Alle ogen waren vanmiddag gericht op het Kennedy Space Center van NASA in Florida. Daar zou de Artemis I gelanceerd worden, maar problemen met een van de vier raketmotoren gooiden roet in het eten. De NASA heeft de missie uitgesteld tot vrijdag 2 september en als dat niet lukt maandag 5 september.
De lancering van de raket stond oorspronkelijk gepland voor 14.33 uur vanmiddag, maar lag bijna een uur lang stil, vanwege een probleem met raketmotor 3. Er ging iets mis met de waterstof die door de motor draaide, wat leidde tot koelingsproblemen. Ondanks herhaalde pogingen om die te verhelpen, bleef de motor tegenstribbelen. De problemen bleken te groot om op het lanceerplatform op te lossen en dus had NASA geen andere keus dan de lancering af te blazen.
“De lancering van Artemis I gebeurt vandaag niet meer. De teams werken aan een probleem met de ontluchting van de motor”, laat de ruimtevaartorganisatie op Twitter weten. “De teams gaan door met het verzamelen van data en we houden u op de hoogte van de datum en tijd van de volgende lanceerpoging.”
NASA-topman Bill Nelson reageerde op het uitstel van de missie: “We lanceren niet als het niet goed zit. Het illustreert gewoon dat dit een hele complexe machine is, een heel gecompliceerd systeem. En alles moet goed werken. Je wil de kaars niet aansteken voor hij er klaar voor is.”
Volg hier ons liveblog.
14.37 uur – De NASA heeft de Artemis I-missie afgeblazen. Het probleem met raketmotor 3 kan niet op tijd worden opgelost. De lancering wordt uitgesteld. De eerst volgende datum voor de reis naar de maan is vrijdag 2 september en anders maandag 5 september.
14.30 uur – Het uitstel dat eerst 10 minuten zou duren is inmiddels al opgelopen tot zeker 40 minuten. Het team werkt nog steeds aan een oplossing voor raketmotor 3 van het SLS.
13.53 uur – Over 40 minuten begint de lanceerperiode van twee uur, waarbinnen de NASA de lancering van Artemis I had gepland. De countdown staat nog steeds stil. Dat betekent dat als de lancering vandaag nog plaatsvindt dit waarschijnlijk pas tegen het einde van die twee uur zal gebeuren, rond 16.30 uur. Aan het weer zal het niet liggen, het ziet er in Florida prima uit, nu nog het probleem met de raketmotor oplossen.
The countdown clock is on a hold at T-40 minutes. The hydrogen team of the @NASA_SLS rocket is discussing plans with the #Artemis I launch director. Operational commentary continues at https://t.co/z1RgZwQkWS. pic.twitter.com/5J6rHVCe44
— NASA (@NASA) August 29, 2022
13.04 uur – Er zijn nog steeds problemen met de ontluchting van een van de vier RS-25-motoren. “Teams werken eraan om de druk van de ontluchting van motor 3 te vergroten om zo door te gaan met het klaarmaken van de vier RS-25-motoren voor de lancering van het SLS”, twittert NASA. Er is nog niets bekend over uitstel van de lancering.
12.44 uur – NASA’s lanceerteam heeft nog een mankement gevonden. Er is ijs ontstaan op een belangrijke tank van het SLS. NASA geeft aan er flink rekening mee te houden dat de lanceertijd van 14.33 uur niet gehaald wordt.
12.40 uur – Er lijken problemen te zijn met motor nummer 3. Het NASA-team werkt aan een oplossing. Ook is er nog iets mis met de communicatielink tussen de Orion-capsule en het team op de grond. Als beide problemen niet worden opgelost, moet de lancering mogelijk worden uitgesteld. 2 en 5 september zijn alternatieve data, maar NASA heeft nog een paar uur de tijd, dus duimen maar!
12.35 uur – Nog iets minder dan twee uur te gaan voor de lancering van het SLS, die nog steeds gepland staat voor 14.33 uur Nederlandse tijd (08.33 uur in Florida), maar er is een uitloop van twee uur voor eventuele tegenslagen. De weersomstandigheden zien er goed uit.
De feiten op een rij
De Artemis I, de eerste van drie missies, is een testvlucht. De Orioncapsule – het ruimtevaartuig dat de astronauten moet vervoeren – wordt uitvoerig getest: werken de communicatie-, navigatie- en voortstuwingssystemen, gaat de terugkeer naar de aarde zoals gepland, maar vooral: hoe houdt het hitteschild zich? Ook belangrijk is de test van het Space Launch System (SLS), de grootste draagraket ooit. Hij is bijna 100 meter lang, een kleine 8,5 meter breed en hij weegt iets meer dan 2600 ton.
De missie duurt ruim 42 dagen en er wordt 2,1 miljoen kilometer afgelegd. Met 40.000 kilometer per uur keert de raket terug in de atmosfeer, waarna hij afremt tot 480 kilometer per uur. De temperatuur kan oplopen tot 2800 graden Celsius. Met hulp van drie parachutes plonst Orion uiteindelijk op 10 oktober in de Stille Oceaan, voor de kust van San Diego in de VS. De kosten van de ontwikkeling van de Orion en het gloednieuwe SLS bedroegen tot nu toe 23 miljard euro. De lancering vandaag kost alleen al 2 miljard.
De reis
De reis naar de maan duurt enkele dagen. Orion passeert het maanoppervlak op slechts 97 kilometer afstand en gebruikt de zwaartekracht van de maan om er nog 64.000 kilometer voorbij te komen, 48.000 kilometer verder dan de Apollo 13. Echte passagiers zijn er niet aan boord. Wel vliegen commandant Moonikin Campos en zijn collega’s Zohar en Helga mee. Drie testpoppen die met meer dan 5600 sensoren en 34 stralingsdetectoren zijn uitgerust om te meten wat astronauten tijdens de vlucht ervaren.
Pas als alle testen zijn geslaagd, kan Artemis II, de eerste bemande vlucht met de Orion van start. Die staat gepland voor mei 2024, waarna in 2025 met de Artemis III astronauten voor het eerst echt voet op de maan zetten.
