Onderzoekers van Arizona State University (ASU) hebben een test gedaan met lichtgevende boeien die aan kieuwnetten worden bevestigd. Met succes: de flitsende LED’s maken netten zichtbaar voor zeeschildpadden zonder hierbij de vissen af te schrikken. Tijdens een test in de Golf van Californië daalde de bijvangst van zeeschildpadden met 63% ten opzichte van onverlichte netten.
Het idee van lichtjes aan netten bestaat al een tijd. Ondanks dat het bewezen effectief is om ongewenste bijvangst van schildpadden tegen te gaan zijn er maar weinig vissers echt geïnteresseerd in het idee. Dit is omdat klassieke lichtjes aan netten vaak onhandig zijn: ze zijn zwaar, raken dikwijls vast in het net zelf en werken op batterijen die snel leeg zijn en vaak vervangen moeten worden. Een team komt nu met een nieuwe oplossing: LED-lampjes op zonlicht. De lampen flitsen aan en uit om energie te besparen waardoor ze meer dan vijf dagen actief kunnen blijven zonder op te laden – wat belangrijk is voor gebieden met minder zonlicht. En heel handig: de lampjes kunnen ook dienstdoen als boei, waardoor ze niet als een extra gewicht op het net drukken.
Kustvissers
Het onderzoek, gepubliceerd in Conservation Letters, werd geleid door marien bioloog Jesse Senko. Voor het onderzoek heeft Senko samengewerkt met de Mexicaanse kustvissers Juan Pablo en Felipe Cuevas Amador. In de experimenten werden kieuwnetten met en zonder de zonne-lichtboeien naast elkaar uitgezet. Het resultaat: in de verlichte netten raakten aanzienlijk minder zeeschildpadden verstrikt – tot wel 63%. “De resultaten waren behoorlijk bemoedigend,” zegt Senko. “Het is een win-winsituatie: je krijgt een lamp die veel langer meegaat en die de bijvangst van schildpadden minstens zo effectief terugdringt als lampen met vervangbare batterijen.”
De unieke samenwerking heeft niet alleen geleidt tot technische innovatie. Door samen te werken met vissers is het volgens Senko waarschijnlijker dat de nieuwe lampen in de praktijk ook echt gebruikt worden. Dat bleek al meteen. Na afloop van de proeven vroegen de vissers of ze de nieuwe lichtboeien mochten houden. Hun redenatie: door de nieuwe lampen waren ze minder tijd kwijt aan het loshalen van schildpadden uit hun netten. “Toen ik dat hoorde wist ik dat we iets unieks aan het doen waren,” zegt Senko. “Ze vissen sindsdien met deze lampen. Voor zover wij weten zijn zij de enigen ter wereld die met deze lampen vissen.”
Volgens Senko is de directe samenwerking met de vissers één van de belangrijkst redenen waarom de nieuwe lampen zo goed werken: “Ideeën afkomstig van vissers zijn vaak in de praktijk geworteld en vormen daardoor betekenisvolle innovaties. Daarnaast geldt dat ze de lampen ook echt willen gebruiken en delen met hun gemeenschap ómdat hun ideeën erin zitten.”
Want jazeker, het idee om LED’s te integreren in een boei kwam van de Mexicaanse vissers – en niet van Senko’s team. “Ze betrokken ons erbij en gaven ons de ruimte om onze mening te geven en aanpassingen te doen,” vertelt Juan Pablo Cuevas Amador. “Voor ons is het belangrijk dat het in samenwerking gebeurt, want met wat zij weten en wat wij weten kun je uiteindelijk tot heel interessante oplossingen komen.”
Onderwatercamera
De lampen vormen een belangrijke oplossing voor een groot probleem: verstrikking in netten geldt wereldwijd als één van de grootste bedreigingen voor zeeschildpadden – die helaas al als ‘bedreigd’ te boek staan. Hoewel sommige populaties tekenen van herstel tonen blijven de aantallen een fractie van wat ze ooit waren. “Zeeschildpadden zijn belangrijk voor het behoud van gezonde oceanen,” benadrukt Senko. “Ze bestaan al meer dan honderd miljoen jaar en vervullen ecologische rollen die geen enkele andere soort vervult.”
De onderzoekers kijken intussen verder dan de Golf van Californië. In de kustwateren van North Carolina werkt het team (weer) met vissers samen, deze keer om te kijken of ze zogenoemde pound nets vriendelijker kunnen maken voor schildpadden. Pound nets zijn netten die aan de bodem vastzitten en vissen naar een kooi proberen te leiden. Hiervoor vergelijken ze vangsten op dagen mét en zonder de nieuwe lichtboeien en leggen ze het gedrag van schildpadden vast met speciaal ontwikkelde onderwatercamera’s en dataloggers. Dit moet helpen om het afschrikeffect van flitsend licht beter te begrijpen en te optimaliseren.
Het team van Senko is vastberaden om ongelukkige bijvangsten zoveel mogelijk te verminderen. Hij zegt: “Een reductie van 63% is een schitterend begin. Maar er is geen reden waarom we het daarbij zouden moeten laten. De hamvraag is duidelijk: hoe brengen we die 63% naar 95%?”
Ook elke dag vers het laatste wetenschapsnieuws in je inbox? Of elke week?
Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief!
Luister ook naar de Scientias Podcast:
