Een analyse van data, verzameld door marslander InSight, hint er voorzichtig op dat de rode planeet veel meer inslagen te verduren krijgt dan gedacht. En dat is mogelijk slecht nieuws voor toekomstige Marskolonisten.
Dat is te lezen in het blad Science Advances. De onderzoekers baseren hun voorzichtige conclusies zoals gezegd op metingen van marslander InSight. Deze is niet langer actief, maar is in het verleden onder meer ingezet om marsbevingen te detecteren. En wetenschappers hebben acht van die bevingen nu kunnen linken aan acht nieuwe inslagkraters op Mars.
Acht kraters
Zes van die kraters bevinden zich vrij dicht bij de landingsplaats van InSight. De andere twee kraters bevinden zich wat verder weg én gaan de boeken in als de grootste inslagen die ooit door wetenschappers – die Mars toch al decennialang observeren – zijn gedetecteerd.
Twee kraters in korte tijd
Maar wat minstens zo opmerkelijk is, is dat de ene grote inslag slechts 97 dagen na de andere plaatsvond. “Van een inslag van deze omvang zou je verwachten dat deze misschien één keer in de paar decennia plaatsvindt, misschien zelfs maar één keer in je leven, en hier hebben we twee van deze inslagen die binnen iets meer dan 90 dagen plaatsvonden,” stelt onderzoeker Ingrid Daubar. “Het kan toeval zijn, maar die kans is heel, heel klein. Het is waarschijnlijker dat de twee inslagen verband met elkaar houden (bijvoorbeeld doordat de ingeslagen stenen brokstukken van dezelfde planetoïde zijn, red.) of dat de frequentie waarmee inslagen op Mars plaatsvinden, hoger ligt dan gedacht.”
Bevingen en foto’s
Eerder konden onderzoekers nieuwe inslagen op Mars maar op één – behoorlijk tijdrovende – manier detecteren. Namelijk door foto’s die door sondes in een baan rond Mars van het oppervlak waren gemaakt, met elkaar te vergelijken. Wanneer op die foto’s opeens een nieuwe krater te zien was, was dat bewijs dat er een ruimtesteen op Mars was gebotst. Met InSight – actief tussen 2018 en 2022 – ontstonden er nieuwe mogelijkheden om inslagen te detecteren; aan boord van de lander bevindt zich namelijk een seismometer die de trillingen die ontstaan als een ruimtesteen op Mars klapt, kan opmerken. Uit die trillingen kan soms bovendien worden afgeleid waar de inslag ongeveer moet hebben plaatsgevonden. Voor het nieuwe onderzoek bestudeerden wetenschappers in eerste instantie seismische data van InSight om potentiële inslagen te vinden. Vervolgens pakten ze er foto’s gemaakt door de Mars Reconnaissance Orbiter bij om de bijbehorende kraters te vinden en zo te bewijzen dat de opgevangen trillingen veroorzaakt waren door inslagen. In totaal werden zo dus 8 inslagen gevonden. Maar er wachten er mogelijk nog meer op ontdekking, zo vertelt Daubar. In de InSight-databank zitten namelijk nog zeker 80 vergelijkbare seismische signalen die hoogstwaarschijnlijk door meteorietinslagen zijn veroorzaakt. In de toekomst hopen de onderzoekers ook voor deze signalen na te gaan of er een krater bijhoort en deze dus daadwerkelijk het resultaat zijn van inslagen.
Bijna dagelijks inslagen
In afwachting daarvan, lijkt het er nu echter al op dat Mars vaker gebombardeerd wordt dan gedacht, zo vertelt Daubar. “Onze resultaten zijn gebaseerd op een klein aantal beschikbare voorbeelden, maar onze inschatting van de huidige frequentie van inslagen suggereert dat de planeet veel vaker wordt geraakt dan we op basis van foto’s alleen kunnen zien.” Heel concreet verwachten de onderzoekers op basis van een extrapolatie van de data dat Mars tussen de 280 een 360 keer per jaar geraakt wordt door meteorieten die zodanig groot zijn dat er een krater van 8 meter of meer wordt gevormd.
Daarmee ligt de nieuwe schatting van het aantal inslagen op Mars een factor vijf hoger dan eerdere schattingen, die gebaseerd waren op waarnemingen van Marsorbiters. Een behoorlijk verschil. Maar de onderzoekers denken dat wel te kunnen verklaren. “Nieuwe kraters kunnen het beste worden waargenomen op platte en stoffige terreinen, waar ze echt opvallen,” legt onderzoeker Geraldine Zenhaeusern uit. “Maar dat type terrein beslaat slechts de helft van het Marsoppervlak. De gevoelige seismometer aan boord van InSight kon echter elke inslag die binnen bereik lag, horen.”
Relatief kleine inslagen vinden volgens de onderzoekers dus ongeveer dagelijks plaats. Grote inslagen, waarbij een 30 meter brede krater wordt geslagen, zouden volgens hun data ongeveer elke maand plaatsvinden. Het is wellicht slecht nieuws voor toekomstige bemande missies naar Mars. Want het zou kunnen betekenen dat astronauten op Mars meer te vrezen hebben van inkomende ruimtestenen dan gedacht.
