Kippen blozen ook, zo blijkt uit nieuw onderzoek

De gezichten van kippen worden roder als ze bepaalde emoties ervaren, zo hebben onderzoekers ontdekt nadat ze jonge hennen in prettige of juist ronduit penibele situaties observeerden.

Velen van ons hebben ze in de achtertuin rondstruinen: kippen. En wellicht heb je je weleens afgevraagd hoe die kippen zich voelen. Je kunt het ze vanzelfsprekend niet vragen, maar zijn er wellicht uiterlijke kenmerken waaruit je hun emoties kunt aflezen? Dat vroegen onderzoekers zich ook af. Het resulteert in een fascinerende studie waarin ze aantonen dat het gezicht van kippen afhankelijk van hun emotionele toestand roder of juist minder rood kan kleuren. Dat is te lezen in het blad Applied Animal Behaviour Science.

Het onderzoek
Voor het onderzoek observeerden en filmden onderzoekers gedurende drie weken zes Sussex-hennen in uiteenlopende situaties. Soms kregen de hennen wat lekkers – een situatie waarvan je mag verwachten dat deze positieve emoties oproept. Soms werden ze door mensen opgepakt – iets wat de meeste kippen niet zo prettig vinden.

Software
Het resulteerde vanzelfsprekend in een enorme hoeveelheid beeldmateriaal, die nu nog door de onderzoekers moest worden uitgeplozen. Een arbeidsintensieve taak die onderzoekers handig uitbesteedden aan een computerprogramma dat ze eerder al ontwikkeld hadden. Dat programma is speciaal ontworpen om in beeldmateriaal gezichten van kippen te herkennen en deze vervolgens aan het beeldmateriaal te onttrekken. Die ‘uitgeknipte’ gezichten van kippen werden daarna weer voorgeschoteld aan een ander softwareprogramma dat heel nauwkeurig kon vaststellen hoe rood de wangen van de kippen waren.

Verschillende tinten rood
Het onderzoek onthult dat het gezicht van kippen – afhankelijk van hun emotionele toestand – in meer of mindere mate rood kleurt. Wanneer de kippen iets lekkers kregen – zoals meelwormen – werd het gezicht van de hennen ietsje roder. Maar hun hele gezicht werd scharlakenrood tijdens negatieve ervaringen, zoals pogingen van mensen om de hennen te pakken. Tegelijkertijd waren de gezichten van de hennen opvallend lichter van kleur als ze rustten.

Interactie met mensen
De wetenschappers zetten daarna nog een experiment op, met als doel specifiek te kijken naar de emoties die het gezicht van hennen reflecteert tijdens de interactie met mensen. Aan het experiment deden 26 Sussex-hennen mee. De helft ervan wende gedurende vijf weken aan de aanwezigheid van een onderzoeker. De andere helft niet. Vervolgens keken de onderzoekers na die vijf weken wat er gebeurde als die onderzoeker de Sussex-hennen benaderde. Het gezicht van de hennen die al aan de onderzoeker gewend waren, bleef tijdens zo’n benadering veel lichter van kleur dan de gezichten van de hennen die de onderzoeker niet kenden. Het suggereert dat de hennen die de onderzoeker al kenden veel kalmer bleven onder zijn aanwezigheid en die aanwezigheid als veel positiever ervoeren dan de hennen die niet aan de onderzoeker gewend waren.

Signaalfunctie
De experimenten hinten er volgens de onderzoekers op dat de kleur van het gezicht van kippen gebruikt kan worden om een beeld te krijgen van hun welbevinden. Tegelijkertijd roept de studie ook weer nieuwe vragen op. Zo zijn de onderzoekers bijvoorbeeld heel benieuwd of de kleur van de kippengezichten ook zo sterk aan verandering onderhevig is – en dus een signaalfunctie heeft – wanneer ze de interactie met soortgenoten aangaan.

De kip is trouwens niet de eerste vogel waarvan wordt aangetoond dat deze kan ‘blozen’. Eerder onderzoek – in 2018 verschenen in het blad PLOS ONE – onthulde dat ook de huid van de blauwgele ara van kleur kan veranderen. “Blozen is mogelijk niet iets wat alleen mensen doen,” zo vertelde onderzoeker Aline Bertin in 2018. “De niet met veren bedekte wang van de blauwgele ara vertoont snelle kleurveranderingen in situaties die we associëren met emoties.”