De vocale anatomie stelt makaken in staat om te praten, maar hun hersenen beletten dat. Dat suggereert nieuw onderzoek.
Dat is te lezen in het blad Science Advances. Ze baseren zich op experimenten met makaken, maar mogelijk gelden de conclusies ook voor andere primaten.
Röntgenvideo’s
De onderzoekers maakten röntgenvideo’s van de vocale anatomie (zie kader hieronder) van makaken terwijl de apen geluiden maakten, aten of een bepaalde gezichtsuitdrukking voortbrachten. Vervolgens gebruikten ze de röntgenvideo’s om een computermodel te maken dat kon voorspellen en simuleren welke geluiden een makaak op basis van zijn anatomie kon maken.
Zinnen
Op basis van het onderzoek moeten de wetenschappers concluderen dat een makaak in staat is om heel veel geluiden te produceren. De vocale anatomie van het dier stelt het in staat om lettergrepen – en zelfs complete zinnen – te laten klinken (als het brein van het dier in staat zou zijn om het te laten spreken, maar dat is niet het geval). Die lettergrepen en zinnen zouden wij mensen kunnen verstaan, maar ze zouden niet exact zo klinken als wanneer wij mensen ze uitspreken.
Het brein
Apen en mensen hebben aardig wat gemeen. Maar er zijn ook enkele verschillen. Zo zijn mensen in staat om te spreken en apen niet. Wetenschappers vragen zich al heel lang af hoe dat komt. Sommigen gooiden het op de anatomie van de aap. Maar dit onderzoek suggereert dat het feit dat wij kunnen praten niet komt door een unieke vocale anatomie, maar door een unieke evolutie en opbouw van ons brein. “Nu kan niemand meer zeggen dat de vocale anatomie apen ervan weerhoudt om te spreken: het heeft te maken met het brein,” concludeert onderzoeker Asif Ghazanfar. “En zelfs als dit alleen geldt voor makaken, is het in strijd met het idee dat de anatomie niet-menselijke primaten belet om te spreken. De interessante vraag is nu: wat maakt het menselijk brein zo speciaal?”
Genoeg reden voor vervolgonderzoek
De makaak is een oude soort. En dat zelfs zo’n oude soort de vocale anatomie heeft om te spreken, suggereert dat veel jongere soorten – zoals chimpansees, die nauw aan mensen verwant zijn – ook die vocale anatomie hebben. “Als een oude soort zoals de makaak een spraakkanaal heeft dat in staat is om te spreken, dan moeten we echt de reden vinden waarom latere primaten niet in staat zijn om de geluiden te produceren die mensen produceren,” vindt Laurie Santos, verbonden aan de Yale University, maar niet betrokken bij dit onderzoek. “Ik denk dat we binnenkort enkele opwindende antwoorden mogen verwachten.”
Maar de makaken kunnen niet alleen meer inzicht geven in de evolutie van de menselijke spraak. Mogelijk kunnen ze in de toekomst ook gebruikt worden tijdens onderzoek naar aandoeningen waarbij mensen niet in staat zijn om te spreken.
