. “We hopen dat de kaart de komende jaren uitgroeid tot de meest complete kaart van het heelal en een schatkamer wordt voor wetenschappers.”

Het einde nog niet in zicht
De komende jaren zullen er nog veel ontdekkingen worden verricht. Eerder ontdekten wetenschappers met dank aan DESI ruim 1.200 nieuwe zwaartekrachtlenzen. Daarnaast werken de onderzoekers aan een 3D-kaart van tientallen miljoenen sterrenstelsels.

Bronmateriaal

"Over One Billion Galaxies Blaze Bright in Colossal Map of the Sky" - NOIRLab
Afbeelding bovenaan dit artikel: NOIRLab

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd