Natuurlijke sneeuw wordt steeds zeldzamer, waardoor er in de toekomst meer gebruik moeten worden gemaakt van sneeuwkanonnen. En die kunnen de prijs van skivakanties fors opdrijven.
Voor veel mensen hoort een sneeuwvakantie net zo goed bij het einde van het jaar als kerstbomen en vuurwerk. Maar naarmate de opwarming van de aarde onverstoorbaar doorzet, worden witte hellingen steeds zeldzamer. In een nieuwe studie hebben onderzoekers berekend hoe groot de kans is dat één van de grootste skigebieden van Zwitserland, Andermatt-Sedrun-Disentis, sneeuwzeker zal blijven. Desnoods met behulp van sneeuwkanonnen.
Geen sneeuw, maar regen
Zwitserland is bij uitstek een skiland. Maar de toekomst van de skisport in Zwitserland ziet er alles behalve rooskleurig – of liever gezegd wit – uit. De huidige klimaatmodellen voorspellen dat er de komende decennia weliswaar meer neerslag zal vallen, maar dan wel in de vorm van regen in plaats van sneeuw. Desondanks heeft een investeerder onlangs enkele miljoenen Zwitserse franken uitgegeven aan de uitbreiding van het skigebied Andermatt-Sedrun-Disentis. Een beslissing waar ze in de toekomst spijt van krijgen?
Toekomst van Andermatt-Sedrun-Disentis
Onderzoekers hebben berekend hoe groot de kans is dat er in dit voor Zwitserland belangrijke skigebied in de kerstvakantie en het daaropvolgende skiseizoen voor minimaal honderd dagen op rij sneeuw ligt – met en zonder hulp van sneeuwkanonnen. Het team verzamelde gegevens over de pistes, waar en wanneer er kunstsneeuw gemaakt kan worden en hoeveel water dat kost. Vervolgens combineerden ze deze gegevens met de nieuwste klimaatmodellen.
Sneeuwzekerheid
Voor de echte skifanaten hebben de onderzoekers redelijk goed nieuws. Want met behulp van sneeuwkanonnen zullen de hellingen van Andermatt-Sedrun-Disentis gedurende het hele skiseizoen van honderd dagen wit gekleurd kunnen blijven – in ieder geval in de hogere delen van het skigebied (op 1.800 meter en hoger). Rond de kerstvakantie wordt dat in de komende decennia overigens wel nipt. De onderzoekers vrezen namelijk dat in de toekomst de temperatuur eind december nog niet laag genoeg zal zijn. In het scenario waarin we onverminderd broeikasgassen blijven uitstoten, zal met name de Sedrun-regio geen witte kerst meer kunnen garanderen.
Sneeuwkanonnen
Nieuwe sneeuwkanonnen kunnen misschien een handje helpen, al kunnen deze het probleem niet volledig oplossen, zo waarschuwen de onderzoekers. “Veel mensen realiseren zich niet dat je ook voor het maken van kunstsneeuw bepaalde weersomstandigheden nodig hebt,” legt onderzoeker Erika Hiltbrunner uit. “Het mag bijvoorbeeld niet te warm of te vochtig zijn, anders zullen de waterdruppeltjes niet bevriezen.” Warme lucht neemt meer vocht op. En naarmate de winters warmer worden, wordt het dus ook steeds moeilijker, al dan niet onmogelijk, om kunstsneeuw te maken. Met andere woorden: “de wetten van de natuur stellen duidelijke grenzen aan het vervaardigen van kunstsneeuw,” aldus Hiltbrunner.
Honderden miljoenen liters water
Wie zijn skivakantie – letterlijk – in het water ziet vallen: geen nood. Dankzij sneeuwkanonnen kunnen fervente skiërs in ieder geval op hoger gelegen pistes hun heil vinden. Hier zal er hoe dan ook honderd opeenvolgende dagen sneeuw liggen. Ook tegen het einde van de eeuw én in het scenario waarin we onverminderd broeikasgassen blijven uitstoten. Maar… daar moet wel een hoge prijs voor worden betaald. Uit de berekeningen van de onderzoekers blijkt dat het waterverbruik voor de sneeuwkanonnen aanzienlijk – met ongeveer 80 procent – zal toenemen. Voor je beeldvorming: vandaag de dag wordt er ongeveer 300 miljoen liter water gebruikt. In een gemiddelde winter rond het jaar 2100 zal het benodigde water stijgen naar maar liefst 540 miljoen liter.
Waar al dat extra water vandaan moet komen? Tegenwoordig is een deel van het water dat wordt gebruikt voor kunstsneeuw in Andermatt-Sedrun-Disentis afkomstig uit de Oberalpsee. Jaarlijks mag er uit dit meer maximaal 200 miljoen liter water worden onttrokken. Als klimaatverandering onverminderd doorzet, kunnen we nog tot halverwege de eeuw uit deze waterbron putten. Daarna moet er op zoek worden gegaan naar nieuwe bronnen. “De Oberalpsee wordt ook gebruikt om door middel van waterkracht energie op te wekken,” zegt onderzoeker Maria Vorkauf. ”We zullen dus waarschijnlijk een conflict gaan zien tussen de vraag naar water voor het skigebied en die voor de opwekking van energie.”
Al met al denken de onderzoekers dat het skigebied Andermatt-Sedrun-Disentis in eerste instantie zal profiteren van klimaatverandering. Als lager gelegen en kleinere skigebieden moeten sluiten, trekken toeristen naar grotere gebieden, gelegen op grotere hoogtes, waaronder waarschijnlijk Andermatt-Sedrun-Disentis. Maar wat zeker is, is dat de inzet van meer sneeuwkanonnen de kosten, en dus ook de prijs van skivakanties, fors zal opdrijven. “Vroeg of laat zullen mensen met een gemiddeld inkomen dit gewoon niet meer kunnen betalen,” besluit Hiltbrunner.