En dat kun je live volgen!
Nog slechts negen uurtjes te gaan en dan landt NASA’s Perseverance-rover op Mars. Wetenschappers kijken al jaren reikhalzend naar dit moment uit. Want de Marsrover, uitgerust met de nieuwste technische snufjes, zal in staat zijn om de rode planeet als geen ander te bestuderen. Maar allereerst moet de rover natuurlijk heelhuids zijn wielen op de grond zetten. Het belooft dan een ook zenuwslopende avond te worden. Kijk je mee?
Landing
De verwachting is dat Perseverance vanavond om 21.55 uur Nederlandse tijd op het Mars-oppervlak landt. Om daar te komen, moet de rover eerst nog de zogenaamde ‘seven minutes of terror’ doorstaan. Dit zijn de zeven luttele minuten tussen het moment waarop het ruimtevaartuig de dunne atmosfeer van Mars binnendringt en op de rode planeet landt. Dit is ook meteen het meest risicovolle deel van de missie. Want als er ook maar iets mis gaat, slaat de rover te pletter. De handelingen volgen elkaar bovendien razendsnel op. De afbeelding hieronder (en dit eerder verschenen nieuwsbericht op Scientias.nl) geeft een goed overzicht van wat er bij de landing allemaal komt kijken.
De verwachtingen zijn hooggespannen. Want als Marsrover Perseverance goed en wel is geland, gaat ie vanaf het voorjaar actief op zoek naar (dode) aliens. Nadat zijn voorlopers – Marsrovers Spirit, Opportunity en Curiosity – al overtuigend aantoonden dat Mars ooit warm en vochtig en dus ronduit behaaglijk voor leven moet zijn geweest, is het nu dus de beurt aan Perseverance om een antwoord te vinden op die ene vraag die onderzoekers al jaren bezighoudt en door de bevindingen van eerdere Marsrovers alleen maar prangender is geworden: Is er leven (geweest) op Mars?
PIXL
Terwijl eerdere rovers onthulden dat de tegenwoordig vrij ongastvrije rode planeet in het verleden waarschijnlijk wel leefbaar is geweest, kan Perseverance in theorie werkelijk gaan aantonen of Mars ook bewoond is geweest. En als er leven op Mars is (geweest), dan zal Perseverance daar hoogstwaarschijnlijk op stuiten. Dat komt omdat Perseverance – in tegenstelling tot zijn voorgangers Spirit, Opportunity en Curiosity – over instrumenten beschikt waarmee hij sporen van leven kan detecteren. Met behulp van het Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry (kortweg PIXL) zal de rover actief op zoek gaan naar sporen van dode aliens. PIXL stuurt een röntgenstraal uit en analyseert vervolgens het licht dat terugkaatst. Dat teruggekaatste licht kan namelijk vertellen wat voor materiaal er in gesteente en Marsgrond zit. En wat onderzoekers dan hopen te vinden, is een biofilm. Dat is eigenlijk niets anders dan afval dat bacteriën achter hebben gelaten. Sporen van die biofilms zijn wellicht miljarden jaren geleden door Martiaanse bacteriën op stenen en ander oppervlaktemateriaal achtergelaten. Als er natuurlijk ooit bacteriën op Mars hebben geleefd…
Jezero-krater
De plek waar Perseverance gaat jagen op (voormalig) leven, is in de Jezero-krater: een 45 kilometer groot gebied iets ten noorden van de Martiaanse evenaar. Onderzoekers denken dat zo’n 3,5 miljard jaar geleden de Jezero-krater gevuld was met water dat door rivieren naar de krater werd gevoerd. De ‘armen’ van deze delta zijn nog steeds op de kraterbodem te aanschouwen en zijn door NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter vastgelegd. Wetenschappers vermoeden dat de rivieren die in en uit het meer stroomden organische moleculen, andere potentiële tekenen van microbieel leven of zelfs micro-organismen bevatten. Sporen hiervan liggen mogelijk nog in afzettingen van de rivierdelta of in de sedimenten van het meer opgeslagen. De Jezero-krater is daarom één van de oudste en wetenschappelijk één van de meest interessante landschappen die Mars te bieden heeft.
