De Krabnevel is één van de bekendste supernovarestanten en al vele duizenden keren gefotografeerd door (amateur-)astronomen en ruimtetelescopen. Nu heeft de James Webb-telescoop een blik geworpen op de nevel en het resultaat is waanzinnig.
In het jaar 1054 zagen Chinese astronomen een ster ontploffen. De ster was 23 dagen lang met het blote oog zichtbaar. Het resultaat bevindt zich op 6.500 lichtjaar afstand: de Krabnevel. Het supernovarestant is inmiddels elf lichtjaar breed en is met een telescoop te vinden in het sterrenbeeld Stier.
De foto is gemaakt met Webbs NIRCam (Near-Infrared Camera) en MIRI (Mid-Infrared Instrument). Dankzij deze infraroodfoto weten astronomen nu nog beter hoe gas en stof verdeeld is in het eerste Messier-object.
Compacte superbollen
In het hart van de Krabnevel draait een neutronenster – of pulsar – iedere seconde dertig keer om zijn as. Deze pulsar heeft een straal van ongeveer tien kilometer en is daarmee kleiner dan een middelgrote stad. Toch is deze pulsar massiever dan de zon. Neutronensterren zijn extreem compact en tevens ‘perfecte’ bollen. Wist je dat bergen op neutronensterren nog geen millimeter hoog zijn?
Synchrotronstraling in beeld
Net als in de Hubble-foto zijn de golvende roodoranje filamenten en gasknopen zichtbaar rond het centrum van de nevel. Wie goed inzoomt, ziet dat vooral het centrale gebied van de Krabnevel ‘mistiger’ is dan op de Hubble-foto. Dit komt door synchrotronstraling. De pulsar in het hart van de Krabnevel is een enorme energiebron die synchotronstraling produceert. Wetenschappers kunnen aan de hand van de grillige patronen de sterkte, vorm en ligging van magnetische velden bepalen.
Bekijk hieronder de verschillen tussen de twintig jaar oude Hubble-foto en de meest recente foto gemaakt door de James Webb-ruimtetelescoop.
Zoek de pulsar
Wil je de neutronenster met eigen ogen zien? De pulsar is goed te zien in het centrum van de Krabnevel. Volg de cirkelende slierten in het hart en je komt vanzelf bij een heldere witte ster uit.
James Webb blijft ons verbazen
De James Webb-ruimtetelescoop is inmiddels anderhalf jaar actief. In deze korte periode zijn er al vele tientallen prachtige foto’s gedeeld: van stoffige kraamkamers vol protosterren tot gigantische sterrenstelsels met supermassieve zwarte gaten en van ijswerelden in ons zonnestelsel tot zeldzame Wolf-Rayetsterren. Benieuwd naar de mooiste foto’s? Deze zomer kozen bezoekers van Scientias.nl de tien allermooiste James Webb-foto’s. De winnaar: deze angstaanjagende foto van de Arendnevel. Eind dit jaar wordt traditiegetrouw de ruimtefoto van het jaar gekozen en dan is de kans groot dat we de Krabnevel terug gaan zien.
