De Geminiden lijken een mooie show weg te gaan geven.
Het koude en gure weer is zondag alles behalve een reden om binnen te blijven. In de nacht van zondag op maandag zijn namelijk weer de befaamde geminiden te aanschouwen; één van de mooiste jaarlijkse meteorenzwermen. Volgens Marc van der Sluys van Hemel.waarnemen.com zijn de omstandigheden dit jaar bijzonder gunstig. En dus kunnen we bij helder weer tot wel 100 vallende sterren per uur spotten!
Geminiden
Geminiden kenmerken zich door hun grote aantallen, de helderheid, gelige kleur en de korte sporen die ze achterlaten. Bovendien kunnen ze snelheden van wel 125.000 kilometer per uur bereiken. Dat klinkt misschien heel wat, maar voor meteoren is dit niet heel snel of langzaam.
Naam
De meteorenzwerm heeft de naam de Geminiden gekregen omdat de sterrenregen uit het sterrenbeeld Tweelingen (Gemini) lijkt te komen. Dit sterrenbeeld vind je ‘s avonds boven de oostelijke en ‘s ochtends boven de westelijke horizon. Maar in werkelijkheid is het te danken aan planetoïde Phaethon. Deze heeft puin in zijn baan achtergelaten en elk jaar beweegt de aarde rond dezelfde tijd door die met puin gevulde baan heen.
Hoewel meteoren in de volksmond ook wel vallende sterren worden genoemd, hebben de lichtflitsjes die je langs de hemel ziet schieten helemaal niets met sterren te maken. De lichtflitsjes ontstaan doordat ruimtepuin – vaak gaat het dan om vrij kleine deeltjes – in de aardatmosfeer belanden. Het ruimtepuin dringt de aardatmosfeer met hoge snelheid binnen, waardoor het wordt afgeremd en verhit. Ook de lucht rond het puindeeltje wordt verhit en gaat gloeien. En zo ontstaat het lichtflitsje dat wij vanaf de aarde zien.
Van zondag op maandag zijn er rond middernacht zo’n 75 tot 90 meteoren – afkomstig uit oostelijke richting – per uur te zien, zo voorspelt Hemel.waarnemen.com. Naarmate de nacht vordert, neemt dat aantal toe. Zo wordt verwacht dat er rond 2.00 uur ’s nachts – in het zuiden – zo’n 100 tot 120 Geminiden per uur verschijnen.
Zoals gezegd lijken de omstandigheden dit jaar heel gunstig. Dat komt doordat het maanlicht geen storende factor zal zijn. Het hoogtepunt van de Geminiden zal laat in de avond plaatsvinden en de maan komt vervolgens pas in de ochtend op. Daarom zul je de Geminiden prachtig met het blote oog aan de nachtelijke hemel kunnen zien pronken.
Tenminste…
…Als de weersomstandigheden natuurlijk goed zijn. Het huidige weerbericht voor zondagavond is niet heel veelbelovend. Maar geen nood. Want de Universiteit van Amsterdam organiseert samen met de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde vanaf 21.00 uur een livestream. Bij slecht weer gebruikt de organisatie beelden van radiotelescopen. En met die telescopen kunnen onderzoekers door de wolken heen turen. Sterrenkundehoogleraar en radioastronoom Ralph Wijers (UvA) en meteorenexpert Felix Bettonvil (Universiteit Leiden en KNVWS) geven tijdens de livestream de nodige uitleg. Na de livestream kunnen liefhebbers samen virtueel verder kijken met de Werkgroep Meteoren.
Wil je liever je eigen geluk beproeven, dan kan dat natuurlijk ook. Want als de wolken wegblijven, kun je de meteorenzwerm ook op eigen houtje bewonderen. Je hebt hier namelijk geen speciale apparatuur voor nodig. Het blote oog en een heldere hemel volstaan. Zoek wel even een donkere plek op, want dan kun je ook de zwakkere meteoren aan de hemel zien prijken. En oh, denk ook even aan warme kleding.
