Licht aan het einde van de tunnel: Long COVID is door middel van rehabilitatieprogramma te behandelen

Het biedt hoop voor de tientallen miljoenen patiënten die momenteel aan deze aandoening lijden.

“Vroeger liep ik kilometers met mijn honden, volgde ik fitnesslessen en rende ik de trap op,” vertelt de Engelse Elizabeth Bycroft. “Na COVID stopte dat allemaal.” Bycroft werd in maart 2020 ziek, tijdens de eerste golf van de pandemie. En daarna werd ze nooit meer de oude. “Ik kon niet langer de alledaagse dingen doen die deel uitmaakten van mijn leven,” gaat Bycroft verder. “Als ik thuis de trap op liep, moest ik in één van de slaapkamers gaan zitten om op adem te komen.”

Long COVID
Bycroft lijdt aan long COVID. Lichamelijke inspanning zorgt ervoor dat ze dagenlang uitgeput is. En zij is zeker niet de enige. Volgens Manoj Sivan, WHO-adviseur voor long COVID in Europa, worstelen er momenteel meer dan 50 miljoen mensen met de aandoening, zo vertelt hij aan Scientias.nl. “In de meeste landen wordt de ernst ervan nog niet serieus genoeg genomen,” benadrukt hij. “Veelvoorkomende symptomen zijn vermoeidheid, kortademigheid, hersenmist, en afwisselend pijn – patiënten hebben goede en slechte dagen. Daarnaast kan een minimale inspanning al een verergering van de symptomen veroorzaken die uren, soms zelfs dagen aanhouden. Dergelijke ‘crashes’ zijn tevens een belangrijk symptoom van long COVID.”

Meer over long COVID
Long COVID, of ‘post-COVID-19′, is een aandoening waarbij iemand, na besmet te zijn geweest met het coronavirus, langdurig symptomen blijft houden. Deze persoon kan zelfs maanden na besmetting nog onder een slechte gezondheid gebukt gaan. De klachten die kunnen optreden zijn zeer divers. Naast vermoeidheid, geheugenverlies en concentratieproblemen kan long COVID bijvoorbeeld ook duizeligheid, tintelingen, hoofdpijn en depressie omvatten. Momenteel is long COVID nog een erg raadselachtige aandoening. Onduidelijk is bijvoorbeeld waarom de één het wel krijgt en de ander niet. Bovendien kan iedereen die COVID-19 heeft gehad, ook long COVID krijgen: het maakt daarbij niet uit of je tijdens de acute ziekte milde of ernstige klachten had. Zelfs mensen die niet in het ziekenhuis zijn opgenomen, kunnen aanhoudende klachten ervaren. Wel komt een ernstigere vorm van long COVID vaker voor bij patiënten die met een kritieke gezondheidstoestand in het ziekenhuis lagen.

In november 2021 maakte Bycroft deel uit van het door Sivan opgezette COVID-rehabilitatieprogramma. “Het programma hield in dat ik mijn fysieke activiteit geleidelijk aan weer probeerde te verhogen,” vertelt Bycroft. “Ik had wekelijks een gesprek met mijn long COVID-ondersteuner over mijn symptomen en hoe ik me voelde als ik me had ingespannen. Er was dus de motivatie om fysiek actiever te worden, al moest dit wel binnen de perken blijven, zodat de long COVID niet erger werd. Als ik me goed voelde, zou ik naar de volgende fase gaan.”

COVID-rehabilitatieprogramma
Gemiddeld hadden de in totaal 31 deelnemers ongeveer zeventien maanden last van long COVID voordat ze aan het programma begonnen. Ze volgden allemaal het programma vanuit huis. In de eerste fase werden de patiënten voorbereid op de terugkeer naar bepaalde fysieke activiteiten. Deze fase omvat dan ook enkel ademhalings- en lichte rekoefeningen. “In totaal zijn er vijf fasen,” zegt Sivan. “Wanneer iemands toestand stabiel is, proberen we de fysieke activiteit weer een stapje te verhogen. Wanneer we een ‘crash’ (waarbij een patiënt fysiek, emotioneel of cognitief uitgeput raakt na een licht fysieke of mentale inspanning, red.) zien, moet de patiënt zijn inspanningen weer terug schroeven.” De deelnemers moesten minimaal zeven dagen op elk niveau blijven voordat ze naar de volgende fase konden. De vijfde fase omvat de activiteiten die de patiënt deed voordat hij of zij ziek werd, zoals regelmatige lichaamsbeweging of sporten.

Verbetering
Bycroft is één van de gelukkige deelnemers die dankzij het in totaal zes weken durende COVID-rehabilitatieprogramma weer enigszins is opgelapt. “Aan het begin van het programma ervoer ik ongeveer drie ‘crashes’ per week,” vertelt ze. “Tegen het einde van het programma was dit gedaald tot ongeveer één keer per week.” Ook andere patiënten ervoeren een duidelijke verbetering, voelden zich actiever en hadden naar eigen zeggen een betere kwaliteit van leven. Ook hadden ze na het programma minder last van vermoeidheid, kortademigheid en hoofdpijn.

Indrukwekkende resultaten
De onderzoekers spreken over ‘indrukwekkende resultaten’. “De bevindingen uit dit onderzoek zijn heel opwindend,” aldus Sivan. “Voor het eerst hebben we aangetoond dat we met behulp van een gestructureerd, stapsgewijs programma, de symptomen van long COVID aanzienlijk kunnen verminderen. De deelnemers ervoeren allemaal minder ‘crashes’ en de kwaliteit van leven verbeterde met name bij degenen die al langer dan twaalf maanden met symptomen worstelden. Dit is het meest verassende en veelbelovende aspect van ons onderzoek.”

Het rehabilitatieprogramma is volgens de onderzoekers mogelijk voor iedereen een effectieve behandelingsoptie. Het biedt hoop voor de tientallen miljoenen patiënten die momenteel aan long COVID lijden. Bycroft is in ieder geval blij dat ze heeft meegedaan. “Het gaat helemaal niet zo slecht met me,” zegt ze. “Ik ben nog steeds niet in staat om alles te doen wat ik vóór corona kon. Maar ik kan weer wandelen, hoewel ik soms wel buiten adem ben. Ook zijn er dagen dat ik me uitgeput voel, maar die dagen zijn er wel steeds minder. Over het algemeen denk ik dat ik nu beter met long COVID kan omgaan. Veel mensen raken depressief omdat ze niet meer kunnen doen wat ze ooit deden. En hoewel ik nog niet in staat ben geweest om te sporten, hoop ik dat binnenkort weer op te pakken.”

Lijd jij ook aan long COVID? Probeer het COVID-rehabilitatieprogramma, erkend door de WHO, dan zelf uit. Het zelfhulp-programma is beschikbaar via deze link.

Bronmateriaal

"Impressive results with long COVID pacing trial" - University of Leeds

Interview met Manoj Sivan

Afbeelding bovenaan dit artikel: Motortion van Getty Images (via canva.com)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd