Meer dan 1 miljard mensen wereldwijd hebben een hoge bloeddruk

Het aantal mensen met een hoge bloeddruk is in veertig jaar tijd verdubbeld, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Wetenschappers trekken die conclusie nadat ze veranderingen die de bloeddruk in elk land tussen 1975 en 2015 doormaakte, bestudeerden. Nog niet eerder werd op deze schaal onderzoek gedaan naar de hoge bloeddruk: het onderzoek is gebaseerd op de bloeddrukmetingen van bijna 20 miljoen mensen.

1,13 miljard
Uit het onderzoek blijkt dat een hoge bloeddruk een groeiend probleem is. Het aantal mensen met een hoge bloeddruk is in veertig jaar tijd bijna verdubbeld. Vandaag de dag hebben 1,13 miljard mensen wereldwijd een verhoogde bloeddruk, zo schrijven de onderzoekers in het blad The Lancet.

Een hoge bloeddruk kan door verschillende factoren veroorzaakt worden. Zo speelt het dieet een rol: heel zout eten en het nuttigen van weinig fruit en groente kan leiden tot een hoge bloeddruk. Ook obesitas, weinig beweging en sommige omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling vergroten de kans op een hoge bloeddruk. Daarnaast komt een hoge bloeddruk vaker voor bij mensen die al wat ouder zijn. Een hoge bloeddruk is één van de belangrijkste oorzaken van hart- en vaatziekten die op hun beurt weer leiden tot beroertes en hartaanvallen en jaarlijks wereldwijd 7,5 miljoen mensen het leven kosten.

Afname en toename
Het aantal mensen met een hoge bloeddruk is in de afgelopen veertig jaar sterk afgenomen in welvarende landen. Tegelijkertijd is het aantal mensen met een hoge bloeddruk in lage- en midden-inkomenslanden sterk toegenomen. Het gaat dan met name om landen in Afrika en Zuid-Azië. “Hoge bloeddruk hangt niet langer samen met welvaart, maar is nu een groot gezondheidsprobleem dat samenhangt met armoede,” stelt onderzoeker Majid Ezzati.

Obesitas en voeding
Hoe dat precies komt, is onduidelijk. Mogelijk is het feit dat het aantal mensen met een hoge bloeddruk in arme landen afneemt, te verklaren doordat een hoge bloeddruk in die landen vandaag de dag vaker en eerder wordt gediagnosticeerd en behandeld. Ook de strijd tegen obesitas – een risicofactor voor een hoge bloeddruk – in rijke landen speelt wellicht een rol. In arme landen is de stijging van het aantal mensen met een hoge bloeddruk wellicht te verklaren door slechte voeding in de kinderjaren. “Er is steeds meer bewijs dat suggereert dat slechte voeding in de eerste levensjaren de kans op een hoge bloeddruk later in het leven vergroot en dat kan het groeiende probleem in arme landen wellicht verklaren,” legt Ezzati uit.

De gemiddelde systolische bloeddruk (bovendruk) van mannen (blauwe lijn) en vrouwen (rode lijn) in Nederland. Ook het wereldwijde gemiddelde is met een stippellijn aangegeven. Afbeelding: NCD RisC.

De gemiddelde diastolische bloeddruk (onderdruk) van mannen (blauwe lijn) en vrouwen (rode lijn) in Nederland. Ook het wereldwijde gemiddelde is met stippellijnen aangeduid. Afbeelding: NCD RisC.

Mannen en vrouwen
Het onderzoek wijst tevens uit dat er wereldwijd meer mannen (597 miljoen) dan vrouwen (529 miljoen) een hoge bloeddruk hebben. Het onderzoek laat verder zien dat ongeveer de helft van alle volwassenen met een hoge bloeddruk vandaag de dag in Azië te vinden is. Ongeveer 225 miljoen mensen in China hebben een hoge bloeddruk. In India gaat het om 200 miljoen mensen. Verder toont het onderzoek aan dat het toenemende aantal mensen met een hoge bloeddruk te verklaren is doordat de wereldbevolking vergrijst.

Deze grafiek brengt de prevalentie van een verhoogde bloeddruk voor mannen (blauw) en vrouwen (rood) in Nederland in beeld. Ook de prevalentie van een verhoogde bloeddruk wereldwijd is aangeduid (met stippelijnen). Afbeelding: NCD RisC.

Het onderzoek biedt volgens de wetenschappers aanknopingspunten om dit groeiende probleem te bestrijden. “We hebben economische middelen en beleid nodig om toegang tot kwalitatief voedsel – met name fruit en groente – te verbeteren en overmatig gebruik van zout in voedsel tegen te gaan,” denkt Ezzati. “Ook moeten we een sterker gezondheidszorgsysteem hebben dat mensen met een hoge bloeddruk eerder kan identificeren en meer toegang biedt tot behandelingen en medicatie.” Alleen zo kan het aantal mensen met een hoge bloeddruk volgens de wetenschappers worden teruggebracht.