Locatie van ‘Het straatje’ van Vermeer ontdekt in Delft

straatje

Er is wel het één en ander veranderd, maar professor Frans Grijzenhout weet het zeker: dit is het straatje dat Vermeer schilderde.

Van de zeventiende eeuwse schilder Johannes Vermeer zijn ongeveer 35 schilderijen bewaard gebleven, waaronder twee stadsgezichten. Eén van die stadsgezichten is ‘Het straatje’ gedoopt. Lang was onduidelijk waar dat straatje zich precies bevond. Maar professor doctor Frans Grijzenhout heeft het nu tot op de bodem uitgezocht en het exacte adres van de huizen die op het schilderij staan afgebeeld, achterhaald. ‘Het straatje’ is de Vlamingstraat in Delft, ter hoogte van de huidige nummers 40-42.

Register
Grijzenhout baseert zich onder meer op het ‘Register op het kadegeld’. In dit register staat hoeveel belasting iedereen die in Delft aan een gracht woonde, moest betalen voor het uitdiepen van de gracht en het onderhoud van de kade voor zijn deur. Tevens staan in het register opgeschreven hoe breed de huizen en alle tussengelegen gangen (poorten) aan de grachten in Delft in de tijd van Vermeer waren. In het register trof Grijzenhout twee huizen aan die elk zo’n 6,3 meter breed waren en waartussen zich twee, direct naast elkaar gelegen poorten bevonden die elk ongeveer 1,2 meter breed waren. Nader onderzoek naar de ligging van de huizen en tuintjes erachter bevestigt dat de situatie ter plaatse overeenkomt met de situatie op het schilderij ‘Het straatje’. Tevens stelt Grijzenhout dat in de tijd van Vermeer nergens anders in Delft deze opstelling voorkwam.

Google

Wil je ‘Het straatje’ van Vermeer van dichtbij bekijken? Dankzij het Google Cultural Institute kan dat hier!

Tegenwoordig
De huizen die nu aan de Vlamingstraat 40-42 in Delft staan, lijken amper op de huizen die Vermeer schilderde. De huizen komen dan ook uit het laatste kwart van de negentiende eeuw. Alleen het markante rechter poortje van Het straatje is nog herkenbaar.

Waarom dit straatje?
Maar waarom schilderde Vermeer nu juist dit straatje? Ook daar heeft Grijzenhout een antwoord op. Hij toont aan dat het rechterhuis op het schilderij eigendom was van een tante van Vermeer. En de moeder en zus van Vermeer woonden schuin aan de overkant, aan dezelfde gracht. Vermeer kende het straatje dan ook goed en er waren voor hem persoonlijke herinneringen aan verbonden.

Het lokaliseren van ‘Het straatje’ is belangrijk, vindt Pieter Roelofs, conservator van de zeventiende eeuwse schilderkunt in het Rijksmuseum (de plek waar ‘Het straatje’ te bewonderen is). “Het antwoord op de vraag waar het straatje van Vermeer zich bevindt, is van grote betekenis en zal diepgaande consequenties hebben voor de manier waarop we naar dit schilderij kijken en voor ons beeld van Vermeer als kunstenaar.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd