Lanceringssysteem van mos onthuld

Veenmos gebruikt ringen van draaiende lucht om haar sporen tot buitengewone hoogte te lanceren. Dat hebben wetenschappers ontdekt en vastgelegd. Deze techniek is vergelijkbaar met de manier waarop inktvissen en kwallen zich door het water voortbewegen.

De wetenschappers zetten een zeer snelle camera op het mos en lieten deze de lancering volgen. En daarmee is eindelijk het mysterie opgelost: jarenlang wisten onderzoekers niet hoe de belangrijkste mossen op aarde erin slaagden om de zwaartekracht te trotseren en hun zaad zo hoog te schieten.

Explosie
Het is al iets langer dan een eeuw bekend dat veenmos exploderende capsules gebruikt om sporen centimeters hoog in de lucht te gooien. Maar de fysica erachter klopte gewoon niet. De versnelling die door deze kleine explosies optreedt, bleek zo’n 36.000 keer groter dan de zwaartekracht. “Dat is snel, maar niet snel genoeg,” vertelt onderzoeker Joan Edwards. De sporen zijn zeer klein en licht waardoor de lucht deze enkele centimeters boven de exploderende capsule al af zou moeten remmen

Ring
De camera laat zien hoe het mos er in slaagt om alle fysische wetten te breken. De wetenschappers zagen hoe het mos gebruikt maakt van een ring met draaiende lucht. Dit is een soort kleine tornado die ringen vormt. Deze draaiende lucht kan een voorwerp insluiten en van de ene stroom in de andere brengen. “Het is voor het eerst dat we zo’n ring bij een plant zien.”

Foto: Clara Hard, Joan Edwards en Dwight Whitaker

Afstemming
De mossen stemmen hun lanceringen heel precies op de draaiende lucht af: de capsules exploderen

wanneer het warm en droog is. Op dat moment bevindt de turbulente lucht zich ook dichter bij de grond en kan het de sporen gemakkelijker insluiten en meenemen.

De ontdekking is van groot belang voor wetenschappers: veenmos bedekt ongeveer één procent van het land op aarde en is verantwoordelijk voor de opslag van zo’n 30 procent van al het opgeslagen koolstof. “Het is zeer belangrijk dat we weten hoe deze plant zich voortplant.”

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd