Kunst een linkse hobby? Wie dat denkt, moet vooral doorlezen. Kijken naar kunst maakt je volgens nieuw onderzoek namelijk direct gelukkiger. Reden waarom er bijvoorbeeld in ziekenhuizen meer kunstwerken moeten komen.
Eerdere studies hebben wel aangetoond dat kunst goed is voor je stemming of stress vermindert, maar volgens de onderzoekers waren deze onderzoeken beperkt. Daarom hebben ze tientallen jaren aan studies op een rij gezet en bieden ze voor het eerst een duidelijk overzicht van wanneer, waar en waarom kunst kijken goed is voor je welzijn.
Meer persoonlijke groei
De review bestaat uit 38 eerder verschenen studies met ruim 6800 deelnemers in totaal. Tot de kunstwerken die deel uitmaakten van het onderzoek behoren beroemde werken zoals De schreeuw van Edvard Munch, De sterrennacht van Vincent Van Gogh en andere moderne en hedendaagse kunstwerken.
Uit de studie van de Universiteit van Wenen, Trinity College Dublin en de Humboldt Universiteit van Berlijn bleek dat het bekijken van kunst het eudemonisch welzijn verbetert, oftewel zorgt voor persoonlijke groei en betekenis aan het leven. Daarvoor hoef je niet eens naar een museum: de gunstige effecten traden ook op bij kunst in ziekenhuizen en zelfs in virtual reality.
Alle soorten kunst zijn goed
Ook het soort kunst maakte niet veel uit: zowel abstracte en moderne kunst als fotografie of beeldhouwwerken waren goed voor het welzijn. “Mensen denken vaak aan kunst als luxe, maar ons onderzoek toont aan dat het bekijken van kunst – als hobby of als gerichte gezondheidsinterventie – het welzijn op een zinvolle manier kan ondersteunen”, zegt hoofdonderzoeker MacKenzie Trupp van de Universiteit van Wenen en het Radboud UMC. “Door kunst te zien als een goedkope, toegankelijke bron van welzijn, opent dit onderzoek spannende mogelijkheden voor het integreren van kunst op allerlei plekken en ter verbetering van de volksgezondheid.”
Onderzoeker Claire Howlin van Trinity College voegt hieraan toe: “De voordelen van het maken van kunst voor je geestelijke gezondheid zijn uitgebreid onderzocht, maar de impact van het kijken ernaar is veel minder bekend én wordt te weinig gewaardeerd. Toch is visuele kunst overal aanwezig en toegankelijk, denk aan musea, galerieën, ziekenhuizen en thuis. Inzicht in de effecten ervan kan nieuwe wegen openen voor het bevorderen van welzijn door alledaagse ontmoetingen met kunst.”
Betekenis in het leven
“Sinds 2019 beveelt de WHO aan om creatieve methodes te gebruiken naast de normale klinische zorg. Kunst kan voldoen aan de behoefte van mensen om betekenis in het leven te zoeken, eigenwaarde op te bouwen en een positieve identiteit te ontwikkelen, wat belangrijke factoren zijn om met de chaos van het leven om te gaan. Ministeries van Volksgezondheid in heel Europa zijn op zoek naar bewijs van hoge kwaliteit om vast te stellen welke soorten kunst gebruikt kunnen worden voor elk type medisch resultaat. Deze review zal helpen om grootschaliger studies te plannen in de toekomst”, klinkt het tot besluit.
Ondertussen kan het geen kwaad om eens een museum te bezoeken. Wie weet, voel je je daarna wel echt een stuk beter.
Eerder schreven we over een Britse studie onder bijna 7200 mensen, die aantoonde dat creatieve activiteiten zoals schilderen, breien, schrijven en houtbewerking een positief effect hebben op ons welzijn. Mensen die creatief bezig waren, rapporteerden meer geluk, voldoening en een sterker gevoel dat het leven de moeite waard is – effecten die zelfs groter bleken dan het hebben van een baan. Onderzoeker dr. Helen Keyes van de Anglia Ruskin University verklaart dat creatieve bezigheden niet alleen voldoening geven maar ook zelfexpressie mogelijk maken, wat bij werk niet altijd het geval is. Bij handwerk zien mensen dat ze vooruitgang boeken en kunnen ze trots zijn op wat ze creëren.
De geconstateerde effecten zijn relatief klein, maar toch vergelijkbaar met factoren als gezondheid of inkomen, die veel moeilijker te veranderen zijn.
