Kunstmatige intelligentie onthult waar beroemde Marsmeteoriet exact vandaan komt

En dat is belangrijk, omdat het geologische aanwijzingen geeft over de vroege evolutie van Mars.

In 2011 werd er in Noord-Afrika een bijzondere meteoriet gevonden. Deze was namelijk niet zomaar afkomstig uit de ruimte, maar bleek na een grondige analyse ooit uitgeworpen te zijn door planeet Mars. De Marsmeteoriet, die de naam NWA 7034 kreeg – maar al snel liefkozend ‘Black Beauty’ werd genoemd -, is heel zeldzaam; het is één van de weinige Marsgesteentes die ooit op aarde zijn gevonden. En nu hebben onderzoekers zich wederom over de meteoriet gebogen, in de hoop zijn oorsprong te achterhalen.

Black Beauty
Black Beauty is één van de zeldzaamste gesteentes op aarde. Niet onbegrijpelijk is deze meteoriet in de loop van de jaren dan ook al uitvoerig bestudeerd. De meteoriet is een uniek Martiaanse breccie, wat betekent dat het gesteente is opgebouwd uit onregelmatige brokstukken van ouder gesteente. Bovendien is het gevormd uit verschillende stukjes Martiaanse korst. Sommige zijn al eerder gedateerd tussen de 4,42 en 0,07 miljard jaar oud.

De Black Beauty meteoriet. Afbeelding: NASA

Waar de meteoriet echter precies vandaan komt, was onbekend. En dat terwijl dat veel over de vroege evolutie van Mars zou kunnen onthullen. Daarom besloten onderzoekers in de nieuwe studie, gepubliceerd in Nature Communications, op zoek te gaan naar de ‘geboorteplek’ van Black Beauty.

Kunstmatige intelligentie
Gewapend met kunstmatige intelligentie begon het team aan deze op het eerste gezicht onmogelijk lijkende opgave. Ze gebruikten daarvoor één van de snelste supercomputers en analyseerden een zeer groot aantal planetaire beelden, om zo inslagkraters op Mars te detecteren. Vervolgens zochten de onderzoekers naar plekken die belangrijke kenmerken en eigenschappen met de meteoriet delen.

Herkomst
De onderzoekers komen met goed nieuws. Want ze zijn er in geslaagd de herkomst van Black Beauty te achterhalen. De meteoriet blijkt zijn oorsprong te vinden in een gebied dat bekend staat als Terra Cimmeria-Sirenum, gelegen op het zuidelijk halfrond van Mars. Vermoedelijk is Black Beauty tussen de vijf en tien miljoen jaar geleden tijdens een gewelddadige planetoïde-inslag door de rode planeet weggeslingerd. Als gevolg van de inslag ontstond er op Mars een grote krater die door de onderzoekers Karratha is genoemd – naar het afgelegen mijnstadje in West-Australië waar al eerder één van de oudste terrestrische stenen is ontdekt.

De reis van Black Beauty van Mars naar de aarde. Afbeelding: Lagain et al., 2022, Nature Communications

“Voor het eerst kennen we de geologische context van de enige Martiaanse breccie die ooit op aarde is aangetroffen,” zegt onderzoeker Anthony Lagain verheugd. “En dat tien jaar voordat NASA de Mars Sample Return-missie lanceert.” Tijdens deze missie zullen de door marsrover Perseverance verzamelde monsters van de Jezero-krater opgehaald en naar de aarde gebracht worden. De hoop is dat deze verzamelde stukjes steen veel over de voormalige leefbaarheid van Mars gaan onthullen en ons begrip over het vroegere Mars zal uitbreiden. Maar nu geeft Black Beauty ons alvast een voorproefje.

Cruciaal belang
Volgens Lagain is het van cruciaal belang dat we nu weten waar de beroemde Marsmeteoriet precies vandaan komt. “Het bevat namelijk de oudste Marsfragmenten die ooit zijn gevonden,” legt de onderzoeker uit. “Bovendien vertoont het overeenkomsten tussen de zeer oude korst van Mars en huidige aardse continenten. Ten slotte geeft het gebied dat we nu hebben aangemerkt als de oorsprong van Black Beauty ons een inkijkje in de allereerste omstandigheden op de planeet – en die op aarde. Door platentektoniek en erosie zijn dergelijke omgevingen op onze planeet helaas al lang geleden verloren gegaan.”

De onderzoekers zijn nu van plan ook de oorsprong van andere Marsmeteorieten te lokaliseren. Op die manier hopen ze een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de gehele geologische geschiedenis van de nog altijd raadselachtige rode planeet. “Daarnaast willen we dezelfde algoritmes gebruiken om ook geheimen van de maan en Mercurius te ontrafelen,” zegt onderzoeker Gretchen Benedix. “Dit zal helpen om tevens hun geologische geschiedenis te onthullen, naast dat het brandende vragen zal beantwoorden die van pas kunnen komen bij toekomstige missies naar de maan en Mercurius.”

Bronmateriaal

"Curtin-developed machine learning ‘phones home’ for famous Martian rock" - Curtin University

Afbeelding bovenaan dit artikel: Lagain et al. 2021, Nature Communications and Lagain et al. 2022, Nature Communications

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd