In januari alleen werden in Europa al meer dan 500 gevallen van mazelen gerapporteerd.
De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwt dat de ziekte zich in en tussen Europese landen blijft verspreiden en dat grote uitbraken dreigen in gebieden waar de vaccinatiegraad onder de 95% (zie kader) is gezakt. “Uitbraken zullen blijven plaatsvinden in Europa tot elk land het niveau van immunisatie bereikt dat nodig is om de populatie volledig te beschermen,” stelt Zsuzsanna Jakab, namens de Wereldgezondheidsorganisatie.
De landen
In januari 2017 werden 559 gevallen van mazelen gemeld. 474 van deze gevallen werden gemeld in 7 van de 14 landen waar de ziekte endemisch is, oftewel zonder invloed van buitenaf blijft voorkomen. De zeven landen zijn: Frankrijk, Duitsland, Italië, Polen, Roemenië, Zwitserland en Oekraïne. In al deze landen is het zo dat minder dan 95 procent van de populatie de benodigde tweede dosis van het mazelenvaccin toegediend krijgt.
Italië en Roemenië
De grootste uitbraken van de mazelen vonden de laatste tijd plaats in Italië en Roemenië, stelt de WHO vast. In Roemenië zijn sinds januari 2016 3400 gevallen van mazelen gemeld. In zeventien gevallen werd de ziekte de patiënt fataal. Het grootste deel van de mensen die door de mazelen werden getroffen, woonde in gebieden waar de vaccinatiegraad laag is. En ook in Italië hebben veel mensen de mazelen gekregen. In januari 2017 ging het om zo’n 238 gevallen. In februari kwamen er honderden nieuwe gevallen bij. Het lijkt er dan ook op dat in de eerste maanden van het jaar 2017 al meer gevallen gemeld zijn dan in heel 2016 (ongeveer 850 gevallen).
Nederland
In Nederland werden tussen januari 2016 en februari 2017 zes gevallen van mazelen gemeld. 2 in augustus 2016 en 4 in december 2016. In 2013 en 2014 was er in ons land sprake van een mazelenepidemie. Deze heerste voornamelijk onder niet-gevaccineerde, orthodox-protestantse schoolkinderen. In 2013 werden er 180 kinderen met mazelen opgenomen in het ziekenhuis en één tiener stierf aan de gevolgen van de ziekte.
Eliminatie van de ziekte in gevaar
De Wereldgezondheidsorganisatie maakt zich grote zorgen over het feit dat de mazelen op dit moment opnieuw terrein winnen. Men benadrukt dat de mazelen zeer besmettelijk zijn en mensen ernstig ziek kunnen maken. Aangezien de mazelen in grote delen van de wereld endemisch zijn, kan de ziekte zich gemakkelijk verspreiden. Verder waarschuwt de Wereldgezondheidsorganisatie dat elke persoon – ongeacht zijn/haar leeftijd – die niet immuun is voor mazelen het gevaar loopt de ziekte te krijgen. Dat geldt met name voor mensen in landen met een lage vaccinatiegraad. “Ik roep alle endemische landen op om snel maatregelen te treffen om de transmissie van mazelen binnen hun grenzen te stoppen en alle landen die daar reeds in geslaagd zijn, moeten waakzaam blijven en een hoge vaccinatiegraad vasthouden. Samen kunnen we er voor zorgen dat de vooruitgang die we geboekt hebben in de richting van regionale eliminatie (van de mazelen, red.) niet verloren gaat.”
In 1980 – voor er op grote schaal tegen mazelen gevaccineerd werd – stierven op jaarbasis naar schatting 2,6 miljoen mensen aan de ziekte. Tussen 2000 en 2015 nam het aantal sterftegevallen door de mazelen met zo’n 79 procent af dankzij het mazelenvaccin. Desalniettemin stierven in 2015 nog zo’n 134.200 mensen aan de mazelen. Dat zijn er 367 per dag of 15 per uur. In datzelfde jaar ontving 85 procent van de kinderen wereldwijd het vaccin tegen de mazelen (in 2000 was dat nog maar 73 procent). Naar schatting heeft het vaccin tegen de mazelen in de periode tussen 2000 en 2015 zo’n 20,3 miljoen sterftegevallen voorkomen.