Goed nieuws voor de enkele maanden geleden uit bedrijf geraakte ruimtetelescoop Kepler. De telescoop kan hoogstwaarschijnlijk dankzij een kleine aanpassing tegen alle verwachtingen in toch weer exoplaneten op gaan sporen.
Kepler beschikt over vier gyroscoopachtige wielen die de stand van de telescoop heel nauwkeurig kunnen regelen. Het stelt Kepler in staat om de ogen langdurig specifiek op één plek in de ruimte te richten. Meestal is dat een ster: Kepler speurt naar kleine dipjes in de helderheid van sterren. Als die dipjes regelmatig optreden, wijst dat er namelijk op dat rond deze sterren een planeet cirkelt.
Twee kapotte wielen
Enkele maanden geleden werd duidelijk dat twee van die gyroscoopachtige wielen nu de geest hebben gegeven. De eerste ging al in juli 2012 kapot. De tweede volgde in mei 2013. NASA probeerde het tweede wiel nog te repareren, maar zonder succes. Daarop maakte NASA bekend dat Kepler waarschijnlijk niet meer in staat zou zijn om exoplaneten op te sporen. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie zou dan ook op zoek gaan naar een andere taak voor de ruimtetelescoop. Inmiddels zijn we een paar maanden verder en ziet het er een stuk zonniger voor Kepler uit. NASA heeft namelijk een manier bedacht waarop de ruimtetelescoop ondanks zijn gebreken toch weer op zoek kan gaan naar exoplaneten.
Hoe zit het?
Om te begrijpen wat NASA precies heeft bedacht, moeten we even terug naar het begin. Kepler heeft dus vier van die gyroscoopachtige wielen en heeft er daar zeker drie van nodig om stabiel te kunnen blijven. Maar wie of wat haalt Kepler zonder die wielen dan uit balans? De zon! Lichtdeeltjes ketsen op Kepler en brengen deze – zonder de gyroscoopachtige wielen – uit balans. Wetenschappers hebben nu echter een manier bedacht om ook zonder die wielen tegengas te kunnen geven aan die stralingsdruk van de zon. Namelijk door het ruimtevaartuig zo te laten manoeuvreren dat de stralingsdruk evenredig over het oppervlak van Kepler verdeeld wordt en deze dus stabiel is (zie ook de afbeelding hieronder).
Eerste experimenten tonen aan dat het mogelijk is om Kepler op deze manier zodanig te stabiliseren dat deze weer op zoek kan gaan naar exoplaneten. De kwaliteit van de beelden die Kepler tijdens zijn tweede leven aflevert, komt zeer dicht bij de kwaliteit van de beelden die Kepler met drie of vier functionerend wielen afleverde, in de buurt. Nadere experimenten moeten aantonen dat Kepler op deze manier dagen of weken op rij de ogen op één object gericht kan houden, maar de onderzoekers hebben goede hoop dat Kepler nog verscheidene nieuwigheden in het heelal gaat opsporen.