Wetenschappers waarschuwen: de klimaatverandering is mogelijk niet meer te stoppen.
In het blad Proceedings of the National Academy of Sciences schetst een internationaal team van onderzoekers een somber beeld. In het paper laten ze zien dat er – zelfs wanneer we de ambitieuze doelstellingen uit het Parijse klimaatakkoord werkelijkheid laten worden – een reële kans is dat de aarde een heuse broeikas wordt. Wat moet je je daarbij voorstellen? Dat het aardse klimaat op lange termijn stabiliseert en tussen de 4 en 5 graden Celsius warmer is dan in pre-industriële tijden. Het gaat gepaard met een fikse zeespiegelstijging van tien tot zestig meter (ten opzichte van nu).
Feedback
“De menselijke uitstoot van broeikasgassen is niet het enige wat de temperatuur van de aarde bepaalt,” legt onderzoeker Will Steffen uit. “Onze studie suggereert dat een door mensen veroorzaakte opwarming van 2 graden Celsius andere processen op aarde in gang zet – ook wel feedbackprocessen genoemd – die de opwarming, zelfs als we stoppen met het uitstoten van broeikasgassen, verergeren.”
Permafrost en zee-ijs
De onderzoekers halen in hun paper verschillende van deze feedbacksystemen aan. Bijvoorbeeld het ontdooien van permafrost. Doordat de aarde opwarmt, ontdooit permafrost. Dat permafrost herbergt echter een hoop methaan en CO2 dat vervolgens vrijkomt en tot nog meer opwarming en ontdooiend permafrost leidt. Nog een voorbeeld: het smelten van het Arctisch en Antarctische zee-ijs en de poolkappen. Dit ijs reflecteert zonlicht, waardoor het omringende gebied relatief koel blijft. Maar als de hoeveelheid ijs door de opwarming van de aarde afneemt, wordt er ook steeds minder zonlicht gereflecteerd en zullen deze gebieden versneld gaan opwarmen, wat leidt tot nog meer smelt en dus nog meer absorptie van zonlicht, etc. “Wij laten zien dat de uitstoot van broeikasgassen ons klimaat en uiteindelijk het hele aardse systeem uit balans brengen,” aldus onderzoeker Hans Joachim Schellnhuber.
Onleefbaar
De onderzoekers vrezen dat het ene feedbackproces het andere in beweging zal brengen. “Deze opeenvolging van gebeurtenissen kan het hele aardse systeem in een heel nieuwe operatiemodus brengen,” stelt Schellnhuber. “Plaatsen op aarde zullen onleefbaar worden als ‘broeikas aarde’ realiteit wordt,” waarschuwt collega Rockström.
Parkeren
De onderzoekers pleiten voor vervolgonderzoek, waarbij dit scenario verder verkend wordt. “Wat we nu nog niet weten is of het klimaatsysteem veilig ‘geparkeerd’ kan worden bij een opwarming van 2 graden Celsius, zoals het Parijse klimaatakkoord voorziet,” stelt Schellnhuber. “Of zullen we – als we het klimaatsysteem eenmaal zo ver hebben – afglijden richting een broeikas-planeet? Onderzoek moet dat zo snel mogelijk in kaart brengen.”
Mochten de feedbackprocessen inderdaad zo’n doorslaggevende rol spelen, dan is het zaak dat we meer doen dan alleen onze uitstoot terugdringen. We moeten ook opslagplaatsen voor broeikasgassen creëren of verbeteren. Denk aan het beschermen of aanleggen van bossen vol met bomen die CO2 uit de lucht halen. “Het klimaat en andere wereldwijde veranderingen laten ons zien dat mensen het aardse systeem wereldwijd beïnvloeden,” aldus onderzoeker Katherine Richardson. “Het betekent dat we ook als een wereldwijde gemeenschap onze relatie met het systeem moeten managen om van invloed te zijn op de toekomstige omstandigheden op onze planeet.”
