Klimaatwetenschappers slaan alarm: “We stevenen af op catastrofe”

Het gaat nog altijd barslecht met het klimaat. Een groep internationale wetenschappers slaat alarm in een nieuw rapport. De feiten spreken voor zich en daarom waarschuwen zij nu – aan de vooravond van de VN-top over klimaatverandering in Azerbeidzjan – nog maar eens dat de wereld aan de vooravond staat van een klimaatramp van ongekende omvang.

Het 2024 State of the Climate Report, dat aantoont dat de klimaatverandering in een gevaarlijk tempo versnelt, gebruikt een reeks statistieken om 35 zogeheten ‘vitale functies van de planeet’ te analyseren. Hiermee brengen de wetenschappers de menselijke invloed op het klimaat en de reacties van het klimaat hierop zeer gedetailleerd in kaart.

Een aantal verontrustende bevindingen uit de gegevens van 2023 zijn onder meer:

  • Recordtemperaturen en een ongekend hard stijgende zeespiegel
  • Voor het eerst in de geschiedenis is de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen de grens van de veertig gigaton gepasseerd
  • Versnelde afname van ijskappen en gletsjers
  • Toename van klimaatrampen die miljarden dollars aan schade veroorzaken

De wetenschappers stellen onomwonden: “We staan op de rand van een onomkeerbare klimaatcatastrofe. Dit is zonder enige twijfel een wereldwijde noodsituatie. Het voortbestaan van het leven op aarde staat op het spel.”

Tipping points
Het rapport benadrukt dat we gevaarlijke drempels naderen, de zogenaamde ’tipping points’, die enorme veranderingen teweeg kunnen brengen. Denk aan de mogelijke ineenstorting van grote ijskappen en het afsterven van grote bossen. Deze veranderingen hebben rampzalige effecten op grote groepen mensen op aarde, en ecosystemen overal ter wereld. Een nieuw risico dat opduikt, is het vrijkomen van giftige metalen in smeltende Arctische rivieren, een direct gevolg van het ontdooien van de permafrost.

Volgens de onderzoekers zijn we op weg naar een gemiddelde opwarming van de aarde met maar liefst 2,7 graden Celsius tegen het einde van deze eeuw. Dit is ver boven de grens van 1,5 graad die internationaal is afgesproken. Een overschrijding van deze grens zal ongekende klimaateffecten met zich meebrengen, die dood en verderf zaaien bij mens en dier.

Plotselinge klimaatontwrichting
“We zitten nu al middenin een plotselinge klimaatontwrichting die het leven op aarde bedreigt zoals nooit tevoren”, waarschuwt onderzoeker William Ripple. Hij verwijst onder andere naar orkaan Helene, die in de zuidoostelijke Verenigde Staten meer dan tweehonderd mensenlevens eiste en leidde tot enorme overstromingen in een gebied in North Carolina dat voorheen nog gezien werd als een plek waar de gevolgen van klimaatverandering nauwelijks merkbaar zijn.

Dringende oproep tot actie
De wetenschappers roepen op tot snelle en ingrijpende maatregelen om de opwarming van de aarde te beperken en toekomstige schade te voorkomen. Alleen dan kan een grote klimaatcatastrofe worden vermeden. Enkele van hun aanbevelingen zijn:

  • Voer een wereldwijde CO2-heffing in, die de uitstoot van de rijkste vervuilers beperkt en tegelijkertijd geld oplevert om verdere klimaatactie te financieren.
  • Verbeter de energie-efficiëntie en besparing; vervang fossiele brandstoffen door duurzame, koolstofarme energiebronnen.
  • Verminder de uitstoot van broeikasgassen, inclusief de relatief kortdurende vervuilers zoals het zeer potente methaangas.
  • Bescherm en herstel ecosystemen met een grote biodiversiteit. Zij zijn essentieel voor de opslag en kringloop van koolstof.
  • Stimuleer eetpatronen die meer gebaseerd zijn op plantaardige voeding.
  • Promoot duurzame economische modellen en verminder de overconsumptie en verspilling, vooral door de rijkste bevolkingsgroepen.
  • Integreer klimaatverandering in onderwijsprogramma’s wereldwijd om bewustzijn en actie te bevorderen.

De toekomst van de mensheid staat op het spel
Het rapport sluit af met een krachtige boodschap: “De toekomst van de mensheid staat op het spel. Alleen door actieve samenwerking en een grote inzet kunnen we de natuur en de wereld om ons heen beschermen, menselijk leed voorkomen en ervoor zorgen dat toekomstige generaties een leefbare planeet erven.” Zelden klonk de boodschap van klimaatwetenschappers zo alarmerend. Hopelijk slaat het aan op de komende klimaattop.

Bronmateriaal

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd