Recente beelden tonen dramatische veranderingen op Mars tijdens de overgang naar lente, met lawines, gasgeisers en ‘Mars-spinnen’ aan het noordelijke oppervlak.
In dit artikel belichten we aan de hand van enkele recente foto’s van Mars’ oppervlak de zich nu voltrekkende overgang naar lente op Mars’ noordelijke halfrond. Dankzij de langdurige observaties van de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) komen dramatische veranderingen in het landschap aan het licht. We bekijken verschillende fenomenen, waaronder afbrokkelende stukken droogijs, explosieve gasgeisers en de vorming van spin-achtige structuren aan het oppervlak, die samen een dynamisch beeld geven van de Marslente.
Lawines in Mars’ lente
De overgang naar lente op Mars brengt aanzienlijke structurele veranderingen met zich mee. In 2015 legde de HiRISE-camera een 20-meter groot brok droogijs in vrije val vast. Deze afbrokkelende ijsmassa’s illustreren hoe door invloed van toenemende temperaturen abrupte gevolgen zoals we die ook kennen op aarde, heftige gevolgen teweegbrengen. JPL-onderzoeker Serina Diniega merkt op: “we zijn blij dat we bijna 20 jaar lang een waarnemingsplatform als MRO hebben, waarmee we deze dramatische gebeurtenissen kunnen zien voltrekken, in plaats van alleen de gevolgen van smelt.”
Gasgeisers, explosieve uitbarstingen en ‘Mars-spinnen’
Opwarming van de grond door toedoen van de groter wordende zonnekracht op het noorden zorgt ervoor dat onder het oppervlak gelegen reservoirs van droogijs sublimeren naar gasvormig koolstofdioxide, waardoor er actief spuwende geisers ontstaan. MRO heeft dit bijzondere proces weten vast te leggen:
Afhankelijk van de kenmerken van de grond kan er veel druk opbouwen voordat de geiser losbarst en explosief wordt. Het verschijnsel van actieve geisers en explosies van onder het oppervlak komt elk Martiaans jaar weer ten einde in de zomer en laat dan donkere spin-achtige afzettingen van zand en stof, verspreid over het oppervlak, achter; ‘Mars-spinnen’:
Winderige troggen bij de noordpool
De opwarming van Mars’ noordpool leidt tot lokaal krachtige winden die diepe troggen klieft in de ijsbedekking van Mars’ noordpool. Deze troggen kunnen een lengte bereiken die vergelijkbaar is met de doorsnede van pool zelf; zo’n 1.000 km.
De beelden van Mars’ oppervlak onthullen de dynamische processen die optreden tijdens de overgang naar lente. IJslawines, explosieve gasgeisers en de ontwikkeling van Mars-spinnen tonen hoe de rode planeet onder invloed van veranderende temperaturen en sublimatie in een korte tijd drastisch verandert. Deze observaties, ondersteund door bijna 20 jaar aan hoge resolutie opnamen, bieden een unieke kans voor wetenschappers om de evoluerende krachten op Mars te bestuderen.
De afgelopen decennia zijn er prachtige foto’s gemaakt van interstellaire nevels, sterrenstelsels, planeten, andere hemellichamen en in de ruimtevaart. Ieder weekend halen we een indrukwekkende ruimtefoto uit het archief. Genieten van alle foto’s? Bekijk ze op deze pagina. Heb je zelf bijzondere (astro)foto’s die je wil delen met ons? Stuur ze in via ons mailadres o.v.v. ‘Ruimtefoto’!
