De Europese ruimtesonde Hera is maandag om precies 16.52 uur begonnen aan een lange reis naar asteroïde Dimorophos, hier miljoenen kilometers vandaan. De lancering was precies op tijd en verliep succesvol. Een knappe prestatie van het Europese Ruimteagentschap ESA.
Doel is om te onderzoeken wat de impact is van de inslag van een andere sonde die NASA een paar jaar geleden liet botsen op de rots. De vraag is of het mogelijk is om zo een asteroïde uit zijn baan te duwen en te laten afbuigen. Handig om te weten voor als er eentje de aarde dreigt te rammen en een ramp veroorzaakt. Dat zou dan op deze manier kunnen worden voorkomen.
Snoepautomaat
De eerste stap om erachter te komen of dat lukt, was dus de DART-missie van NASA in 2021. De kleine ruimtesonde – zo groot als een snoepautomaat – stortte met een snelheid van 22.000 kilometer per uur op het slechts 150 meter grote Dimorphos. Deze asteroïde op 6 miljoen kilometer afstand van de aarde draait om zijn grotere broertje Didymos van 850 meter groot. Door de klap van DART werd een berg puin van de asteroïde de ruimte ingeblazen, waardoor zijn baan veranderde.
De missie van de ESA, waar meer dan twintig landen aan meewerkten, gaat in detail onderzoeken wat de gevolgen zijn van de botsing. Pas in december 2026 komt de Hera aan op de plek waar voor het eerst ooit is gepoogd een asteroïde uit zijn baan te krijgen.
Nederlands tintje
En er zit een Nederlands tintje aan de 350 miljoen euro kostende missie. We leveren ter waarde van 3 miljoen euro onder meer de Deep Space Deployer, een soort verhuisdoos die twee meereizende kleine nanosatellieten beschermt tijdens de lancering.
De ruimtesonde is de eerste die een dubbelplanetoïde ontmoet. Dit zijn twee planetoïden die om elkaar heen draaien. Behalve de impact van DART onderzoekt de Hera ook hoe deze ruimteobjecten zijn ontstaan en waarom er zoveel van zijn. Daarbij wordt gebruik gemaakt van speciale gloednieuwe autonome navigatietechnologie die geschikt is om hemellichamen met weinig zwaartekracht te bekijken.
Vijf fases
Het lanceergewicht van de Hera is ongeveer 1214 kilo, waarbij de werkelijke massa een kleine 700 kilo bedraagt. De Hera is net als de NASA-sonde niet groot: 2,15 bij 11,45 bij 2,16 meter. De lancering vond plaats met een Falcon 9-raket vanaf Cape Canaveral in Florida.
Als de Hera in 2026 aankomt op zijn bestemming, 6 miljoen kilometer verderop, volgen er vijf observatiefasen. De eerste duurt ongeveer zes weken en bestaat uit hyperbolische bogen die het ruimtevaartuig binnen 20 tot 30 kilometer van de asteroïde brengen. Het doel van deze fase is om de globale vorm, massa, dichtheid en thermische en dynamische eigenschappen van beide asteroïden vast te stellen. Ook worden doelgebieden voor latere close flyby’s bepaald.
De vijf fases in een infographic:
Heel dichtbij
De volgende fase duurt ongeveer twee weken en omvat het vrijgeven en ondersteunen van de CubeSats, de nanosatellieten met een gewicht van slechts 1,33 kilo. Daarna worden de hyperbolische bogen verkleind tot 8 tot 20 kilometer afstand voor de derde fase, die moet leiden tot een gedetailleerde plattegrond van de asteroïden op meterschaal en nadere bepaling van hun thermische, spectrale en interne eigenschappen. Deze fase duurt ongeveer vier weken.
De afstand wordt daarna verder verkleind tot 4 kilometer gedurende ongeveer zes weken voor de Close Observation Phase, die bestaat uit twaalf flyby’s en gedetailleerd onderzoek van onder meer de DART-inslagkrater. In de laatste zes weken nadert de sonde in een aantal flyby’s de asteroïde tot 1 kilometer. Waarnemingen van het oppervlak worden dan op de decimeter nauwkeurig. Deze fase eindigt met de landing van Hera op het oppervlak van Didymos.
Volg hieronder live de lancering:
