Van kweekburgers tot gefrituurde meelwormen en krekels, er komen steeds meer alternatieven om de ecologische voetafdruk van ons voedsel te verkleinen. Nu voegen Koreaanse wetenschappers daar een nieuw recept aan toe: rundvleesrijst, waarbij dierlijke cellen binnenin rijstkorrels groeien.
De kweek van deze gemodificeerde rijst is relatief simpel en betaalbaar. En als we de auteurs van de studie mogen geloven is het nog lekker ook. “Stel je voor dat je alle voedingsstoffen die we nodig hebben uit celgekweekte eiwitrijst haalt”, zegt de Zuid-Koreaanse onderzoeker Sohyeon Park. “Rijst heeft al een hoge voedingswaarde, maar het toevoegen van cellen uit runderen of ander vee kan die nog veel verder verhogen.”
Rijst is ideaal
Dierlijke organismen worden gemaakt met zogenoemde biologische ‘steigers’ die ervoor zorgen dat cellen correct in de lengte, breedte en hoogte groeien. De vorming van weefsels en organen wordt op deze manier begeleid en ondersteund. Het onderzoeksteam bootste dit principe na met behulp van rijst, met als doel om efficiënt en veilig dierlijke spier- en vetstamcellen op te kweken. Rijstkorrels zijn poreus en hebben een georganiseerde structuur. Zo ontstaat een solide basis waarbij dierlijke cellen in alle hoeken en gaten van de korrel passen. Wat nog extra meehelpt, is dat er bepaalde moleculen in rijst zitten, die de dierlijke cellen kunnen voeden en de groei ervan bevorderen. Kortom: rijst is ideaal voor dierlijke kweekcellen.
De werkwijze
De onderzoekers dompelden de rijst eerst onder in een bad met visgelatine – een veilig en eetbaar product dat ervoor zorgt dat de cellen zich beter aan de rijst hechten. De dierlijke spier- en vetstamcellen werden vervolgens in de rijst geplant. Na negen tot elf dagen groeien in een petrischaaltje, was het tijd om te oogsten. Het eindproduct is indrukwekkend: een gekweekte runderrijst die voldoet aan de voedselveiligheidseisen en met een laag risico op voedselallergie.
De Zuid-Koreanen hebben de hybride runderrijst gestoomd en nauwkeurig geanalyseerd om de voedingswaarde, geur en textuur te kunnen beschrijven. De hybride rijst bleek 8 procent meer eiwitten en 7 procent meer vet te bevatten dan gewone rijst. Het innovatieve product was minder plakkerig en steviger qua textuur. De geur van hybride rijst met een hoger spiergehalte ging richting rundvlees en amandel, terwijl experimentele rijst met een hoger vetgehalte meer deed denken aan room, boter en kokosolie.
Goedkoper, diervriendelijk en beter voor het milieu
“Normaal gesproken krijgen we de dierlijke eiwitten die we nodig hebben binnen via vlees, vis en zuivel, maar er zitten grote nadelen aan de bio-industrie die voor dit voedsel zorgt. Er worden veel broeikasgassen uitgestoten door de sector en er gaan veel natuurlijke hulpbronnen en schoon water verloren”, zegt Park. Zijn innovatieve product heeft een aanzienlijk kleinere ecologische voetafdruk tegen een fractie van de prijs. Voor elke 100 gram geproduceerd eiwit stoot hybride rijst naar schatting minder dan 6,27 kilo CO2 uit, terwijl rundvlees 49,89 kilo CO2-uitstoot veroorzaakt. Als de hybride rijst op de markt wordt gebracht, zou die ongeveer 2 euro per kilo kunnen kosten, terwijl rundvlees zo’n 14 euro kost, legt de voedselwetenschapper uit.
Een wereld aan mogelijkheden
Park is optimistisch over de ontwikkeling van een commercieel product op basis van zijn nieuwe doorbraak, aangezien er weinig risico’s zijn voor de voedselveiligheid en de hybride vleesrijst relatief eenvoudig te maken is. Maar voor de rijst echt op ons bord ligt, zijn de onderzoekers van plan om het proces te verbeteren en de voedingswaarden nog verder op te krikken.
“De omstandigheden in de rijstkorrels zijn nog niet ideaal voor de spier- en vetcellen, maar ik had niet verwacht dat de cellen in de rijst nu al zo goed zouden groeien”, besluit Park. “Ik zie een wereld aan mogelijkheden voor dit hybride voedsel op graanbasis. Hopelijk kan het ooit worden ingezet bij hongersnood, vindt het zijn weg richting militaire rantsoenen of gaat het zelfs mee in een spaceshuttle als voedsel voor astronauten.”
