Lang werd gedacht dat de atmosfeer van Mars continu dezelfde hoeveelheid water verloor. Maar ruimtesonde MAVEN schetst een heel ander beeld.
De hoeveelheid waterstof die Mars verliest, varieert van tijd tot tijd sterk. De hoeveelheid waterstof die weet te ontsnappen, piekt wanneer de planeet het dichtst bij de zon staat en bereikt een dieptepunt wanneer de planeet het verst van de zon verwijderd is. En wanneer de planeet het dichtst bij de zon staat, kan er tot wel tien keer meer water ontsnappen, dan wanneer de afstand tot de zon het kleinst is. Die conclusie trekken onderzoekers op basis van metingen van ruimtesonde MAVEN.
Langdurig
Onderzoekers hebben al wel eerder gepoogd om een beeld te krijgen van de hoeveelheid waterstof die aan Mars ontsnapt, maar vaak waren dat maar momentopnamen. MAVEN heeft de atmosfeer van de rode planeet gedurende een heel Martiaans jaar (bijna twee aardse jaren) bestudeerd en kan dus een veel completer beeld geven.
Waterstofatomen
Waterstof in het bovenste deel van de Martiaanse atmosfeer is afkomstig van waterdamp in de lagere delen van de atmosfeer. Een watermolecuul in de atmosfeer kan door zonlicht worden opgebroken, waardoor twee waterstofatomen vrijkomen. En die waterstofatomen kunnen door toedoen van verschillende processen in de atmosfeer aan die atmosfeer ontsnappen.
Seizoenen
Uit de resultaten blijkt dat de afstand tot de zon een rol speelt bij het ontsnappen van waterstof. Hoe dichter Mars bij de zon staat, hoe intenser het zonlicht dat Mars bereikt. “Daarnaast is de atmosfeer wanneer Mars dichter bij de zon staat, turbulenter,” legt onderzoeker John Clarke uit. “Dit kan ervoor zorgen dat water in de lagere delen van de atmosfeer naar hogere delen van de atmosfeer reist, waardoor er daar periodiek meer waterstof te vinden is dat kan ontsnappen.” Maar waarschijnlijk zijn er nog meer factoren die belangrijk zijn. Zo is de hoeveelheid waterstof die in de atmosfeer aanwezig is (en dus kan ontsnappen) afhankelijk van de seizoenen. “We zien het ontsnappende waterstof niet meer als een trage, stabiele stroom, maar meer als een episodische stroom die afhankelijk is van de seizoenen en misschien zo af en toe krachtige uitbarstingen kent,” stelt onderzoeker Michael Chaffin.
Van nat naar droog
Het onderzoek geeft niet alleen een beter beeld van de processen die vandaag de dag in de atmosfeer van Mars spelen. Het onderzoek helpt ons ook om een beter beeld te krijgen van de totale hoeveelheid water die Mars door de jaren heen is verloren en geeft dus meer inzicht in hoe Mars van een natte planeet veranderde in een droge planeet.
De missie van MAVEN is onlangs verlengd. De ruimtesonde blijft nog zeker tot september 2018 actief. Dat betekent dat deze de atmosfeer van de rode planeet nog een Martiaans jaar in de gaten kan houden.
