Een nieuwe studie hint erop dat het dagelijks nemen van één gram omega-3-vetzuren wel eens zou kunnen helpen om de biologische veroudering bij ouderen een stapje langzamer te laten gaan.
Wie wil er nu niet voor altijd jong blijven? Helaas zit dat er niet in. Wat we wel kunnen, is het verouderingsproces een beetje op de rem trappen, zo blijkt uit een nieuwe studie. En wel met behulp van een vrij alledaags voedingssupplement.
Omega-3
Internationale wetenschappers stellen dat je de biologische veroudering – het proces waarbij je cellen, weefsels en organen langzaam ouder worden – een stukje kunt vertragen door dagelijks slechts één gram (ofwel een kwart theelepel) omega-3 in te nemen. Omega-3 is een essentieel type meervoudig onverzadigd vetzuur dat belangrijk is voor een goede gezondheid. Het lichaam kan het alleen niet zelf aanmaken, daarom moet je het via je voeding binnenkrijgen. De drie bekendste omega-3-vetzuren zijn alfa-linoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA). ALA komt vooral voor in plantaardige oliën, noten en zaden, terwijl EPA en DHA voornamelijk in vette vis zoals zalm en makreel zitten. Ook zijn omega-3-supplementen gewoon te koop in de winkel.
Eerder onderzoek
Uit eerdere klinische studies is al eens gebleken dat het beperken van calorieën de veroudering bij mensen kan vertragen. Ook ander onderzoek, vaak uitgevoerd bij dieren of in kleine proefgroepen, heeft aangetoond dat het vertragen van biologische veroudering mogelijk is door bijvoorbeeld vitamine D of omega-3 in te nemen. Of deze benaderingen hetzelfde effect bij mensen hebben, is echter nog niet helemaal duidelijk. “Een van de grote vragen in het vertragen van biologische veroudering is of er iets bestaat dat mensen écht kan verjongen – en niet alleen effect heeft bij muizen in het laboratorium”, zegt onderzoeker Heike Bischoff-Ferrari in gesprek met Scientias.nl. “Onze bevindingen geven een krachtig signaal dat omega-3 de biologische veroudering bij mensen daadwerkelijk kan vertragen.”
Studie
De onderzoekers trekken deze conclusie na een driejarige klinische studie met meer dan 700 Zwitsers van 70 jaar en ouder. Tijdens de studie werden verschillende behandelingen getest. De deelnemers kregen dagelijks 2.000 IE vitamine D, 1 gram omega-3 per dag, en/of deden drie keer per week een 30 minuten durende oefensessie thuis. Dit alles duurde drie jaar. “Gezien de bewezen gezondheidsvoordelen van omega-3, zoals het verlagen van het risico op infecties en vallen, wilden we onderzoeken of het ook effect heeft op de meest betrouwbare moleculaire markers van biologische veroudering: de epigenetische klokken”, verklaart Bischoff-Ferrari.
Vier maanden
Toen Bischoff-Ferrari en haar team bloedmonsters analyseerden, ontdekten ze dat het dagelijks consumeren van omega-3 de biologische veroudering tot wel vier maanden vertraagde, ongeacht geslacht, leeftijd of BMI. “Hoewel een vertraging van 3 tot 4 maanden in biologische veroudering over drie jaar misschien klein lijkt, kan het, mits volgehouden, aanzienlijke gezondheidsvoordelen opleveren voor de bevolking”, legt Bischoff-Ferrari uit. “Ter vergelijking: in een eerdere studie, die zich richtte op een verminderde calorie-inname, werd het verouderingsproces met 2 tot 3 procent vertraagd. Wij vonden daarentegen een veel grotere vertraging.”
Combinatie
De resultaten werden zelfs nog beter wanneer omega-3 gecombineerd werd met vitamine D en lichaamsbeweging. Uit een van de tests bleek dat deze combinatie de grootste invloed had op het verlagen van het kankerrisico en het voorkomen van kwetsbaarheid (verhoogd risico op ziekten, vallen en verlies van zelfstandigheid) in de drie jaar durende studie. “De combinatie van omega-3, vitamine D en lichaamsbeweging zorgde samen voor een indrukwekkende daling van 61 procent in het risico op kanker en 39 procent in het risico op pre-kwetsbaarheid binnen drie jaar”, vertelt Bischoff-Ferrari. De onderzoekers leggen uit dat deze drie interventies elk via hun eigen mechanismen werken, maar wanneer ze samen worden genomen, versterken ze elkaars effecten voor een krachtiger resultaat. “Dit laat zien dat deze drie strategieën samen een sterke, betaalbare en veilige manier zijn om de gezonde levensduur van oudere volwassenen te verlengen”, merkt Bischoff-Ferrari op.
Voordelen
Ook andere wetenschappers reageren opgetogen over de resultaten. “Het is geweldig om te zien hoe deze resultaten de voordelen van omega-3, vitamine D en lichaamsbeweging voor veroudering bevestigen”, zegt Mary Ni Lochlann, onderzoeksmedewerker geriatrische geneeskunde aan King’s College London en niet betrokken bij de studie. “Hoewel de studie zich richtte op gezonde, actieve ouderen en de verbetering in hun verouderingsklokken bescheiden was, levert het waardevol bewijs dat deze eenvoudige en betaalbare interventies echt effect hebben. Gezien dit en eerdere onderzoeken, is het voor volwassenen die ouder worden zeker de moeite waard om ze toe te passen.”
Beperkingen
De studie kent echter ook enkele belangrijke beperkingen. Zo wijzen de auteurs erop dat er momenteel nog geen universele maatstaf voor biologische veroudering bestaat. Daarom kozen ze voor de best gevalideerde tests die beschikbaar zijn. Bovendien merken ze op dat de Zwitserse deelnemers niet volledig representatief zijn voor de wereldbevolking van 70-plussers. “Ik denk dat dit de mogelijkheid beperkt om sterke conclusies te trekken over de effecten van de behandelingen op veroudering, zoals onderzocht in de klinische studie”, zo reageert Kevin McConway, Emeritus Professor of Applied Statistics aan de Open University. “Wat we ook nog niet weten, is of het effect op de biologische veroudering na drie jaar blijft doorwerken, aangezien dit niet onderzocht is. Het is dus nog onduidelijk of het nemen van omega-3-supplementen op lange termijn een grotere impact heeft op veroudering, of misschien juist niet. Ook zegt de studie niets over wat er gebeurt als mensen stoppen met de supplementen na een periode. Deze studie biedt een interessant begin, maar er is nog veel dat we niet weten.”
Hoewel de studie veelbelovend is, is vervolgonderzoek vereist om de bevindingen te bevestigen. Toch biedt dit onderzoek waardevolle inzichten in mogelijke interventies die bijdragen aan een gezonder ouder worden.