Geluiden
Hoewel de zoektocht naar leven natuurlijk het hoofddoel van Perseverance is, is het niet het enige doel. Perseverance is namelijk ook uitgerust met microfoons die – als alles volgens plan verloopt – interessante omgevingsgeluiden zullen vastleggen. Deze microfoons zullen hopelijk ook in staat zijn om de zenuwslopende landing van Perseverance te vereeuwigen. Tevens zullen we mogelijk de rover aan het werk horen, de wind horen waaien en wie weet wat de rover nog meer weet vast te leggen? Het is ontzettend opwindend. Want met het opnemen van omgevingsgeluiden heeft Perseverance een primeur in handen. Bovendien krijgen we hopelijk een idee van hoe het op de rode planeet precies klinkt. En dat is natuurlijk heel spannend. Dit experiment kan dan ook enkele verrassingen opleveren. Terwijl wetenschappers zo goed mogelijk proberen te voorspellen hoe geluiden op Mars klinken, zullen we het pas zeker weten als Perseverance daadwerkelijk op de rode planeet is geland.
Benieuwd naar hoe geluiden op Mars zullen klinken? Wetenschappers hebben voor ons alvast een voorproefje. NASA biedt op deze pagina de mogelijkheid om enkele bekende aardse geluiden te beluisteren op de manier waarop ze op Mars klinken. Je hoort bijvoorbeeld vogels fluiten, het piepen van een achteruitrijdende vrachtwagen, een fietsbel en muziek zoals ze op onze planeet klinken én zoals wetenschappers verwachten dat ze op Mars zullen klinken. De verschillen zijn – zoals je zult merken – subtiel.
Daarnaast is er met Perseverance ook een heuse Marshelikopter meegereisd. De afgelopen decennia hebben wetenschappers en techneuten al aangetoond dat het mogelijk is om op Mars te landen en rond te rijden. Maar kun je er ook rondvliegen? Ingenuity – een helikoptertje van 1,8 kilogram zwaar – moet die vraag gaan beantwoorden. En dat wordt spannend. Want de atmosfeer van Mars is heel anders dan die van de aarde. De Martiaanse atmosfeer is namelijk extreem dun; de dichtheid ervan is 99 procent kleiner dan de dichtheid van de aardse atmosfeer. Daarom hebben onderzoekers ook een superlichte helikopter ontwikkeld. Daarnaast is Ingenuity uitgerust met heel grote rotorbladen die ook nog eens heel snel – veel sneller dan op aarde nodig zou zijn – draaien. Ingenuity is voornamelijk een demonstratiemissie. Men wil uitvinden of het mogelijk is om op Mars te vliegen. Verwacht dus niet dat Ingenuity met baanbrekende ontdekkingen over Mars komt. Wel hopen we natuurlijk op een paar fraaie luchtfoto’s.
Perseverance is de derde – na de Arabische Hope Probe en de Chineze Tianwen-1 – die bij Mars zal arriveren. Op 9 februari wisten de Arabieren met succes een sonde in een baan rondom Mars te plaatsen en een dag later was het de buurt aan de Chinezen. Ook hun missies zijn spectaculair. Want terwijl Hope Probe vanuit een baan rond Mars onderzoek gaat doen naar de Martiaanse atmosfeer, zal Tianwen-1 de rode planeet op verschillende manieren aan een grondige inspectie onderwerpen. De Chinese Marsmissie bestaat namelijk uit zowel een Marslander, -rover én -orbiter. Het trio moet vervolgens helpen vaststellen of er ooit leven op Mars is geweest op of dat er misschien zelfs nog steeds leven te vinden is. Wat dat betreft zijn Tianwen-1 en Perseverance behoorlijk aan elkaar gewaagd.
Zoals je kunt zien is er een nieuw opwindend hoofdstuk in de verkenning van Mars aangebroken. Enthousiast geworden? Dan hoef je niet veel langer te wachten. Want je kunt
de landing van Perseverance vanavond live volgen! Schakel in op NASA TV via deze link. De livestream begint om 20:15 uur Nederlandse tijd. Veel plezier!
