Maak kennis met Orion: NASA’s nieuwe paradepaardje

Het was even slikken in juli 2011 toen de laatste spaceshuttle op aarde landde en NASA niet langer beschikte over een transportmiddel waarmee astronauten de ruimte in kunnen. Maar er wordt hard geknutseld aan een – in veel opzichten betere – opvolger: MPCV Orion!

Om diverse redenen besloot NASA enkele jaren geleden de spaceshuttle – na meer dan dertig jaar trouwe dienst – met pensioen te sturen. Eén van die redenen was het feit dat de Amerikaanse overheid in de toekomst niet enkel ritjes naar een ruimtestation in een baan om de aarde wil blijven bekostigen. De Amerikanen willen verder. Naar de maan. Naar een asteroïde. Misschien zelfs naar andere planeten. De spaceshuttle was daarvoor ongeschikt. En dus moest NASA de pijlen gaan richten op een nieuw ruimtevaartuig dat beter bij de ambities van het moderne Amerika paste. Het resultaat is MPCV Orion: een ruimtevaartuig dat op dit moment nog ontwikkeld wordt, maar volgend jaar al zijn eerste onbemande vlucht moet gaan volbrengen.

Orion bestaat uit drie delen. De Service Module, de Crew Module en het Launch Abort System. Afbeelding: NASA.

Orion ontleed
Hoogste tijd om het nieuwe paradepaardje van NASA eens van dichtbij te bekijken. Welbeschouwd bestaat het ruimtevaartuig uit drie delen. Helemaal onderaan vinden we de Service Module, daarboven de Crew Module en daarboven het Launch Abort System. De Crew Module spreekt voor zich: hier neemt de bemanning plaats. Er is ruimte voor vier astronauten. Ook kunnen er voorraden worden opgeslagen. Dit deel van Orion is het enige deel dat na elke ruimtemissie weer op aarde terugkeert. Onder de Crew Module vinden we de Service Module. Deze stuwt de Crew Module door de ruimte en kan in de ruimte elektriciteit genereren en aan de astronauten leveren. Ook kan deze de astronauten voorzien van water en zuurstof. Eventueel kunnen in de Service Module ook nog voorraden worden opgeslagen. Boven de Crew Module vinden we het Launch Abort System. Dit systeem is ontwikkeld om Orion een stuk veiliger te maken. Stel er gaat tijdens de lancering iets mis, dan ‘grijpt’ het Launch Abort System de Crew Module van de Service Module (goed te zien in onderstaand filmpje waarin NASA het systeem test) waarna de Crew Module met behulp van parachutes veilig op aarde kan landen. Als het Launch Abort System niet wordt gebruikt (en dat is te hopen) dan wordt het zodra Orion zich in een baan om de aarde bevindt, afgeworpen.

MPCV

MPCV staat voor Multi-Purpose Crew Vehicle. Het is een bijzonder vage omschrijving: een ruimtevaartuig dat meerdere doeleinden dient. Toch is het niet zo gek dat Orion door NASA zo genoemd wordt. De mogelijkheden die dit ruimtevaartuig biedt zijn namelijk – zeker in vergelijking met de spaceshuttle – eindeloos. Het is een ruimtevaartuig dat astronauten mee moet voeren naar bestemmingen waar mensen nog nooit zijn geweest: verre hemellichamen zoals Mars en asteroïden. Korte vluchten behoren vanzelfsprekend ook tot de mogelijkheden, maar een reis van 210 dagen is in principe ook geen probleem voor Orion. Het is een ruimtevaartuig waarmee de VS de komende decennia de final frontier voortdurend wil gaan verleggen en de doeleinden van dit ruimtevaartuig zullen dan ook elke keer anders zijn.

