Ultra-bewerkt voedsel lijkt ervoor te zorgen dat mensen meer eten en dus sneller aankomen.
Steeds meer mensen zijn te zwaar. Er wordt dan ook wel gesproken van een obesitas-epidemie. En sommige mensen denken dat het nuttigen van bewerkt voedsel één van de drijvende krachten achter deze ‘epidemie’ is. Een nieuw, kleinschalig onderzoek lijkt die hypothese voorzichtig te onderschrijven.
Het experiment
Wetenschappers verzamelden 20 proefpersonen en deelden deze in twee groepen in. De ene groep volgde gedurende twee weken een dieet dat voor een groot deel uit ‘ultra-bewerkt’ voedsel bestond. De andere groep at geen bewerkt voedsel.
Een ultra-bewerkt ontbijt bestond in dit onderzoek uit ontbijtgranen in een volle melk met toegevoegde vezels, een voorverpakte bosbessenmuffin en margarine. Een onbewerkt ontbijt zag er als volgt uit: een parfait gemaakt van gewone Griekse yoghurt, aardbeien, banaan, walnoten, zout, olijfolie en appelschijfjes met versgeperste citroen.
De proefpersonen kregen drie maaltijden per dag aangeboden en hadden onbeperkt de beschikking over water en – afhankelijk van de groep waarbij ze hoorden – ultra-bewerkte en onbewerkte tussendoortjes. De onderzoekers zorgden ervoor dat de maaltijden/porties die beide groepen voorgeschoteld kregen ongeveer evenveel koolhydraten, vet, suiker, zout en calorieën bevatten. De proefpersonen konden zoveel eten als ze wilden en de onderzoekers hielden voor elke proefpersoon nauwkeurig bij hoeveel er naar binnen werd gewerkt. Na twee weken werden de rollen omgedraaid en kregen de proefpersonen die ultra-bewerkt voedsel hadden genuttigd, twee weken lang onbewerkt voedsel te eten, terwijl de proefpersonen die net twee weken lang onbewerkt voedsel hadden genuttigd nu 14 dagen op rij ultra-bewerkt voedsel aten.
Gewicht
Op de dagen dat proefpersonen voornamelijk bewerkt voedsel nuttigden, bleken zij gemiddeld zo’n 508 kilocalorieën meer naar binnen te werken dan op dagen dat zij onbewerkt voedsel aten. En na twee weken voornamelijk bewerkt voedsel te hebben gegeten, kwamen proefpersonen gemiddeld zo’n 900 gram aan, terwijl de proefpersonen die onbewerkt voedsel nuttigden in dezelfde periode zo’n 900 gram kwijtraakten. “De resultaten van deze studie hebben me verrast,” zo stelt onderzoeker Kevin Hall. “Ik dacht dat als we ervoor zorgden dat beide diëten net zoveel suikers, vet, koolhydraten, eiwitten en sodium bevatten, het ultra-bewerkte voedsel er niet op magische wijze voor kon zorgen dat mensen meer gingen eten. Maar wij ontdekten dat mensen die het ultra-bewerkte dieet volgden, veel meer calorieën nuttigden en dat leidde tot een toename van het lichaamsgewicht en lichaamsvet.”
Verklaring
De onderzoekers benadrukken dat de proefpersonen zowel het ultra-bewerkte als onbewerkte voedsel lekker vonden. Smaak kan dus niet verklaren waarom mensen wanneer zij het ultra-bewerkte dieet volgden, meer nuttigden. Maar hoe komt het dan dat mensen wanneer zij het ultra-bewerkte dieet volgden veel meer aten en ook veel meer aankwamen? De onderzoekers weten het niet goed. Mogelijk heeft het te maken met de snelheid waarmee mensen eten. Zo wijst de studie uit dat mensen sneller eten als ze ultra-bewerkt voedsel nuttigen. “Als je heel snel eet, geef je je spijsverteringskanaal misschien niet genoeg tijd om aan het brein door te geven dat je vol zit,” aldus Hall. “En als dat gebeurt, eet je gemakkelijk te veel.”
Vervolgonderzoek – onder een grotere groep mensen – is nodig om te bevestigen dat ultra-bewerkt voedsel ertoe leidt dat mensen meer eten en sneller aankomen. Mocht die bevestiging er komen, dan hebben onderzoekers een nieuwe manier gevonden om obesitas te bestrijden. “Het beperken van de consumptie van ultra-bewerkt voedsel kan een effectieve strategie zijn om obesitas te voorkomen en behandelen,” zo schrijven ze in hun paper. Vervolgonderzoek is ook nodig om uit te wijzen hoe ultra-bewerkt voedsel er precies voor zorgt dat mensen meer eten en dus zwaarder worden.