Taurine kennen we als bestanddeel van energiedrankjes en eiwitshakes. Het spul helpt je wakker te blijven tijdens een lange autorit of nachtdienst en laat je net iets harder trainen in de sportschool. Maar uit nieuw onderzoek blijkt dat de stof ook een schaduwkant heeft: sommige vormen van leukemie gebruiken taurine als ultieme brandstof om te groeien.
Een internationale groep wetenschappers, onder leiding van het Wilmot Cancer Institute aan de University of Rochester, heeft ontdekt dat deze natuurlijke stof een sleutelrol speelt in de ontwikkeling van agressieve bloedkankers zoals acute myeloïde leukemie (AML).
Hongerige parasieten
Taurine is een aminozuur dat ons lichaam zelf aanmaakt, maar dat we ook binnenkrijgen via voeding en dan vooral via vlees, vis en eieren. Het bevindt zich van nature in onder andere het hart, de hersenen en het beenmerg. Uit de studie, die deze week in Nature verscheen, blijkt dat leukemiecellen taurine niet zelf kunnen aanmaken, maar dat ze het wel hard nodig hebben. Daarom stelen ze het uit het beenmerg met behulp van een specifiek transport-eiwit, genaamd SLC6A6. “De leukemiecellen zijn als hongerige parasieten”, zegt hoofdonderzoeker Jeevisha Bajaj. “Ze zuigen taurine op uit het beenmerg en gebruiken het om energie op te wekken via glycolyse, wat hun groei versnelt.”
In experimenten met muizen en menselijke leukemiecellen lukte het onderzoekers om de opname van taurine te blokkeren. En dat had een geweldig effect: de groei van de kankercellen kwam volledig tot stilstand. De onderzoekers noemen hun werk een veelbelovende stap richting nieuwe behandelmethodes, al benadrukken ze dat het hier nog om preklinisch onderzoek gaat. “We zijn erg enthousiast over deze resultaten”, vertelt Bajaj. “Het laat zien dat het mogelijk is om myeloïde leukemie aan te pakken door te voorkomen dat kankercellen taurine kunnen opnemen.”
Kankerbrandstof
Opvallend is dat taurine vaak als iets goeds wordt gezien. Uit eerder onderzoek, waar we over schreven, bleek dat apen langer gezond blijven en muizen flink langer leven als het goedje aan hun dieet wordt toegevoegd. Het zit in sportvoeding en wordt soms zelfs als supplement gegeven aan kankerpatiënten om bijwerkingen van chemotherapie te verzachten. Maar volgens onderzoeker en oncoloog Jane Liesveld moeten we daar voorzichtig mee zijn. “De taurineconcentratie in het beenmerg lijkt de groei van leukemie te bevorderen”, legt Liesveld uit. “Het lijkt er dan ook sterk op dat hoge doseringen van taurinesupplementen nadelige effecten hebben bij mensen met bloedkanker.”
De studie geeft meer inzicht in de werkwijze van kankercellen. Lange tijd lag de focus vooral op genetische mutaties, maar steeds vaker blijkt dat ook hun metabolisme, oftewel de manier waarop kankercellen energie produceren, van cruciaal belang is. “Kankercellen hebben allerlei ingenieuze manieren ontwikkeld om te overleven en floreren. Het aanpassen van hun metabolisme is er daar een van”, vertelt Liesveld. “Waar we nu achter zijn gekomen, is dat ze zelfs externe hulpbronnen, zoals taurine, gebruiken om hun destructieve doelen te bereiken.”
Vervolgstappen
Het onderzoek is nog in een vroeg stadium, maar er is volgens de wetenschappers een goede kans dat het in de toekomst effectieve, nieuwe behandelopties gaat opleveren. Het team pleit ervoor om het taurinegehalte in leukemiepatiënten te gaan meten en uiteindelijk nieuwe medicijnen te ontwikkelen die het transport van taurine in kankercellen blokkeren. “Ons ultieme doel is om stabiele en effectieve manieren te vinden om te voorkomen dat taurine deze cellen binnenkomt”, zegt Bajaj. “Dat zou wel eens het verschil kunnen maken in de strijd tegen deze dodelijke ziekten.”
Gevaarlijk supplement?
De conclusie van het onderzoek is helder: taurine is meer dan alleen een prestatieverbeteraar in sportvoeding en energiedrankjes. Bij bepaalde kankers lijkt het zich eerder als een geheime bondgenoot van de tumor te ontpoppen. Liefhebbers van energiedrankjes hoeven zich niet meteen zorgen te maken. Maar voor wie met leukemie te maken heeft, is het advies: let goed op wat voor supplementen je inneemt.
