We verbreken de ene hitterecord na de andere, maar komt dat door klimaatverandering of hebben we te maken met normale, natuurlijke schommelingen?
Hitterecord na hitterecord: vorig jaar werden er temperaturen boven de 60 graden gemeten in Dubai en boven de 53 in de Verenigde Staten. Het was het warmste jaar ooit gemeten, nadat 2023 die titel ook al had gekregen. Allemaal het werk van klimaatverandering, denken veel wetenschappers. Maar een nieuwe wetenschappelijke analyse vertelt ons dat de buitengewone temperatuursprong in beide jaren gewoon natuurlijke variabiliteit zou kunnen zijn, alhoewel hier nog wel veel discussie over is.
Records
Wetenschappers hadden wel verwacht dat het in 2023 en 2024 warmer zou zijn dan normaal vanwege El Niño, een natuurverschijnsel waarbij warmte uit de oceanen vrijkomt in de lucht. Achteraf gezien bleek de temperatuurstijging veel hoger dan verklaard kan worden door El Niño. Records werden verbroken en wetenschappers waren verbijsterd, op zoek naar een verklaring voor deze abrupte verandering. De grote vraag is of dit een eenmalige gebeurtenis is of een kantelpunt dat vanaf nu zal leiden tot een versnelde opwarming van de aarde. Karsten Haustein van de Universiteit van Leipzig vroeg zich daarom af of we ons zorgen moeten maken.
Geen zorgen
Hij denkt op basis van zijn modellen van niet. Volgens hem kunnen dergelijke temperatuursprongen gewoon door natuurlijke schommelingen komen. Zijn team voerde simulaties uit waarin vergelijkbare plotselinge stijgingen voorkwamen en die ontstonden puur door natuurlijke variatie in het klimaat. Het is dus volgens Haustein mogelijk dat de extreem warme jaren niet het gevolg zijn van klimaatverandering, maar gewoon binnen de bandbreedte valt van wat het klimaat soms doet. Hij vergelijkt de situatie nu met de situatie van 15 jaar geleden, toen een aantal koude jaren leidde tot de gedachte dat de globale opwarming van de aarde was gestopt. Net zoals die koude jaren eenmalig waren, zouden de recente grote stijgingen dat ook kunnen zijn.
Niet mee eens
Niet alle wetenschappers zijn het hiermee eens. Onderzoeker Helse Goessling en zijn team denken dat de recordwarmte van de afgelopen jaren te maken heeft met een afname van laaghangende wolken. Dit heeft als gevolg dat er minder warmte wordt teruggekaatst naar de ruimte. Alhoewel de oorzaak simpelweg natuurlijke variabiliteit kan zijn, zou het ook een begin van een voortdurende verandering kunnen zijn waardoor de aarde sneller opwarmt.
Goessling erkent dat meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat natuurlijke schommelingen zulke temperatuursprongen kunnen veroorzaken, maar hij zegt dat een andere verklaring, zoals het versterkte broeikaseffect dat mensen creëren, voor de hand liggender is. Wat de daadwerkelijke oorzaak is zal geleidelijk aan duidelijk worden in de komende jaren.
