Ben je een nachtbraker die elke avond weer geen zin heeft om zijn bedje op te zoeken of juist een vroege vogel voor wie de morgenstond goud in de mond heeft? Dat heeft niet alleen impact op hoe laat je wekker gaat, maar zegt ook iets over je behoefte aan spullen versus ervaringen.
Bij ochtendmensen loopt de biologische klok anders dan bij avondmensen. Zij zijn het productiefst voor lunchtijd, terwijl de avondmens dan pas een beetje op gang komt. Maar er zijn meer verschillen. Zo hebben marketingonderzoekers aangetoond dat avondmensen meer geluk ervaren en gezonder leven als ze materiële zaken kopen dan wanneer ze geld uitgeven aan ervaringen, zoals een dure vakantie of concertkaartjes. Ochtendmensen worden juist gelukkiger van de aanschaf van ervaringen.
“Neem een barbecue als voorbeeld”, begint onderzoeker Shashi Minchael. “Als ik die wil verkopen aan zowel een ochtend- als een avondmens, kan ik me bij de een het beste richten op de materiële kenmerken en bij de ander op hoe een barbecue herinneringen creëert met vrienden en familie.”
Sterke focus op het heden
Minchael heeft ook wel een verklaring voor zijn bevindingen. Hij ontdekte dat dit verschil namelijk grotendeels te maken heeft met hoe beide typen mensen tijd waarnemen, ook wel hun subjectieve tijdsperceptie genoemd. Volgens de onderzoeker ervaren avondmensen tijd en gebeurtenissen uit het verleden als langer geleden dan ochtendmensen.
Als een concert een maand geleden plaatsvond, lijkt het voor avondmensen dus nog langer geleden. Daarom hebben ze liever materiële zaken, die ze altijd houden en die iedere dag weer voor vreugde zorgen. Ochtendmensen daarentegen hebben de neiging om langer vast te houden aan ervaringen, waardoor een concert dat ze een maand geleden hebben bijgewoond zijn emotionele impact behoudt.
“Dat is de kern van dit onderzoek”, legt Minchael uit. “Door hun relatief sterke focus op het heden, lijkt de tijd voor avondmensen sneller te gaan en vervaagt hun herinnering aan een ervaring eerder, waardoor ze daar minder geluk door ervaren. Daarom hebben ze liever een voorwerp dat altijd aanwezig is.”
Eerlijk tegen jezelf
Voor zijn onderzoek heeft Minchael bijna 1100 mensen ondervraagd in meerdere studies. Zo vroeg hij deelnemers om zich een materiële en een ervaringsgerichte aankoop te herinneren en vervolgens aan te geven welke van de twee meer bijdroeg aan hun geluk. Nadat ze vragen hadden beantwoord over de prijs en de datum van hun aankopen, werden ze ingedeeld als ochtend- of avondmens.
Als je producten wil verkopen, is het belangrijk om te snappen hoe de menselijke geest werkt, zodat je weet wie je het beste wat op welke manier kunt verkopen. Maar laat het vooral voor onszelf een wijze les zijn over ons koopgedrag. We leren altijd dat ervaringen gelukkiger maken dan spullen, maar je mag je best afvragen of dat voor jou ook geldt. Misschien ben je wel een avondmens, die dat toffe concert een paar dagen later alweer vergeten is en word je juist blijer van een enorme breedbeeld-tv.
Het klinkt wat negatief dat avondmensen meer van materiële zaken houden, maar deze nachtbrakers hebben ook positieve kanten. Zo wees eerder onderzoek, waar we in juli over schreven, uit dat ze beter presteren op cognitieve tests. Ze zijn volgens de onderzoekers mentaal scherper, wat inhoudt dat ze sneller kunnen denken, beter kunnen redeneren, onthouden en informatie verwerken. Vaardigheden die cruciaal zijn voor bijvoorbeeld problemen oplossen, beslissingen nemen en complexe informatie begrijpen. Avondmensen haalden 7,5 tot 13,5 procent hogere scores op de cognitieve tests dan ochtendmensen. Helaas is het volgens diezelfde onderzoekers een redelijk vaststaand gegeven of je een ochtend- of avondmens bent. Zij adviseren om je leven in te richten op basis van je chronotype en niet te proberen jezelf te veranderen.
