Archeologen van de Amerikaanse Tulane University hebben een verrassende ontdekking gedaan in Mexico: een tot nu toe onbekende Maya-stad, compleet met stenen piramides, lag al die tijd verstopt onder de jungle vlakbij een drukke snelweg. De vondst werd mogelijk gemaakt door geavanceerde lasertechnologie en toont aan dat we nog lang niet alle geheimen van deze oude beschaving hebben ontrafeld.
De Maya’s, één van de meest indrukwekkende beschavingen uit de pre-Columbiaanse geschiedenis, beheersten ooit grote delen van Midden-Amerika. Van ongeveer 2000 voor tot 900 na Christus bouwden zij een rijk cultureel erfgoed op, met hun hoogbloei vanaf de derde eeuw na Christus. In deze ‘klassieke periode’ verrezen imposante steden met enorme tempels, ontwikkelden ze een complex hiërogliefenschrift en maakten ze grote vooruitgang in wiskunde en astronomie.
Toch blijft hun plotselinge ondergang rond het jaar 900 één van de grote archeologische mysteries. Veel van hun grote steden in het zuidelijke laagland werden toen verlaten. Wetenschappers wijten dit aan een combinatie van factoren: langdurige droogte, overexploitatie van natuurlijke hulpbronnen, politieke spanningen en mogelijk ook klimaatverandering. In het noorden, waaronder delen van het huidige Mexico, bleven Maya-gemeenschappen nog eeuwenlang overleven tot de Spaanse verovering in de zestiende eeuw.
Meer dan 6.500 bouwwerken
Vandaag de dag is er nog altijd veel niet bekend over de omvang van de Mayabeschaving. Het onderzoeksteam van Tulane wil daar verandering in brengen. Het team gebruikte LIDAR-technologie om door het dichte bladerdak van de jungle heen te ‘kijken’. Deze techniek, waarbij laserpulsen worden gebruikt om een driedimensionaal model van het landschap te maken, onthulde meer dan 6.500 pre-Hispanische bouwwerken in een gebied van ongeveer 130 vierkante kilometer in de Mexicaanse deelstaat Campeche. De LIDAR-scans tonen een gevarieerd landschap aan nederzettingen: van kleine dorpsgemeenschappen tot complete steden.
Grote stad met pyramides
“Onze analyse liet niet alleen een beeld zien van een regio met veel nederzettingen, maar ook veel variatie”, aldus Luke Auld-Thomas, mede-auteur van de studie, die in vakblad Antiquity werd gepubliceerd. “We vonden niet alleen landelijke gebieden en kleinere nederzettingen. We vonden ook een grote stad met piramides vlak naast de enige snelweg in het gebied, vlak bij een stad waar mensen al jaren actief landbouw bedrijven tussen de ruïnes. De regering en de wetenschappelijke gemeenschap wisten hier niets van. Dat zet echt een uitroepteken achter de bewering dat we niet alles hebben gevonden en dat er nog veel meer te ontdekken valt.”
Beschaving groter dan gedacht
De ontdekking werpt ook nieuw licht op een verhitte discussie binnen de archeologische wereld. Sommige wetenschappers beweerden namelijk dat eerdere LIDAR-onderzoeken een vertekend beeld gaven omdat ze zich voornamelijk richtten op bekende grote steden zoals Tikal. Volgens deze theorie was het merendeel van het Maya-grondgebied niet heel geavanceerd en waren grote delen van het rijk zeer landelijk. Deze nieuwe vondsten in een relatief ‘vergeten’ gebied bewijzen echter dat de Maya-beschaving wellicht veel uitgebreider en gevarieerder was dan eerder werd aangenomen.
LIDAR is gamechanger
Hoewel er nog veel onzekerheden zijn, is één ding wel duidelijk. LIDAR-technologie voor archeologisch onderzoek verandert de manier waarop we naar de wereld kijken. Waar archeologen vroeger wekenlang door ondoordringbare jungle moesten ploeteren, kunnen ze nu vanuit hun laboratorium enorme gebieden in detail bestuderen. “LIDAR leert ons dat, net als veel andere oude beschavingen, de Maya’s op het laagland in hun tropische landschap een grote verscheidenheid aan steden en gemeenschappen hebben opgebouwd”, vertelt Marcello A. Canuto, mede-auteur van de studie.
De ontdekking toont vooral aan dat er nog vele schatten verborgen liggen in de Midden-Amerikaanse jungle. Terwijl moderne snelwegen zich een weg banen door het landschap, liggen er onder het bladerdak nog talloze geheimen te wachten om onthuld te worden.
