Al is de kans op een zware hersenbloeding erg klein, toch hebben mensen met een zwakke plek in een hersenbloedvat – een ongescheurd hersenaneurysma – meer kans op angststoornissen en andere psychische problemen.
Naar schatting lopen zo’n 300.000 Nederlanders rond met een tikkende tijdbom in hun hoofd, en sommigen zijn nog erg jong. Soms is een operatie de beste optie, maar daar zitten ook gevaren aan. Van de andere kant is de mentale druk die de diagnose met zich meebrengt, groot. De vraag is dan ook wat voor extra hulp patiënten kunnen krijgen die niet onder het mes gaan.
Wat niet weet, wat niet deert
Het besef dat je een ongescheurd hersenaneurysma hebt, brengt een aanzienlijke psychologische last met zich mee, schrijven Zuid-Koreaanse onderzoekers in een nieuwe studie die deze week in vakblad Stroke verscheen. Dit effect is vooral sterk bij mensen onder de 40, zo blijkt uit het onderzoek. De diagnose van een ongescheurd aneurysma kan bijdragen aan de ontwikkeling van psychische aandoeningen zoals angst, stress, depressie, eetstoornissen, bipolaire stoornis, slapeloosheid en zelfs drugsmisbruik in de tien jaar na de ontdekking, en mogelijk langer. De onderzoekers benadrukken dan ook het belang van psychologische ondersteuning voor deze patiënten.
Jongvolwassenen het hardst getroffen
Mensen met een aneurysma hebben 10 procent meer kans om een psychische aandoening te ontwikkelen. Voor personen onder de 40 jaar is dit risico zelfs drie keer zo groot. “We zien duidelijk dat mensen met een onbehandeld aneurysma veel vaker een psychische stoornis krijgen. Het sterk vergrote risico bij jongere volwassenen onderstreept de aanzienlijke psychologische last voor deze groep, die doorgaans al te maken heeft met een aantal andere stressfactoren in het leven. Ze zijn mogelijk druk met het opbouwen van een carrière of het stichten van een gezin”, vertelt hoofdonderzoeker Na-Rae Yang van de Ewha Womans University in Seoul. “De verhoogde kans op mentale gezondheidsproblemen toont aan dat deze jongere mensen bijzonder kwetsbaar zijn. Dit benadrukt nogmaals het belang van gerichte mentale ondersteuning en interventies voor deze patiëntengroep.”
De impact van een diagnose
“Als neurochirurg die hersenaneurysma’s behandelt, zie ik vaak mensen die niet worden geopereerd maar toch angst of zorgen voelen over hun aandoening bij elke nieuwe scan of test om hun gezondheidstoestand te controleren”, zegt Yang. “Zelfs als we uitleggen dat een simpele follow-up door middel van een volgende scan de beste aanpak is in plaats van chirurgie, blijven ze bezorgd over de kleine kans op een fatale hersenbloeding.”
Oorzaken
Een ongescheurd intracraniaal aneurysma ontstaat vaak wanneer de wand van een bloedvat in de hersenen verzwakt raakt en uitpuilt. De belangrijkste risicofactoren voor een aneurysma in het hoofd zijn roken en hoge bloeddruk. Daardoor kunnen chronische ontstekingen in de vaatwand van de slagaders ontstaan. De ontstekingen breken de materialen af die de vaatwand stevig en soepel houden (elastine en collageen). Daardoor wordt de vaatwand steeds minder stevig en dunner, en dus zwakker. Door de hoge druk in de slagader kan op de plaats van de vaatwandverzwakking het bloedvat gaan uitstulpen. Een dergelijke verwijding of uitstulping noemen we een aneurysma.
Onzichtbare vijand in het hoofd
Drie procent van alle volwassenen heeft een hersenaneurysma. Dat komt neer op zo’n 300.000 mensen in Nederland. Tijdige behandeling van een ongebarsten hersenaneurysma is daarom van levensbelang. Het merendeel van de patiënten blijft echter onbehandeld, omdat de voordelen van een preventieve behandeling niet opwegen tegen het risico op complicaties bij een operatie. De diagnose wordt vaak bij toeval gesteld, bijvoorbeeld tijdens een CT-scan of MRI voor andere neurologische symptomen, of zelfs als er naar iets anders wordt gekeken.
