Metingen van Marslander InSight onthullen dat Mars steeds sneller gaat draaien, waardoor de dagen op de rode planeet dus steeds korter worden (al zullen eventuele Marsmannetjes daar heel weinig van merken).
Want de versnelling is maar heel beperkt en resulteert dan ook in een heel kleine verkorting van de dag; elk jaar wordt een dag op Mars ongeveer een fractie van een milliseconde korter. Dat is te lezen in het blad Nature.
InSight
De conclusie is gebaseerd op data van Marslander Insight. De lander legde vorig jaar het loodje, maar wetenschappers zijn nog altijd bezig met het analyseren van de data die de lander tijdens zijn werkzame leven vergaarde. Daaronder bevinden zich ook gegevens verzameld door het Rotation and Interior Structure Experiment, kortweg RISE.
RISE bestaat uit een transponder en twee antennes, ontwikkeld om radiosignalen uit te zenden en op te vangen. Wetenschappers gebruikten het Deep Space Network – een verzameling radiotelescopen op aarde – om een radiosignaal naar RISE te sturen. RISE reflecteert dat signaal en stuurt het dus weer terug naar de aarde. Eenmaal op de aarde aangekomen, zoeken wetenschappers in het signaal naar kleine veranderingen in de frequentie ervan, veroorzaakt door het zogenoemde Dopplereffect. Dit is een waargenomen veranderingen in de frequentie van geluid, licht of andere golfverschijnselen die veroorzaakt wordt door een verschil in snelheid tussen de zender en ontvanger. Een heel bekend (aards) voorbeeld hiervan, is het geluid van een langsrazende ambulance; dat geluid klinkt heel anders wanneer de ambulance naar je toe beweegt dan wanneer de ambulance van je vandaan beweegt). Het meten van die verandering in de frequentie van door InSight ontvangen en gereflecteerde radiosignalen kan dan ook meer onthullen over de snelheid waarmee de lander beweegt en daarmee dus ook over de snelheid waarmee Mars roteert.
Versnelling
En RISE onthult nu dus dat Mars steeds ietsje sneller gaat draaien. Het is een subtiele versnelling die onderzoekers nog niet goed kunnen verklaren. Maar ze hebben wel voorzichtige ideeën over hoe die versnelling tot stand kan komen. Zo kan het te maken hebben met ijs dat zich op de polen van Mars ophoopt. Of met postglaciale opheffing, oftewel het opveren van landmassa’s die eerder bedekt waren met ijs. Beide scenario’s worden gekenmerkt door verschuivingen van massa en kunnen leiden tot een snellere rotatie van de planeet.
Kern
RISE onthult overigens niet alleen dat Mars steeds ietsje sneller gaat roteren; wetenschappers gebruikten de data van het instrument ook om de kleine wiebelende beweging die Mars maakt door het ‘klotsen’ van de vloeibare kern, in kaart te brengen. En op basis van die wiebelende beweging kunnen ze dan weer conclusies trekken over de omvang van de kern; die zou een straal hebben die ergens tussen de 1790 en 1850 kilometer groot is.
De in Nature verschenen studie is zeker niet het laatste onderzoek dat zwaar leunt op data van InSight. Want hoewel de lander inmiddels alweer dik een half jaar uit de roulatie is, verwachten onderzoekers nog jaren zoet te zijn met de data die de lander vergaard heeft.
…Mars niet de enige planeet is waarvan de rotatiesnelheid aan verandering onderhevig is? Ook de rotatiesnelheid van de aarde is verre van constant. Lees er hier meer over!
