De Australische rotstekeningen zijn al 40.000 jaar oud, maar nog steeds zeer kleurrijk. Hoe kan dat? Wetenschapper Jack Pettigrew concludeert dat de kunst leeft. Letterlijk. Kleurrijke bacteriën en schimmels hebben de tekeningen gekoloniseerd. Dat verklaart tevens waarom onderzoekers zoveel moeite hebben met de datering van de kunst: de tekeningen vernieuwen zichzelf voortdurend.
Normaal gesproken worden rotstekeningen steeds vager. Maar de bekende Bradshaw-tekeningen niet. Deze blijven kleurrijk.
Pigment
Toen de wetenschappers de tekeningen van dichtbij bekeken, ontdekten ze dat deze helemaal geen pigmenten bevatten. De oorspronkelijke kleurstoffen zijn vervangen door gekleurde micro-organismen: bacteriën en schimmels. “Deze organismen leven en kunnen zichzelf duizenden jaren op rij geregenereerd hebben,” legt Pettigrew uit. Dat verklaart waarom de tekeningen er nog zo ‘fris’ uitzien.
WIST U DAT…
Schimmel
Er leven verschillende organismen op de kunst, maar een zwarte schimmel komt wel heel vaak voor. Deze soort blijft in leven door diens voorgangers op te eten. Mogelijk zat er in de verf die de maker van het kunstwerk gebruikte al sporen van deze schimmel. Als dat het geval is, zijn de schimmels afstammelingen van deze tienduizenden jaar oude sporen.
Het onderzoek verklaart waarom het zo moeilijk is om de duizenden jaren oude kunst te dateren. De schilderingen zijn wel oud, maar het leven dat erin zit, is nog tamelijk recent. Nu blijkt dat bacteriën en schimmels in de kunst opgesloten zitten, ontstaan er nieuwe mogelijkheden voor de datering. Door de genen en mutaties van de soorten in kaart te brengen, kan de leeftijd ervan worden vastgesteld. “We zijn daar reeds mee begonnen, maar dat kan een langlopend project worden.”