Lanceren
De functie van Orion is zo radicaal anders dan de functie van bijvoorbeeld de spaceshuttle dat NASA niet alleen na moet denken over het ruimtevaartuig, maar ook over een nieuw lanceersysteem. En dat heeft de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie gedaan. Het resultaat is het SLS: Space Launch System, in de volksmond ook wel de ‘monsterraket’ genoemd. Met het systeem is het mogelijk om mensen aanzienlijk verder de ruimte in te brengen. En met ‘verder’ bedoelen we dan ‘verder dan een baan om de aarde’, oftewel het zonnestelsel in. In principe kan het lanceersysteem echter ook gebruikt worden om kortere ritjes (richting het internationale ruimtestation) mogelijk te maken. SLS is de grootste draagraket die ooit ontwikkeld is. De raket is aanzienlijk krachtiger dan de Saturn V-raket waarmee de VS astronauten op de maan zette. In eerste instantie denken de Amerikanen aan een draagraket die 69.000 kilo baas kan en tien procent meer voortstuwingskracht heeft dan Saturn V. Later moet er nog een ‘geëvolueerde’ versie van het lanceersysteem ontwikkeld worden, deze kan 130.000 kilo baas en levert twintig procent meer voortstuwingskracht dan Saturn V. De eerste versie van het lanceersysteem zou in 2017 klaar moeten zijn en tijdens een testvlucht een onbemande Orion-module in de ruimte moeten brengen. De tweede editie kiest naar verwachting tegen 2021 het luchtruim. Dat betekent dat NASA tijdens de eerste testvluchten van Orion nog niet op SLS hoeft te rekenen. Waarschijnlijk wordt er dan gebruik gemaakt van een Delta IV Heavy Launch-raket.

Een artistieke impressie van het Space Launch System. Afbeelding: NASA.

Landing
Naast de lancering is ook de landing van Orion een punt van aandacht voor NASA. De spaceshuttle landde namelijk altijd op ongeveer dezelfde manier als een vliegtuig. Maar Orion gaat dat helemaal anders doen. Zo gebruikt de ruimtecapsule parachutes om terug op aarde te keren en landt de Crew Module uiteindelijk – met een plons – in de Stille Oceaan! Orion gaat verder dan de spaceshuttle en zal ook met grotere snelheid de aarde benaderen. Om de bemanning toch veilig met beide benen op de grond te zetten, klappen er kort nadat de module door de atmosfeer komt parachutes uit. Met deze parachutes wordt Orion flink vertraagd, waarna deze met een veel lagere snelheid in de oceaan zal plonzen. Een schip zal Orion dan ‘opvissen’.

Het is de bedoeling dat Orion aan parachutes terugkeert naar de aarde. En dat moet natuurlijk getest worden. Hier zie je zo’n test: een nagemaakte Orion landt aan drie parachutes. Afbeelding: NASA / James Blair.

2014
Al met al is er meer dan genoeg werk aan de winkel voor NASA. Tests van de verschillende systemen en de modules zijn op dit moment in volle gang. In 2014 vindt de ultieme test plaats wanneer Orion (zonder bemanning) de ruimte ingaat. Het is de bedoeling dat Orion zich tijdens deze testvlucht meer dan 5700 kilometer van de aarde verwijdert. En dat zou een mijlpaal zijn: de laatste keer dat een ruimtecapsule bedoeld voor het vervoer van mensen zich zo ver van de aarde begaf, is al meer dan 40 jaar geleden. In 2018 is het dan tijd voor een nieuwe mijlpaal: dan zal Orion voor het eerst op de rug van het Space Launch System het luchtruim kiezen. Hoe dat eruit gaat zien? Nou, zo!

En als alles volgens plan verloopt, zullen de lanceringen in 2014 en 2018 zeker niet de laatste mijlpalen zijn. Orion is namelijk ontwikkeld voor grootse zaken: missies diep ons zonnestelsel in. Het is een echt verkenningsvaartuig waarmee we de bekende final frontier hopelijk een flink eindje verder gaan leggen. Al met al is er dus genoeg om naar uit te kijken!

Update
In 2017 werd duidelijk dat Orion en SLS pas in 2019 samen het luchtruim zullen kiezen. En twee jaar later zullen astronauten voor het eerst aan boord van Orion plaatsnemen.

Bronmateriaal

"Orion Quick Facts" - NASA.gov
"Orion Overview Fact Sheet" - NASA.gov
"Exploration Flight Test-1 Fact Sheet" - NASA.gov
"Space Launch System" - NASA.gov
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd