Wetenschappers hebben ontdekt dat het zeer waarschijnlijk is dat krabben pijn kunnen voelen. Het onderzoek heeft implicaties voor de voedselindustrie die schaaldieren zoals krabben en kreeften (laatstgenoemden worden regelmatig levend in kokend water gegooid) behandelt alsof ze geen pijn kunnen voelen.
Dat schrijven onderzoekers in het blad Journal of Experimental Biology. Ze borduren met hun studie voort op eerder onderzoek waaruit al voorzichtig bleek dat garnalen en heremietkreeften pijn konden voelen. Het nieuwe onderzoek stelt nu dat ook de strandkrab pijn kan voelen.
Pijn: een lastige kwestie
Achterhalen of een krab pijn voelt, is nog niet zo gemakkelijk. Krabben kunnen het ons niet vertellen en dus moeten we afgaan op de reactie die ze op pijnprikkels geven. Onderzoekers moeten heel goed opletten wanneer ze die reactie identificeren: is het pijn? Of is het een reflex dat ook wel bekend staat als nociceptie (pijnzin)? “De functie van pijn is dat het ons helpt om de bron van die pijn in de toekomst te vermijden,” legt Elwood uit. “Terwijl nociceptie een reflex-reactie is die dieren direct beschermt, maar geen bewustzijn of veranderingen in het gedrag op lange termijn teweegbrengt.”
De schuilplaats
Om er zeker van te zijn dat de krabben pijn voelden en dat er geen sprake was van een reflex, zetten de onderzoekers hun experiment heel zorgvuldig op. “Krabben hechten waarde aan een donkere schuilplek onder stenen, waar ze zich kunnen verbergen voor roofdieren. Tijdens ons onderzoek testten we of krabben pijn hadden door te achterhalen of ze konden leren om een kostbare schuilplaats op te geven om zo een milde elektrische schok te vermijden.”
Het experiment
De onderzoekers zetten negentig krabben in een tank met twee schuilplaatsen. De krabben konden kiezen tussen schuilplaats A en schuilplaats B. Sommige krabben kregen op het moment dat ze in één van de schuilplaatsen plaatsnamen een schok. Na enige tijd werden de krabben weer in het midden van de tank gezet en moesten ze opnieuw een schuilplaats kiezen. De meeste krabben kozen daarop voor de schuilplaats waar ze eerder in gezeten hadden, ongeacht of ze in die schuilplaats nu aan schokken waren blootgesteld of niet. De onderzoekers zetten de krabben daarop voor een derde keer in het midden van de tank en lieten ze weer kiezen. Nu koos de meerderheid van de krabben die schokken hadden gekregen voor de andere schuilplaats, terwijl de krabben die niet aan elektrische schokken waren blootgesteld gewoon naar de ‘oude’ schuilplaats gingen.
Conclusies
“Na twee rondes schokken hebben de krabben geleerd om de schuilplaats waar ze de schok ervoeren, te vermijden. Ze zijn bereid om hun schuilplaats op te geven om de bron van hun vermoedelijke pijn te vermijden.” Het woordje ‘vermoedelijk’ is in deze zin geen overbodige luxe, zo benadrukt Elwood. “Filosofisch gezien is het onmogelijk om met absolute zekerheid te demonstreren dat een dier pijn voelt.” De onderzoeker wijst er echter op dat wetenschappers verschillende criteria hebben opgesteld die een beeld schetsen van wat we mogen verwachten als een dier pijn ervaart. Tijdens dit onderzoek zijn die criteria getoetst. “En de gegevens zijn consistent met het idee van pijn. Dus concluderen we dat er een grote kans is dat deze dieren pijn voelen.”
Het onderzoek laat zien dat meer studies hard nodig zijn. Onderzoekers zouden zich met name moeten richten op schaaldieren die veel in de voedselindustrie worden gebruikt. “Miljarden kreeftachtigen worden gevangen of gekweekt voor de voedselindustrie. In tegenstelling tot zoogdieren worden deze kreeftachtigen amper of helemaal niet beschermd, omdat men aanneemt dat ze geen pijn kunnen voelen. Ons onderzoek suggereert iets anders.” Een goede reden om de behandeling van deze dieren eens onder de loep te nemen, vinden de onderzoekers.