De Jezero-krater blijkt duidelijke afzettingen van mineralen te herbergen. En dat kan betekenen dat hier misschien fossielen begraven liggen.
We moeten nog een paar maanden wachten maar dan zal de nieuwe Mars 2020-rover naar de rode planeet afreizen om daar te zoeken naar sporen van (voormalig) leven. De rover zal landen in Jezero-krater, iets ten noorden van de Martiaanse evenaar. Dit gebied is echter 45 kilometer groot. Dus waar moet de rover beginnen? In een nieuwe studie hebben onderzoekers in voormalige oevers afzettingen van het mineraal carbonaat aangetroffen. En dus zou dit een zeer interessante plek zijn om te gaan zoeken.
Kaart
Onderzoekers denken dat zo’n 3,5 miljard jaar geleden de Jezero-krater gevuld was met water dat door rivieren naar de krater werd gevoerd. De ‘armen’ van deze delta zijn nog steeds op de kraterbodem te aanschouwen en zijn door NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter vastgelegd. Met behulp van de Compact Reconnaissance Imaging Spectrometer (CRISM) aan boord van deze sonde is het gelukt om een kleurrijke mineralen kaart te maken. En op die manier kwamen de onderzoekers erachter dat er langs de binnenrand van de Jezero-krater duidelijk afzettingen van het mineraal carbonaat te vinden zijn.
Mars 2020 is de de volgende missie van NASA die erop gericht is te zoeken naar (voormalig) leven op de rode planeet. Want waar eerdere Marsrovers zochten naar bewijs dat Mars ooit leefbaar kan zijn geweest, lukte het ze niet om ook daadwerkelijk leven te detecteren. Daar moet nu verandering in komen. De Mars 2020-rover is uitgerust met een reeks nieuwe wetenschappelijke instrumenten die het mogelijk moeten maken om buitenaards leven te vinden. Mars 2020 zal dus daadwerkelijk zoeken naar sporen van microbieel leven uit het verleden, maar zal ook monsters nemen die mee terug naar de aarde zullen worden gebracht voor verder onderzoek.
Carbonaten
Op aarde worden carbonaten vaak gezien in fossielen gevonden langs oevers of de kustlijn – denk aan schelpen, koralen en sommige stromatolieten – die soms al miljarden jaren oud zijn. Dit betekent dat de nieuw ontdekte carbonaten rond Jezero mogelijk afgezet zijn door een oud meer. En dus zou de Mars 2020-rover hier misschien wel op goed bewaarde overblijfselen van microbieel leven kunnen stuiten. “Het CRISM-instrument heeft hier jaren geleden ook al carbonaten ontdekt,” vertelt onderzoeksleider Briony Horgan. “Maar we zijn er pas recentelijk achtergekomen hoe geconcentreerd het voorkomt op voormalige oevers. We zullen op veel locaties tijdens de missie afzettingen van carbonaat tegenkomen, maar de ‘badring’ zal één van de meest opwindende plaatsen zijn om te bezoeken.” Het is trouwens niet gegarandeerd dat de carbonaten langs de oevers zijn gevormd door een oud meer; het mineraal kan ook al afgezet zijn voordat het meer ooit bestond. Hoe dan ook is het opvallend hoe veelvuldig dit mineraal voorkomt op de westelijke rand van de krater.
Woestijn
Naast sporen van voormalig leven, kunnen carbonaten ons tevens meer vertellen over hoe het klimaat op Mars veranderde. Want hoe de rode planeet eerst water herbergde en over een dikkere atmosfeer beschikte, is Mars vandaag de dag een ijskoude woestijn. Carbonaten worden gevormd door een wisselwerking tussen koolstofdioxide en water, waarbij subtiele veranderingen in deze interactie in de loop van de tijd in het mineraal worden vastgelegd. In die zin fungeren carbonaten als ‘tijdmachines’ die wetenschappers kunnen bestuderen om meer te leren over hoe en wanneer Mars is uitgedroogd.
Silica
De onderzoekers staan te popelen om naar de randen van de Jezero-krater af te reizen. “We willen graag naar het oppervlak afreizen en ontdekken hoe de carbonaten zijn gevormd,” zegt onderzoeker Ken Williford. “Daarnaast zouden hier zomaar gegevens over leven en het klimaat opgeslagen kunnen liggen.” De voormalige oever van het meer van Jezero is echter niet de enige locatie waar wetenschappers enthousiast over zijn. Een andere studie legde namelijk aan de rand van de oude rivierdelta de aanwezigheid van silica bloot. Net als carbonaten kan ook dit mineraal tekenen van voormalig leven aan het licht brengen. En daarom is het een bijzonder goede plek om te zoeken naar begraven microbiële fossielen.
De Mars 2020-missie belooft dus een spannende zoektocht te worden. De rover zal in de zomer van 2020 gelanceerd worden vanuit Cape Canaveral in Florida. Vervolgens zal het in een paar maanden tijd afreizen naar Mars en daar waarschijnlijk rond 18 februari 2021 landen. De rover zal ongeveer twee jaar nodig hebben om zowel de bodem van de Jezero-krater afspeuren, als de delta te verkennen. En misschien dat de rover dan wel de eerste sporen van voormalig leven op de rode planeet zal ontdekken.