Lang en gezond leven? Onderzoekers berekenen vóór welke leeftijd je dan het beste kunt stoppen met roken

Als je vóór je 35e verjaardag stopt, leef je over het algemeen net zo lang als iemand die nog nooit een sigaret heeft opgestoken.

Dat roken slecht is voor je gezondheid, weten we ondertussen al lang. Toch is het voor veel rokers lastig om voor eens en altijd te stoppen. Onderzoekers tonen nu aan dat het echter zeer de moeite waard is om in ieder geval vóór je 35e verjaardag je laatste sigaret te hebben gerookt. In dat geval is je levensverwachting zelfs gelijk aan dat van een niet-roker.

De nieuwe studie omvat onderzoeksgegevens van meer dan 550.000 volwassenen tussen de 25 en 84 jaar oud. De deelnemers zijn huidige rokers, voormalige rokers en zogenaamde nooit-rokers (mensen die in hun leven minder dan 100 sigaretten hebben gerookt). Iedereen had tussen januari 1997 en december 2018 verschillende vragenlijsten ingevuld. Daaruit blijkt dat 54 procent van de deelnemers die ooit hadden gerookt op een gegeven moment waren gestopt. Gemiddeld gezien stopten de meeste rokers op 38-jarige leeftijd.

Verband
Tegen het einde van 2019 maakten de onderzoekers de balans op. Tegen die tijd waren van de in totaal 550.000 proefpersonen 75.000 mensen overleden. De onderzoekers vonden een sterk verband tussen het roken van sigaretten en vroegtijdige sterfte, voornamelijk als gevolg van kanker, hartproblemen en aandoeningen van de lagere luchtwegen.

Stoppen vóór je 35e verjaardag
Tot zover waarschijnlijk niets nieuws. Maar verdere analyse leidt tot een opvallende ontdekking. Het is bekend dat hoe eerder een roker stopt, hoe beter. Maar de nieuwe studie verbindt daar nu een specifieke leeftijd aan. Zo blijkt dat je het beste vóór je 35e kunt stoppen met roken. Als dat lukt, leef je zelfs over algemeen net zo lang leeft als iemand die nog nooit een sigaret heeft opgestoken. “Stoppen met roken voordat je de leeftijd van 35 jaar hebt bereikt, is echt levensreddend,” zegt onderzoeker Blake Thomson in een interview met Scientias.nl.

Geen vrijbrief
Dit wil overigens niet zeggen dat het ongevaarlijk is om tot je 35e te roken om daarna pas te stoppen, zo waarschuwt Thomson. “Dat is zeker niet zonder gevolgen. Roken beïnvloedt de kwaliteit van leven en berokkent veel schade aan het lichaam, ook als dat misschien niet dodelijk is. Kortom, roken is ook op jonge leeftijd niet onschadelijk. Bovendien is stoppen buitengewoon moeilijk. Maar de gezondheidsvoordelen nemen voor degenen die hier toch in slagen snel toe. Het lichaam beschikt over het opmerkelijk vermogen om zich te herstellen, maar het heeft wel tijd nodig om dit te doen.”

Stoppen na je 35e verjaardag
Als je pas na je 35e levensjaar stopt is overigens niet gelijk alle hoop verloren. Ook de deelnemers uit de studie die op latere leeftijd stopten met roken hadden daar baat bij. Wel geldt, nogmaals, hoe eerder hoe beter. Ex-rokers die tussen hun 35e en 44e levensjaar waren gestopt, hadden 21 procent meer kans om vroegtijdig te overlijden in vergelijking met nooit-rokers. Degenen die tussen de leeftijd van 45 en 54 stopten, hadden een 47 procent verhoogd sterfterisico.

Zware rokers
Op de vraag of het nog verschil maakt hoe zwaar iemand rookt, moet Thomson ons het antwoord schuldig blijven. “Dit hebben we niet onderzocht,” zegt hij. “Maar er bestaat duidelijk consistent bewijs dat hoe meer je rookt, hoe hoger je sterfterisico is. Dit betekent dus ook dat als je een zware roker bent, of op zeer jonge leeftijd bent begonnen, je meer gezondheidsvoordelen kunnen verwachten als je eerder stopt. Maar voor alle duidelijkheid: elke roker heeft er baat bij om te stoppen, ongeacht hoeveel je rookt.”

Moeilijk
Hoewel de bevindingen nogmaals benadrukken hoe belangrijk het is om op tijd die pakjes sigaretten links te laten liggen, is dit niet voor iedereen haalbaar. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn op jaarbasis zo’n 8 miljoen sterftes naar de tabaksindustrie te herleiden. Roken is zeer verslavend en dus ervaren mensen die proberen te stoppen regelmatig een terugval. “Stoppen is voor elke roker erg moeilijk,” weet ook Thomson. “We hopen degenen die proberen te stoppen erop te attenderen dat het echt de moeite waard is om dit serieus te nemen.”

Maatregelen
Overigens zouden overheden en gezondheidsorganisaties hier tevens een belangrijke rol in kunnen spelen. Bijvoorbeeld met campagnes die erop gericht zijn de schade die sigaretten voor mens en milieu opleveren, te etaleren. Maar ook door het aantal verkooppunten van tabaksproducten en e-sigaretten terug te dringen, plaatsen die vaak door kinderen bezocht worden rookvrij te maken en de prijs van tabaksproducten op te drijven.

Maar misschien dat de studie van Thomson ook wel zoden aan de dijk zet. In plaats van de negatieve kanten van roken te beschrijven, laat hij samen met zijn collega’s de positieve impact van stoppen met roken zien. “En die gezondheidsvoordelen reiken ver,” benadrukt Thomson nogmaals. “Het is nooit te vroeg om te stoppen, maar voor degenen die hiermee worstelen is het ook nooit te laat.”